‹ከሰደበአስድቤን አáˆáŒ¥á‰¶ የáŠáŒˆáˆ¨áŠâ€º እያáˆáŠ ኋላ እንዳታማáˆáˆ¨áŠ› አማራ áŠáŠ ብለህ የáˆá‰³áˆáŠ• á‹áˆ…ችን ብሶት ወለድ ወረቀት አታንብብᤠá‹á‰¥áˆµ ትቃጠላለህá¡á¡ áˆá‹µáˆ¨ ኮáˆá•áˆŒáŠáˆ³áˆ እየተáŠáˆ£ የáŒá‰ƒ ጅራá‰áŠ• በአማራ ላዠመለጠá ተያá‹á‹žá‰³áˆáŠ“ ‹ዘመኑ áŠá‹á¤ ሳያá‹á‰… የተኛን አንበሣ á‹á‹á‰† በንቃት የቆመ áŠá‰¥áˆ á‹áŒ«á‹ˆá‰µá‰ ታáˆâ€º ብለህ ቻሠማድረጠáŠá‹á¡á¡ á‹áˆ„ አáˆáŠ• ብዕሠያስáŠáˆ³áŠ ቆሻሻና ደደብ ሰá‹á‹¬ – ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ አባዠ– የሚሉት á‹°áŒáˆž ከመለስሠየባሰ የመጨረሻዠá€áˆ¨-አማራና á€áˆ¨-ኢትዮጵያ ሳá‹áˆ†áŠ• አá‹á‰€áˆáˆá¡á¡ በሕá‹á‹ˆá‰µáˆ á‹áŠ‘ሠበሞትሠá‹áˆˆá‹ በáŠáŒ»áŠá‰µ ማáŒáˆ¥á‰µ ከመለስ ዜናዊ ቀጥሎ ááˆá‹µ ቤት ከáˆáŒˆá‰µáˆ«á‰¸á‹ ‹ሰዎች› መካከሠአንዱ áŠá‹ – የሞተን ሰዠመáŠáˆ°áˆµ በኔ አáˆá‰°áŒ€áˆ˜áˆ¨áˆ – á‹áˆ„á‹áŠ“ ራሽያሠሰሞኑን አንዱን ሟች የቀድሞ ጠበቃ በáŒá‰¥áˆ ሽቀባ áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ የሙት መንáˆáˆ±áŠ• ááˆá‹µ ቤት ገትራ ዓለáˆáŠ• በሣቅ እያንከተከተችዠናት – እኔሠለዚያ ያብቃአእንጂ መለስን ጨáˆáˆ® ááˆá‹µ ቤት የáˆáŒˆá‰µáˆ«á‰¸á‹ ብዙ ሰዎች አሉá¡á¡ የዕለቱ አá‹áˆ›á‰½ መáˆáŠáˆ¬á¡- [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
“á‹áˆ„ ባለጌ ሰá‹á‹¬ áŒáŠ• እንዴት እንዴት áŠá‹ አማራን በስድብ የሚሞáˆáŒ¨á‹ እባካችáˆáŠ•? á‹áˆ„ ንáጣሠየá‹áˆ» áˆáŒ…! ‹የወደቀ áŒáŠ•á‹µ áˆáˆ£áˆ á‹á‰ ዛበታáˆâ€º አሉ? አáˆáŠ•áˆ ድረስ አማራáŠá‰´áŠ• አለማወቄ በጄ እንጂ እንደáˆáˆ± ቢሆን á‹áˆ… ጠብ ጫሪáŠá‰± áŠá‰°á‰µ የሚያሳá‹áŒ… áŠá‰ áˆá¡á¡ ብሎ ብሎ ከኦሮሞ ቀጥሎ በáˆáˆá‹“ቱ በኢትዮጵያ áˆáˆˆá‰°áŠ› የሆáŠáŠ• የሕá‹á‰¥ áŠáሠ‹Minority Amhara› á‹á‰ áˆ? á‹áˆ…ስ ባáˆáŠ¨á‹ – አለ እንጂ የሰማዠስባሪ የሚያካáŠáˆ የá‹áˆ¸á‰µ á‰áˆáˆ በ‹ጥናታዊ ጽሑá‰â€º á‹áˆµáŒ¥ ያጨቀá‹!â€áŠ ለአአንድ á‹áˆ…ን áˆáˆ¥áŒ¢áˆ ሹአያáˆáŠ©á‰µ ወዳጄá¡á¡ እኔሠ“እንደዚህ የሚሰማህ መሆንáŠáŠ• ባá‹á‰… አáˆáŠáŒáˆáˆ…ሠáŠá‰ áˆâ€ አáˆáŠ©á‰µá¡á¡ ለá‹áˆá‹áˆ© ወረድ እንበáˆáˆ›á¡á¡ [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
“Identity Jilted or Identity Re-imagined†በሚሠáˆá‹•áˆµ ቀደሠሲሠያሣተመá‹áŠ• ‹መጽáˆá› ሌላ ጽሑá ሳáŠá‰¥ በዋቢáŠá‰µ ገብቶ አገኘáˆáŠ“ ያን መጽáˆá ከመደáˆá‹°áˆªá‹«á‹¨ አá‹áŒ¥á‰¼ አቧራá‹áŠ• አራገáኩና ማንበብ ቀጠáˆáŠ©á¡á¡ ከመáŠáˆ»á‹ የáŠá‰µ ሽá‹áŠ• ገጽ ጀáˆáˆ® እስከመጨረሻ ስዘáˆá‰… ከሞላ ጎደሠáˆáˆ‰áˆ á‹á‹˜á‰± እንትን እንትን የሚáˆáŠ“ áŠá‰áŠ› የሚገማ ሆኖ አገኘáˆá‰µá¡á¡ አማራ ብሆን ኖሮ ገመዴን á‹á‹¤ ወደሚቀáˆá‰ አዛá እሄድ áŠá‰ ሠ– á‹°áŒáŠá‰± ኢትዮጵያዊ እንጂ አማራ አá‹á‹°áˆˆáˆáˆ – ከá ሲáˆáˆ ሰዠáŠáŠá¡á¡ “እንደዚህ ጨáˆáˆ‹á‰ƒ ሰá‹á‹¬ በዘረáŠáŠá‰µáŠ“ በዘá‹áŒˆáŠáŠá‰µ አረንቋ ሰáˆáŒ¬ በጥላቻና በበቀሠደዌያትሠተመáˆá‹¤ ሥአáˆá‰¦áŠ“á‹Š ሥቃዠá‹áˆµáŒ¥ ባለመáŒá‰£á‰´ áˆáŒ£áˆªá‹¨áŠ• አመሰáŒáŠ“ለáˆá¡á¡â€ áˆáˆ አሰብኩና መታáˆáˆ በከንáˆáˆ ብዬ ተá‹áŠ©á‰µá¡á¡ á‹áˆáŠ•áŠ“ áˆáŠ•áˆ እንኳን በአስተዳደጌ የዚህ ወዠየዚያ ዘá‹áŒ አባሠመሆኔ በወላጆቼ ተገáˆáŒ¾áˆáŠ ወደáˆá‹áŠ“ ሸጥ እንድሸጎጥ ባለመደረጌ áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ በአማራáŠá‰µ የተáˆáˆ¨áŒ€ አንድ ታላቅ ሕá‹á‰¥ ሲሰደብ ያን ያህሠባá‹áˆ°áˆ›áŠáˆ የሰዎችን ከንቱáŠá‰µáŠ“ ሰá‹áŒ£áŠ“á‹Š ተáˆáŒ¥áˆ® á‹á‰ áˆáŒ¥ ለመረዳት እáŠá‹šáˆ…ን መሰሠጽሑáŽá‰½ ማንበቡ መጥᎠእንዳáˆáˆ†áŠ በማመን በሰዎች የተንሸዋረረ áŒáŠ•á‹›á‰¤áŠ“ በጠሉት ላዠእስከáˆáŠ• ድረስ ሊዋሹ ሊጨáŠáŠ‘ሠእንደሚችሉ እያሰብኩ ያን እንደገማ ዕንá‰áˆ‹áˆ የሚጠáŠá‰£á‹áŠ• የዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ አባá‹áŠ• ከኢትዮጵያ ጠላቶች በተወሰዱ እጅጠበáˆáŠ«á‰³ ጥቅሶች የታጨቀ ጽሑá እየተገረáˆáŠ©áˆ በሰዠáˆáŒ… ከንቱáŠá‰µ እያዘንኩሠአáŠá‰ ብኩá¡á¡ ‹ለካንስ áŠá‹°áˆ መá‰áŒ ሠበራሱና ብቻá‹áŠ• áˆáŠ•áˆ ማለት አá‹á‹°áˆˆáˆâ€º ብዬሠ‹ተáˆáˆ‹áˆ°áኩ›á¡á¡ ተማረ የተባለ ሰዠá‹áˆ…ን ያህሠወáˆá‹¶ ከተጨመላለቀ á‹«áˆá‰°áˆ›áˆ¨á‹áˆ› እንዴቱን ከዚህ አá‹á‰¥áˆµ? ለዚህ ለዚህማ በአዲስ አበባና አካባቢዋ የሚáˆáˆ˜áˆ°áˆ˜áˆ± á‹áˆ‰áŠá‰³á‰¸á‹áŠ• ቸáˆá‰½áˆ¨á‹ በáˆá‰°á‹ የጨረሱ የወያኔ ጅቦችና ዓሣሞች áˆáŠ• አጠá‰? በሀገáˆáˆ… ሲወረሠአብረህ á‹áˆ¨áˆ የማá‹áˆ›áŠ• áˆáˆŠáŒ¥Â ከታሪካዊ ጠላቶቿ ጋሠተባብረዠኢትዮጵያን የሚáŒáŒ¡ ሌሎች ዜጎችስ áˆáŠ• አጠá‰? ዶáŠá‰°áˆ ተብዬዠእንዲህ ጆሮá‹áŠ“ á‹á‹áŠ‘ ተመሳጥረá‹áŠ“ ኅብረት áˆáŒ¥áˆ¨á‹ በአንዴ ከጠá‰á¡- በሰá‹áŠá‰µ ሳá‹áˆ†áŠ• በመወለድᣠበእá‹áŠá‰µ ሳá‹áˆ†áŠ• በሀሰትᣠበሣá‹áŠ•áˆ³á‹Š መáŠáˆŠá‰µ ሳá‹áˆ†áŠ• በዘረáŠáŠá‰µ ቅáŠá‰µ የተሳሳተና ወገንን ከወገን የሚያናáŠáˆµ ጥናት ተብዬ ካሰራጨ ከእንáŒá‹²áˆ… ለኅሊናስ ሆአለሰብኣዊáŠá‰µ ማን á‹á‰³áˆ˜áŠ•? ያላáŠá‰ ባችáˆá‰µ በሞቴ አንብቡትና áረዱá¡á¡ ከዚያ በኋላ ‹ጥናት እንዲህ ከሆአባáንጫዬ á‹á‹áŒ£!› ብላችሠእáˆáŒá አድáˆáŒ‹á‰½áˆ ትተዋላችáˆá¡á¡ [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
áŒáˆ©áˆ áŠá‹á¡á¡ ‹ሪሰáˆá‰½â€º ማለት ለካንስ እንዳማáˆáŠ› እንዳበáŒá‰µ ሊበጅ የሚችሠáŠáŒˆáˆ ኖሯáˆ! ከስሜታዊ ቃለ መጠá‹á‰†á‰½ ባሻገሠእዚህ áŒá‰£ የሚባሠየáˆáˆáˆáˆáŠ“ ጥናት á‹áŒ¤á‰µ ሳá‹á‹ በሪሰáˆá‰½ ስሠእየቀለደ አንድን ሕá‹á‰¥ መሳደብ የማያስቀጣ መስሎ ስላገኘዠብቻ እንደዚያ ሲሞላáˆáŒ¥ ስታዩት አንዳች áŠáŒˆáˆ á‹áˆ°áˆ›á‰½áŠ‹áˆá¡á¡ አማራን የማá‹á‹ˆáˆáᣠየማያንቋሽሽᣠየማá‹áˆ³á‹°á‰¥á£ በሀሰት የማá‹á‹ˆáŠáŒ…ሠá‹áˆ¨áተ áŠáŒˆáˆ በየአንቀጹ አታገኙáˆá¡á¡ አማራን እያሳዩ የገረá‰á‰µ áŠá‹ እሚመስáˆá¡á¡ የአáˆáŠ‘ ትá‹áˆá‹µ ኢትዮጵያዊ እንኳንᣠየወያኔን áˆáˆáŠ ቀá ሀገራዊና ትá‹áˆá‹³á‹Š ጥá‹á‰µ በá‹á‹áŠ‘ በብረቱ እያዬ ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ በአማራ ላዠያለá‹áŠ• ጥላቻ ያህሠበወያኔ ላዠየለá‹áˆá¡á¡ የሚገáˆáˆ ሰዠáŠá‹ á‹áˆ„ ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ የተባለ á‹áˆá‰€áˆ°á‰¥á¡á¡ [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
á‹áˆ… ትáŒáˆ¬ áŠáŠ የሚሠሰዠ– áŒáŠ• áˆáŠ እንደáŠáˆ˜áˆˆáˆµ áˆáˆ‰ ከኤáˆá‰µáˆ« በላዠለኤáˆá‰µáˆ« የሚጨáŠá‰… ሰዠ– ብዙ á‰áŒá‰µ ያለበት ለመሆኑ መጽáˆá‰ አá አá‹áŒ¥á‰¶ á‹áŠ“ገራáˆá¡á¡ ‹ትáŒáˆ«á‹ ትáŒáˆªáŠâ€º ለáˆáŠ• አáˆá‰°áˆ˜áˆ ረተችሠየሚሠትáˆá‰… á€á€á‰µ አለበትá¡á¡ ኤáˆá‰µáˆ«áŠ“ ትáŒáˆ«á‹ ለáˆáŠ• አንድ መንáŒáˆ¥á‰µ አáˆáˆáŒ ሩáˆá£ ትáŒáˆ«á‹ የጎንደáˆáŠ• ለሠየእáˆáˆ» መሬቶች á‹á‹› ከአላá‹áˆƒ መáˆáˆµ ‹ታላቋ ኤáˆá‰µáˆ«â€º ወá‹áˆ ‹ታላቋ ትáŒáˆ«á‹â€º ወá‹áˆ ‹ታላቋ ትáŒáˆ«á‹ ትáŒáˆªáŠâ€º በሚሠየትáŒáˆáŠ› ተናጋሪ ሕá‹á‰¥áŠ“ መንáŒáˆ¥á‰µ ለáˆáŠ• አáˆáˆ˜áˆ ረተችሠየሚሠታላቅ á‰áŒá‰µ አለበትá¡á¡ ወያኔና ሻዕቢያ እáŠá‰³á‰¸á‹ ላዠያáˆá‰°áŒ በቀና ትáˆá‰… የáŠáለ ዘመን የሎተሪ ዕድሠተጎáˆá‰¶áˆ‹á‰¸á‹ ሳለ የወዲህኞቹ ሃሳባቸá‹áŠ• ቀá‹áˆ¨á‹ ለáˆáŠ• በ‹ኢትዮጵያ›ዊáŠá‰³á‰¸á‹ ጸኑ የሚሠየእáŒáˆ እሣት አለበትá¡á¡ አማራ ባላገሠáŠá‹á£ አማራ እንኳን ሌላ ሕá‹á‰¥ ራሱን ማስተዳደሠየማá‹á‰½áˆ ቀáˆá‹á‹áŠ“ ኋላ ቀሠሕá‹á‰¥ áŠá‹á£ አማራ ደደብ áŠá‹á£ አማራ … áˆáŠ• የማá‹áˆˆá‹ áŠáŒˆáˆ አለ – በደáˆáˆ³áˆ³á‹ አማራ የáˆáˆ‰áˆ áŠá‰áŠ“ ኢ-ሥáˆáŒ¡áŠ• áŠáŒˆáˆ®á‰½ መገለጫ áŠá‹ የሚሠáŒáን አቋሠአለá‹á¡á¡ ጥናቱና አጥኚዠ በá‹áŠá‰± ከሂትለሠየአáˆá‹«áŠ• ዘሠበባሕáˆá‹ የሚወራረሱᣠከዚሠዘá‹áŒ የናዚ ቅáŠá‰µ የሚዛመዱᣠከá‹áˆºá‹áˆ የሙሶሎኒ ሥአáጥረት የሚጋሩ በዓለሠየመጀመሪያዎቹ በቀሠወለድ የአጋንንት አካላዊና á‰áˆ£á‹Š መከሰቻ ናቸá‹á¡á¡Â á‹áˆ…ን መሰሠሰዠበዚህኛዠየ21ኛ መቶ áŠáለ ዘመን ማየት ለሰዠáˆáŒ… ዘሠበአጠቃላዠሀáረት áŠá‹á¤ á‹áˆ¸á‰µ እáŒáˆ አá‹áŒ¥á‰¶ ሲራመድ ማየት ለሚáˆáˆáŒ ሰዠá‹áˆ…ን መጽáˆá በማንበብ ሊያረጋáŒáŒ¥ á‹á‰½áˆ‹áˆá¡á¡ የወያኔን ተáˆáŒ¥áˆ®áˆ á‰áˆáŒ አድáˆáŒŽ የሚያሳዠáŠá‹á¡á¡
በመሠረቱ በዚህ ረገድ ብዙሠባላá‹á‰… ካለአጥራዠáŠáŒ ቅ áŒáŠ•á‹›á‰¤ በመáŠáˆ£á‰µ ስገáˆá‰°á‹ ጥናትና áˆáˆáˆáˆ የራሱ አካሄድ ያለዠá‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆ – እንደ አቶ ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ የራስን ሸáጥ በጥናት ስሠማቅረብ በáጹሠየሚቻሠአá‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠáˆ – በዘመናችን ዕድሜ ለኮá’-á”ስት ጥናት እንደቀáˆá‹µ ከመታየቱና ብዙá‹áŠ• ጊዜሠለáˆáŠ•á‹µáŠ“ ለዕቅድ አáˆáŒ»áŒ¸áˆ ማወራረጃáŠá‰µ የሚá‹áˆ መሆኑን የሚጠá‰áˆ™ ‹ሰáŠáŽá‰½áŠ“ áˆá‰€áŠžá‰½â€º ባá‹áŒ á‰áˆá¡á¡ ሲሉ እንደሰማáˆá‰µ ጥናታዊ ዘገባ በሦስትዮሽ የማጣሪያ መንገድ ተበá‹á‰†(triangulation)ᣠበዘመናዊ የáˆáˆáˆáˆ መንሽና ላá‹á‹³ ተበጥሮ (በ‹qualitative and/or quantitative የአቀራረብ ዘዴ) የተደረሰበት በኩሠሥራ ወá‹áˆ ከቀድሞ መሰሠሥራ የተሻሻለ ተጓዳአáŒáŠá‰µ የሚቀáˆá‰¥á‰ ት እንጂ በየመሸታ ቤቱ የተቃረመ የጥላቻና የበቀሠስሜት የሚናáˆáˆµá‰ ት – እንደሎሬቱ አገላለጽ – የወሬ ማንáˆáˆ» ጋሻ አá‹á‹°áˆˆáˆ – ጥናትና áˆáˆáˆáˆá¡á¡ እንደዚያ ከሆአእኔን ብዙ ጊዜ የሚገጥመáŠáŠ• የሞáˆá‹áŒ£ ወያኔዎችን ስንáŠáˆ³áˆ በጥናት ስሠባቀáˆá‰¥ ተቀባዠá‹áŠ–ረኛሠማለት áŠá‹ - á‹áˆ… የኔና የዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ á‹“á‹áŠá‰± አቀራረብ ጥናታዊ ሳá‹áˆ†áŠ• መሸታዊ áŠá‹ ሊባሠየሚችáˆá¡á¡ የዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ ‹ጥናት› መáŠáˆ»á‹áˆ መድረሻá‹áˆ አሉቧáˆá‰³áŠ“ á€áˆ¨-ኢትዮጵያ የá‹áˆµáŒ¥áŠ“ የá‹áŒ ኃá‹áˆŽá‰½ በንáŒáŒáˆ ወá‹áˆ በጽሑá ያስቀመጧቸዠሃሳቦች ናቸá‹á¤ በተጨማሪሠየጥንት የዋሃን ወደተንኮሠá‹á‹žáˆá‰¥áŠ›áˆ ብለዠያáˆá‰°áŠ“ገሩት ገራገሠየáŒáˆ አስተያየትና ሃሳብሠእንደጥናት áŒá‰¥áŠ£á‰µ ተካትቷáˆá¡á¡ በጥናት ጽሑá á‹áˆµáŒ¥ ሊጠቀስ የሚገባዠእንደአáˆá‹ˆáˆá‰… ገ/የሱስ ያለዠáŒáˆ‹á‹Š አስተያየት አá‹á‹°áˆˆáˆ – ለተለዬ ዓላማ ካáˆáˆ†áŠ በስተቀáˆá¡á¡ እዚህ ቦታ እገሌ እንደáŠáŒˆáˆ¨áŠ ተብሎሠጥናታዊ ጽሑá አá‹á‰€áˆá‰¥áˆá¡á¡ áŠá‹áˆ áŠá‹á¡á¡ የáˆáˆáˆ«á‹ŠáŠá‰µáŠ• á‹á‹˜á‰µ ያወáˆá‹°á‹‹áˆá¡á¡
ለáˆáˆ³áˆŒ የዛሬ 17 ዓመታት ገደማ ከአንድ የአንድ መሥሪያ ቤት የáŒá‹¥ ሠራተኛ የáŠá‰ ረ ትáŒáˆ¬ ወያኔ ጋሠ(ኦ! በዘá‹áŒ‹á‹Š ቀመሩና በሥራዠአጋጣሚ በጣሠብዙ ገንዘብ ዘáˆáŽ እጅጠየከበረና ቢጠሩት የማá‹áˆ°áˆ› ቀáŒáŠ• ጌታ áŠá‹! አáˆáŠ•á¡á¡) ሊáት ሰጥቶአአብሬዠስሄድ á•áˆ®áŒáˆ°áˆ®á‰½ አሥራትንና መስáንን አንስቶ “አአእንተሆንኩ ለáŠá‹šáˆáŠ• ሰዎቹ እንኳዕ የá•áˆ®áˆ¶áŒáˆáŠá‰µ ማዕáˆáŒ የ12ኛ ካáˆá‹µáˆ አáˆáˆ°áŒ£á‰¸á‹áˆ áŠá‰ ረ!†በማለት በንዴት እየáŽáŒˆáˆ‹Â የተናገረá‹áŠ• ካለዛሬ ለማንሠአáˆá‰°áŠ“ገáˆáŠ©áˆ – እá‹áŠá‰´áŠ• áŠá‹á¤ የዚህ á‹“á‹áŠá‰¶á‰¹áŠ• እá‹áŠá‰°áŠ› ገጠመኞቼን ብጽá‹á‰¸á‹ ወረቀትና ቀለሠአá‹á‰ ቃáŠáˆ – ሰá‹á‹¬á‹ ያን ያለዠáŒáˆáŒ¥ ካለ ወገናዊኑ እንጂ ሰዎቹንና አቋማቸá‹áŠ• ተረድቶ አá‹á‹°áˆˆáˆá¤ በብዙ መቶ ሺዎች – áˆáŠ“áˆá‰£á‰µáˆ በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ - ተጋሩ አኅዋትና ከáˆá‹™á‹ ሰብዓዠከáˆá‹áˆ°áˆá‹–ን አአብወገáŠá‹ እáˆáˆáŒ¥ እየ – áˆáŠáŠ•á‹«á‰±áˆ የአሊየት ጉዳዠከእንስሳዊáŠá‰µ ባሕáˆá‹«á‰½áŠ• የáˆáŠ•áŒ‹áˆ«á‹ በáˆáŠáŠ•á‹«á‰µ ሳá‹áˆ†áŠ• በደáˆáŠ“ በአጥንት እየተáˆáˆ‹áˆˆáŒáŠ• የáˆáŠ•á‰§á‹°áŠ•á‰ ት ጥንታዊ የትስስሠገመድ áŠá‹á¤ መሠረቱሠማá‹áˆáŠá‰µáŠ“ ኋላቀáˆáŠá‰µ እንዲáˆáˆ የመኖሠዋስትና ሥጋት (insecurity)áŠá‹á¡á¡ [recommended read on this issue:- The virtue of Selfishness, Ayn Rand] á¡á¡ á‹áˆ… ከá ሲሠየገለጽኩት የዛሬ 17 ዓመቱ ገጠመኜ በጣሠáŒáˆˆáˆ°á‰£á‹Š áŠá‹á¡á¡ መላ ትáŒáˆ¬áŠ• አá‹á‹ˆáŠáˆáˆ – ከዚህሠበላዠሊሉ የሚችሉ ሊኖሩ á‹á‰½áˆ‹áˆ‰á¡á¡ መብታቸá‹áˆ áŠá‹ – እኛስ እáŠáˆ±áŠ• ስንትና ስንት እንላቸዠየለሠ– ዕድሜ ለዚህ የ‹እáŠáˆ±â€ºáŠ“ ‹እኛ› መለሳዊ ከá‹á‹á‹ áˆáˆŠáŒ¥á¡á¡ áŠáŒˆáˆ áŒáŠ• በጥናት ስሠá‹áˆ…ን አሉቧáˆá‰³ áˆáˆ‰ አጠረቃቅሜ ‹ጥናታዊ ጽሑá› ብዬ ባቀáˆá‰¥ ያሳáራáˆá¡á¡ ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µáˆ ማáˆáˆ አለበትá¡á¡ አማራን መጥላት ሌላ – በጥናት ስሠá‹áˆ…ን የተከበረ የሣá‹áŠ•áˆµ ዘáˆá – ጥናትና áˆáˆáˆáˆáŠ• – አቧራና áŒá‰ƒ ላዠጥሎ ማáˆáˆ˜áŒ¥áˆ˜áŒ¥ ሌላá¡á¡ ቢያንስ ቢያንስ – የለá‹áˆ እንጂ ቢኖረዠኖሮ የራሱ ኅሊና እየቆዬ በቆጠቆጠዠáŠá‰ áˆá¡á¡ አብሮ ኗሪ በሆአሕá‹á‰¥ መሀሠá‹áˆ…ን የመሰለ áŒáና በደሠመሥራት ታሪአá‹á‰…ሠየማá‹áˆˆá‹ የáŒá áŒá áŠá‹ – “አያáˆá የለሠአለáˆáŠ“ᤠኑ á‹áˆá‰½áŠ‹áˆ እቡና†መባባሠየማá‹á‰€áˆ ከሆአአáˆáŠ• የáˆáŠ•áˆˆá‹áŠ“ የáˆáŠ“á‹°áˆáŒˆá‹ áˆáˆ‰ ለáŠáŒˆá‹ የአብሮáŠá‰µ ሕá‹á‹ˆá‰³á‰½áŠ• እንቅá‹á‰µáŠ“ የሆድ መቀያየáˆáŠ• የማá‹áˆáŒ¥áˆ መሆን á‹áŒˆá‰£á‹‹áˆ – የዱባን ጥጋብ መቆጣጠሠካለስንቅ መá‹áˆ˜á‰µáŠ• ያስቀራáˆáŠ“ ማስተዋáˆáŠ• ከአáˆáŠ‘ እንለማመድá¡á¡ አáˆáŠ• እየተደረገ ያለá‹áŠ• ሰማá‹áŠ“ áˆá‹µáˆ ሊቋቋሙት የማá‹á‰½áˆ‰á‰µáŠ• የወያኔ ትáŒáˆ¬ áŒá ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ ቢመለከት – አáˆáŠ•áˆ á‹á‹áŠ• የለá‹áˆ እንጂ – áˆáŠ• ሊሠá‹á‰½áˆ á‹áˆ†áŠ•? ለáŠáŒˆáˆ© ‹አá‹á‰† የተደበቀ› እንዲሉ የáŠáˆ± ጥá‹á‰µ ለáˆáˆ± የá…ድቅ መንገድ áŠá‹á¡á¡ ሰዎች እንáŒá‹²áˆ… እንዲህ áŠáŠ•á¡á¡ ለራስ ስንቆáˆáˆµ የማናሳንስ – ለሰዠስንቆáˆáˆµ የáˆáŠ•á‰€áŠ“ንስá¡á¡
የዚህን á‹áˆ¸á‰³áˆáŠ“ ዘረኛ ሰá‹á‹¬ አáˆá‰² ቡáˆá‰² ጽሑá በስá‹á‰µ ለመቃኘት ጊዜá‹áˆ ሆአáላጎቱ የለáŠáˆá¡á¡ á‹°áŒáˆžáˆ በወቅቱ áˆáŠ áˆáŠ©áŠ• የáŠáŒˆáˆ¨á‹ ሰዠሊኖሠá‹á‰½áˆ‹áˆ ብዬ አስባለáˆá¡á¡ እኔሠመጽáˆá‰ ከታተመ ከ14 ዓመታት በኋላ እንዲህ እየተንጨረጨáˆáŠ© áˆá‹ˆáˆáˆá‹ የዳዳአገና አáˆáŠ• ስላáŠá‰ ብኩት áŠá‹ – ያላáŠá‰ ብከዠáŠáŒˆáˆ áˆáŠ•áŒŠá‹œáˆ አዲስ áŠá‹ የሚሠእáˆáŠá‰µ አለአ– “ብለáŠá‹ ብለáŠá‹ የተá‹áŠá‹áŠ• áŠáŒˆáˆá¤ ሚስቱ ዛሬ ሰáˆá‰³ áˆá‰µá‰³áŠá‰… áŠá‰ áˆâ€ የሚለá‹áŠ• የኔ ቢጤዋን ሞአሚስት አስታá‹áˆ±áŠ“ በáŠáŒˆáˆ®á‰½ መመሳሰሠዘና በሉá¡á¡ የትኛዠሞáˆá‹áŒ£ áˆáŠ• እንዳለ ማስታወሱ በራሱሠመጥᎠአá‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠáˆá¡á¡ á‹áˆ„ አማራ የሚባሠáጡሠáŒáŠ• áˆáˆá‹¶á‰ ት! áˆáŠ• á‹áˆ†áŠ• ጥá‹á‰± áˆá‹µáˆ¨ ወያኔ እንዲህ የሚረባረብበት? áˆá‹µáˆ¨ ማá‹áˆ የሚቀረሽበት á‹áˆ„ አማራ የሚባሠáŠáŒˆáˆ አንድ ተáˆáŒ¥áˆ¯á‹Š መስህብ ሳá‹áŠ–ረዠአá‹á‰€áˆáˆ áŒá‹´áˆ‹á‰½áˆáˆá¤ ሙት አሉት ሞተላቸዠ– ተሰደድ አሉት ተሰደደላቸዠ– ድሃ áˆáŠ• አሉት ደኸየላቸዠ– ታመሠአሉት ታመመላቸዠ– አትብላ አሉት ተራበላቸዠ– አትናገሠአሉት ዱዳ ሆáŠáˆ‹á‰¸á‹ – አትመáˆáŠ¨á‰µ አሉት ታወረላቸá‹á¤ በተዘረሠገንዘብ ከየትሠባሰባሰቡት ትብታብና ደንቃራᣠአንደáˆá‰¥áŠ“ አáዠአደንáŒá‹›á‰¸á‹ ሰመመን á‹áˆµáŒ¥ áŒá‰£ አሉት ሰማዠáˆá‹µáˆ© ዞሮበት አንቀላá‹áˆ‹á‰¸á‹á¡á¡ ከዚህ በኋላ የáˆáŠ• አትáˆáˆ±áŠ áŠá‹? ለአቡሻáŠáˆ© መዞáˆá£ ለአበቅቴዠመጥባት á‹°áŒáˆž የዘመን ዑደቱን መጠበቅ እንጂ የወደቀን መቀጥቀጥᣠ‹የተሸáŠáˆáŠ•â€º መáŠáˆ¨á‰µ ሃá‹áˆ›áŠ–ታዊሠሞራላዊሠሰብኣዊሠአá‹á‹°áˆˆáˆáŠ“ ወያኔዎች  እባካችáˆáŠ• በአቡአአረጋዊ á‹áˆáŠ•á‰£á‰½áˆ  በáˆáŠ•áˆ á‹áˆáŠ• በáˆáŠ• – በገደሉሠá‹áˆáŠ• በባህሩ ጂኒ ‹ማሸáŠá‹á‰½áˆáŠ•â€º ተገንá‹á‰£á‰½áˆ አáˆáŠ• በመጨረሻዠዘመን ላá‹áˆ ቢሆን በቅጡ áŒá‹™(ን)á¡á¡ ሞቶሠአጥንቱ እንዳያáˆá ያስደንáŒáŒ¥ ያለበት á‹áˆ˜áˆµáˆ ዘወትሠበእá‹áŠ•áˆ በህáˆáˆáˆ የሚበረáŒáŒ‰ ወገኖች መብዛታቸዠá‹áŒˆáˆáˆ›áˆá¡á¡ áŠáŒˆáˆ© የበሽታ áŠá‹ – áŠáŒ«áŒá‰£á‹Žá‰¹ psychosis á‹áˆ‰á‰³áˆ – የአእáˆáˆ® በሽታ ስሙና á‹“á‹áŠá‰± ብዙ áŠá‹á¡á¡ ህáŠáˆáŠ“ሠየለá‹áˆ – መáትሄዠየአመለካከትና የአስተሳሰብ ለá‹áŒ¥ ወá‹áˆ አካላዊ ሞት áŠá‹ – አንዱን መáˆáˆ¨áŒ¥ áŠá‹á¡á¡ ሆድ እንደሆአአá‹áˆžáˆ‹áˆ – የድሎት ኑሮሠአá‹áŒ ገብሠ– ጥላቻሠገደብ የለá‹áˆá¡á¡ ከáˆáˆ‰áˆ á‹áˆá‰…ስ ያንቀላዠኅሊናን ቀስቅሶ áŠáስ እንዲዘራና ተጨባጩን እá‹áŠá‰³ እንዲገáŠá‹˜á‰¥ ማድረጠለáˆáˆ‰áˆ የሚበጅ መáˆáŠ«áˆ áŠáŒˆáˆ áŠá‹ – ወáˆá‰ƒáˆ› አጋጣሚዎች ዕድሜያቸዠአáŒáˆáŠ“ ባáˆá‰°áŒ በቀ ሰዓት አሟáˆáŒ¨á‹ ከእጅ የሚወጡ መሆናቸá‹áŠ• መረዳት በጣሠጠቃሚ áŠá‹á¡á¡ የሥአአእáˆáˆ® ህመሠመድሓኒት ቢኖረዠኖሮ ወያኔ በኢትዮጵያ እያደረገ ያለá‹áŠ• áŠáŒˆáˆ áˆáˆ‰ እየተመለከተ ያለ ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µáŠ• እሚያህሠትáˆá‰áŠ• áˆá‹µáˆ«á‹Š የትáˆáˆ…áˆá‰µ ደረጃ የተጎናጸሠሰዠá‹áˆ…ን ገሃድ የወጣ የከተማ መንáŒáˆ¥á‰µ-ለበስ á‹áŠ•á‰¥á‹µáŠ“ ለመሸáˆáŠ• በሚመስሠáˆáŠ”ታ እንዲህ ባáˆá‰°á‹ˆáˆ«áŒ¨ áŠá‰ ሠ– ‹ድንቄሠጥናታዊ ጽሑá! መድበለ ቅሌት ወá‹áˆá‹°á‰µâ€º በሉት á‹áˆ…ን ጽሑá የáˆá‰³áŠá‰¡áˆˆá‰µ ወዳጆቹá¡á¡ [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
ቀጣዩን ተመáˆáŠ¨á‰±áŠ“ በዱሮዠየደáˆáŒ ቋንቋ የአማራን አናሳáŠá‰µ ወá‹áˆ ንዑስáŠá‰µ ተመáˆáŠ¨á‰± – ከዋሹ አá‹á‰€áˆ እንዲህ áŠá‹á¡á¡ አዲዮስ ሪሰáˆá‰½!
Even as Tigray enetered the armed struggle in 1975, … elites of both sides of Mereb retained separate political identities. Notwithstanding the difference in visions and self perceptions, they managed to coordinate their struggles against the Amhara minority regime. (p. 7, emphasis added)
የኛ ማለትሠየáŠáˆ± áˆáˆáˆ እንáŒá‹²áˆ… á‹áˆ„ áŠá‹(የáŠáˆ± ስሠየወያኔዎች ማለቴ እንጂ የሰáŠá‹ የትáŒáˆ«á‹áˆ ሆአየኤáˆá‰µáˆ« ሕá‹á‰¥ ማለቴ አá‹á‹°áˆˆáˆ – ከእáŠáˆ± ጋሠጊዜዠሲደáˆáˆµ በመለሳዊ የáˆáŒáŒ á‹ áˆáŒáŒªá‹ ስድ አንደበት ሳá‹áˆ†áŠ• በጨዋ አንደበት እንáŠáŒ‹áŒˆáˆ«áˆˆáŠ•! ያኔ ማን á‹«á‹á‰ƒáˆ ቋንቋሠሳያስáˆáˆáŒˆáŠ• እንዲሠበረቂበአá‹á‰³áˆ¨ áˆá‰¦áŠ“ ወኅሊና áˆáŠ•áŒá‰£á‰£áˆ እንችሠá‹áˆ†áŠ“ሠ– ለáˆáˆ± የሚሳáŠá‹ áŠáŒˆáˆ የለáˆáŠ“!) – አማራ አናሳ ‹ጎሣ› ሲሆን á‹á‰³á‹«á‰½áˆ – የአቶ ስንሻዠቤተሰብ á‹“á‹áŠá‰µ የአንድ አካባቢ áŠáŒˆá‹µá¡á¡ ጥናት ማለት እንáŒá‹²áˆ… á‹á‹˜áŠ¸á‹ የáˆá‰µáŠáˆ³á‹áŠ• የሪሰáˆá‰½ ጥያቄ የሚመáˆáˆµáˆáˆ…ን áŒáˆ³áŠ•áŒáˆµ á‹áˆ¨áተ áŠáŒˆáˆ መáŠá‰³áˆ… ላዠá‰áŒ ብለህ እየጠáˆáŒ áአመጋገሠብቻ áŠá‹ ማለት áŠá‹ á¡á¡ á‹áˆ…ን ሰዠ‹የኛ›ና ‹የáŠáˆ±â€º áˆáˆŠáŒ¥ ከተወገደ በኋላ አáŒáŠá‰¼ ብንወቃቀስና áˆáŠ“áˆá‰£á‰µáˆ እስከዚያን ጊዜ ድረስ ‹የሕáŠáˆáŠ“ ሣá‹áŠ•áˆµ አጥንቼ› የጄኔቲአዲኤንኤ ቀመሩን ብመረáˆáˆ¨á‹ ደስ á‹áˆˆáŠ›áˆá¡á¡ አብዛኛዠጽሑበየጥናትና áˆáˆáˆáˆáŠ• áˆáˆˆáŒ ካለመከተሉሠበላዠáŒáˆáŒ¥ ያለ á‹áˆ¸á‰µ áŠá‹á¡á¡ በáŠáˆ…ደትሠየተሞላ áŠá‹á¡á¡ ለáˆáˆ³áˆŒ ጣሊያኖችን ያሸáŠáˆá‹ ኃá‹áˆ ከመላዋ ኢትዮጵያ የተá‹áŒ£áŒ£ መሆኑን ላለማመን ሲáˆáˆáŒ ‹ጣሊያን በአáሪካ ጦሠመሸáŠáን እንደá‹áˆá‹°á‰µ ስለቆጠረችዠ…› በማለት የኢትዮጵያን – እáˆáˆ± ‹የአማራዠዘረኛ መንáŒáˆ¥á‰µâ€º በሚሠየሚጠራትን የኢትዮጵያ ሕá‹á‰¥ ተጋድሎ በማንኳሰስ ድሉን ለሌላ አሳáˆáŽ á‹áˆ°áŒ£áˆá¡á¡ ለáŠáŒˆáˆ© ደባዠእንጂ የሚያናድድ ድሉ በáˆáŒáŒ¥áˆ የኢትዮጵያ ብቻ ሳá‹áˆ†áŠ• የመላዠጥá‰áˆ ሕá‹á‰¥ ድሠመሆኑ ተወስቶ የማá‹áŒ ገብ ታሪካዊ ኹáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡ ኢትዮጵያን ማንሳቱ የሚጠቅመዠከሆአያáŠáˆ³áˆá¤ አለበለዚያ ‹የአማራዠዘá‹áŒ የገዢ መደብ› እያለ áŠá‹ ከኢትዮጵያ ጋሠበተመሳስሎ (synonymously) አማራá‹áŠ• አላáŒá‰£á‰¥ የሚያáŠáˆ³ የሚጥሠ– ያባቴ አáˆáˆ‹áŠ የሥራá‹áŠ• á‹áˆµáŒ á‹áŠ“á¡á¡ [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
ቀጣዩን á‹°áŒáˆž ተመáˆáŠ¨á‰±áˆáŠá¡- …The failure of the shared commonalities and war against a common enemy [Dergue/Ethiopiawinet] to shape a single trans-Mereb political identity is puzzling. (ibid)
እንደዚህ የሚለዠ– áŠáŒˆáˆ©áˆ ዕንቆቅáˆáˆ½ የሆáŠá‰ ት – ወያኔና ሻዕቢያ ድሠካደረጉ በኋላ አንድ ሆáŠá‹ ያቺን ማáˆáŠ“ ወተት እንደመና ከሰማዠየሚዘንብባትን ‹የቃሠኪዳን› áˆá‹µáˆ ‹ትáŒáˆ«á‹ ትáŒáˆáŠâ€ºáŠ• ለáˆáŠ• አáˆáˆ˜áˆ ረቱáˆ? የሚሠá‰áŒá‰µ እያንገበገበዠáŠá‹ – ( በቀላሠየሚቀየሠሰዠአá‹áŠ‘áˆá¡- ኢትዮጵያ áˆáˆ‰áˆ áŠáŒˆáˆ አላት – áˆáˆ‰áˆ áŠáŒˆáˆ áŒáŠ• በáŒá‹µ በአንድ አካባቢ á‹áŒˆáŠ አá‹á‰£áˆáˆ – አያስኬድáˆáˆá¤ እዚህ ወáˆá‰… እዚያ ጤáᤠእዚህ áŠá‹³áŒ… እዚያ ቡና… እንጂ በáŒá‹µ ትáŒáˆ«á‹ እንደደቡብ ወá‹áˆ áˆá‹•áˆ«á‰¥ እንደ áˆáˆ¥áˆ«á‰… á‹áˆáŠ‘ አá‹á‰£áˆáˆá¤ ከሆኑáˆáŠ•áˆ እሰዬá‹)á¡á¡ á‹áˆ…ን ሰá‹á‹¬ áŒáŠ• ወገኛ በሉትá¡á¡ አንዱ አቀባዠሌላዠተቀባá‹á£ አንዱ አáˆáˆ«á‰½áŠ“ አስመራች ሌላዠበላተኛᣠአንዱ ሎሌ ሌላዠጌታ ሆáŠá‹ እየተቀማጠሉ ከመኖሠለማን ጀቴ ብለዠáŠá‹ ከአላá‹áˆƒ ወዲያ በደረá‰á‰» መሬት – ለብዙ ዘመናት አገáˆáŒáˆŽá‰µ ከመስጠት አኳያ አáˆáˆ© ወደድንጋá‹áŠá‰µ á‹›á‰áˆ ወደá‰áŒ¥á‰‹áŒ¦áŠá‰µ በተለወጠመሬት ላዠተወስáŠá‹ የሚኖሩ?  በሞአደጅ ሞáˆáˆ መá‰áˆ¨áŒ¥ እየተቻለ የሌለን ጠባዠየáˆáŠ• áŒá‹µáˆá‹µáˆáŠá‰µ áŠá‹? ትáŒáˆ«á‹ ትáŒáˆªáŠ ጥንቅሠብሎ á‹á‰…ሠእንጂ የáˆáŠ• በችጋሠመቆራመድ? ትáŠáˆˆ ሰá‹áŠá‰µáŠ• ሳá‹á‰€áˆ የሚቀá‹áˆáŠ“ የተላጠሙዠየሚያስመሰሠባለቤት የሌለዠየመሀሠአገሠሀብትና ጥሪት እያለ የáˆáŠ• መረብ áˆáˆ‹áˆ½ áŠá‹? á‹áˆ‰áŠá‰³ ዱሮ ቀረá¡á¡Â ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ áŒáŠ• ጅáˆáŠá‰µáˆ አለበት áˆá‰ áˆ? አላህ ከላዠáˆáˆ¨á‹°á‰£á‰¸á‹áŠ“ የኋላ ኋላ ለá‹áˆáˆ°áˆáˆ ቢሆን – ከላዠሣá‹áˆ†áŠ• ባáˆáŒ በá‰á‰µ áˆáŠ”ታ ከáŒáˆáŒŒ ተመáŠá‰ƒá‰€áˆ© እንጂ እንደመáŠáˆ»á‹áˆ› ዕቅዳቸዠሌáˆáŠ› áŠá‰ ሠ– ‹አላህ ሲቆጣ ሽመሠአá‹á‰†áˆáŒ¥áˆ ᤠያደáˆáŒ‹áˆ እንጂ áŠáŒˆáˆ እንዳá‹áŒ¥áˆâ€º እንዲሉ ሆኖባቸá‹á¡á¡ á‹áˆ…ን መሠሪ የáˆáˆˆá‰µá‹®áˆ½ ሸáጥ ብáƒá‹ ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ አያá‹á‰€á‹áˆ ማለት á‹áŠ¨á‰¥á‹°áŠ›áˆá¡á¡ መንገብገቡ áŒáŠ• እንደአካሄድ ትáŠáŠáˆ áŠá‹ – á‹áŠ•áŒˆá‰¥áŒˆá‰¥ ᣠá‹á‰†áˆ‹áŒáˆá¡á¡ áŒáŠ• áŒáŠ• áˆáˆˆá‰± የዲያብሎስ á‹áˆ‹áŒ†á‰½ በጋራ የሠሩትንና አáˆáŠ•áˆ ድረስ እየሠሩት የሚገኙትን ኢትዮጵያንና ኢትጵያዊáŠá‰µáŠ• የማጥá‹á‰µ ዘመቻ መáˆáˆ³á‰µ አá‹áŒˆá‰£áŠ•áˆ – እáˆáˆ±áˆ እኛáˆá¤ በቂያማ ቀን የáˆáŠ“ወራáˆá‹³á‰µ ሒሳብ áˆá‰µáŠ–ረን ስለáˆá‰µá‰½áˆ ‹ንá‰áˆ በበኅላዌአበá‹á‰¢á‹ ትጋህ ወአáˆáˆáˆžá£ እስከንረáŠá‰¥ áŠáŒ»áŠá‰µ በከዊአወáˆá‹°áŠ ብ ወእሞ› እንድንሠበጥራዠáŠáŒ በ‹ቅኔ ዘረá‹â€ºá¡á¡ የጎጃáˆáŠ•áŠ“ የወሎን ገበሬ በáŽáˆáŒ…ድ ብሠስንትና ስንት መኪና ሙሉ እህሠበተለá‹áˆ ጤá እኒያኞቹ ከገዙና እኒህኞቹሠእኒያኞቹን በጠራራ á€áˆá‹ ከሸኙ በኋላ áˆáˆ¥áŠªáŠ‘ ገበሬ ብሩን ሊጠቀáˆá‰ ት ወደባንአሲሄድ እኒህኞቹ የሠሩትን ተንኮሠእያወበገበሬá‹áŠ• በወንጀለáŠáŠá‰µ አላሰሩትáˆ? በዚህች በኢትዮጵያ  áˆá‹µáˆ ላዠእጅጠየሚዘገንን áŒá ተሠáˆá‰·áˆ! áŠáá‹«á‹áŠ•áˆ የሚችለዠእንደሌለ ብዙ ጊዜ  ተገáˆá†áŠ£áˆá¡á¡ በትዕáŒáˆ¥á‰µ መጠበቅ ብቻ áŠá‹á¡á¡ አስታá‹áˆ± – የáŠá‹šáˆ… ‹ወገኖቻችን›ን ወንጀሠእንኳን ሌላዠየዓለሠዜጋ ሰá‹áŒ£áŠ• ራሱስ ሊሠራዠá‹á‰½áˆ‹áˆáŠ•?… ስንቱን በጋራ አሠሩ – ገደሉ – አሰደዱ – አሳደዱ(በጠá ጨረቃ ወስደዠደብዛዋን ያጠá‰á‰µ ማáˆá‰³ መኮንን ትዠአለችáŠá¤Â ከጨካኙ የባሕሠአá‹áˆ¬ ከሻáˆáŠ የባሱ እáŠá‹šáˆ…ን አá‹áˆ¬á‹Žá‰½ የሚሊዮኖች á‹°áˆáŠ“ ዕንባ በሠáˆá እየጠበቃቸዠáŠá‹!)á¡á¡ አዲስ አበባ የሻዕቢያ መንቦራቦሪያ አáˆáŠá‰ ረችáˆáŠ•(አáˆáŠ•áˆµ ቢሆን ማን ያቃሠአá‹á‹°áˆˆá‰½ ትሆን á‹áˆ†áŠ•?) áŒáŠ• አá‹á‹žáŠ• ወንድሞችና እህቶችᣠእናቶችና አባቶች ᣠጓዶችᣠá‹áˆ…ሠያáˆá‹áˆá¡á¡ (በድáˆá‰ ቡ መንጌን መሰáˆáŠ©á‰£á‰½áˆ áˆá‰ áˆ? ሆን ብዬ ላስታá‹áˆ³á‰½áˆ áˆáˆáŒŒ áŠá‹á¡á¡áˆ°á‹ ካáˆáˆ˜áˆ„ድ ወዠካáˆáˆžá‰° አá‹áˆ˜áˆ°áŒˆáŠ•áˆá¡á¡ በስንት ስለት የተገላገáˆáŠ©á‰µáŠ• á‹°áˆáŒáŠ• መናáˆá‰„ á‹áŒˆáˆáˆ˜áŠ›áˆ – የዕድላችን ጥመቱሠእንዲáˆá¡á¡)  [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
በáŠáŒˆáˆ«á‰½áŠ• ላዠየቫቲካንን የጥá‰áˆáŠ“ የáŠáŒ ጪስ የሞኞች የሚመስሠትዕáˆáˆá‰³á‹Š የሊቀ ጳጳስ የáˆáˆáŒ« ሂደት ተከታትዬ አáˆáŠ• በዚህ አንቀጽ መመለሴ áŠá‹á¡á¡ á‹á‰º የሌጋሲ áŠáŒˆáˆ ታዲያ በእáŒáˆ¨ መንገድ ሰሞኑን ከáˆáŠ•áŒŠá‹œá‹áˆ በላዠእየገረመችአመጥታለችá¡á¡ በ‹áራንሲስ አንደኛ›(Francis I) የጵጵስና ስሠእንዲጠራ የወደደዠአዲሱ አáˆáŒ€áŠ•á‰²áŠ“ዊዠየጣሊያን á‹áˆá‹« ተመራጠሊቀ ጳጳስሠበመጀመሪያ ንáŒáŒáˆ© የቤኔዲáŠá‰µ 16ኛን ሌጋሲ እጠብቃለሠሲሠብሰማ ጊዜ ቅንáŒáˆ‹á‰´ በአንዴ ሰሜን ኮሪያ á‹°áˆáˆ¶ ኢትዮጵያንሠበበረራ áŠáˆáˆ‰ አጣáˆáŽ ወደጳጳሱ አህጉሠወደላቲን አሜሪካ ቬንá‹á‹Œáˆ‹ á‹áˆµáŒ¥ ቆá‹á‰³ አድáˆáŒŽ ተመለሰá¡á¡ áŒáˆ©áˆ áŠá‹! áŠáŒˆáˆ®á‰½ እንዴት áŠá‹ እየተመሳሰሉ የሚሄዱ ያለ? የሻቬá‹áŠ“ የመለስማ በሚገáˆáˆ áˆáŠ”ታ አንድ ሆáŠá‹ አረá‰á‰µá¡á¡ áˆá‹©áŠá‰³á‰¸á‹ áŒáŠ• መለስ የደረቅ ጣቢያ ወኪáˆáŠ“ የችጋሠአáˆá‰£áˆ³á‹°áˆ – የጥቂቶች ቀáˆá‰µ ገáˆá‰£áŒ – የብዙዎች አንጀት ቆራጠሲሆን áˆáŒŽ ሻቬዠ– áˆáŠ•áˆ እንኳን በአáˆá‰£áŒˆáŠáŠ•áŠá‰µáŠ“ እáˆáŠ¸áŠ›áŠá‰µ á‹áŠ•á‰£áˆŒá‹ áŠá‰áŠ› ቢታማና ሄንሪአካá’ሪሌስን የመሰሉ ሣተና ጠላቶችን ቢያáˆáˆ«áˆ – የድሆች አባትና የሀገሠዕድገት መሠረት በዚያá‹áˆ የብዙኃንን የáቅሠáˆá‰¥ የገዛᣠለባዕዳን የተáˆáŒ¥áˆ® ሀብት ብá‹á‰ á‹› ሀገሩንና ሕá‹á‰¡áŠ• አጋáˆáŒ¦ á‹«áˆáˆ°áŒ በዚህ ሥራá‹áˆ á‹á‹µ áŠáá‹« ከáሎ ሲያበቃ ያለá‹áŠ• ሕá‹á‰£á‹ŠáŠ“ ሀገራዊ áቅሠበደሙ ዋዥቶ ያወራረደበት መሆኑ áŠá‹á¡á¡ … የኤáˆá‰µáˆ«áŠ•áˆ ቲቪ ጎብኘት አድáˆáŒŒ áŠá‰ ሠ– ከመመለሴ በáŠá‰µá¡á¡ ‹የሞአáˆá‰…ሶ áˆáˆáŒŠá‹œ አበባየ› እንዲሉ ሰዎች የትና የት በደረሱበት በዚህ የኢንáŽáˆáˆœáˆ½áŠ• ቴáŠáŠ–ሎጂ ዘመን የሻዕቢያ ቲቪ አáˆáŠ•áˆ የሚያላá‹áŠá‹ ስለትáŒáˆ‰ ዘመን የደáˆáŒáŠ“ የኤáˆá‰µáˆ« አማá‚ያን ጦáˆáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡ ድብáˆá‰…áˆá‰… ያለ የበረሃ ጦáˆáŠá‰µ እያሳዩ – የሆሊá‹á‹µ áŠáˆáˆ á‹áˆ˜áˆµáˆ – ተመáˆáŠ«á‰¾á‰»á‰¸á‹áŠ• ‹እያስተማሩ á‹«á‹áŠ“ናሉ›á¡á¡ ባለንበት የáˆáŠ•áˆ¨áŒáŒ¥ የአáሪካ ቀንድ ደናá‰áˆá‰µ ሆáŠáŠ• መቅረታችን ሆድ ሆዳችáˆáŠ• አáˆá‰ ላá‹áˆ? ሰዠየáˆáŠ•áˆ†áŠ• መቼ á‹áˆ†áŠ•?
ስለዚያ ብሽቅ ትáŒáˆ¬-áˆá‰µáˆ«á‹Š ዶáŠá‰°áˆ ተብዬ á‹áˆ…ንንሠበáŠáŠ« á‹á‹áŠ“ችን እንመáˆáŠ¨á‰µá¡- The 1974 anti-feudal Ethiopian popular revolution, … actually ended up unleashing ethno-regional forces that, in 1991, brought the Amhara hegemony into its demise. (op. cit, p. 12ᣠemphasis added)
የዘሬን ብለቅ ያንዘáˆá‹áˆ¨áŠ ያለá‹(ችá‹) እáŠáˆ›áŠ• áŠá‰ ሩ? እንዲያዠá‹áˆ… ጥጋበኛና ጠባብáŠá‰µ ለካንስ አáንና መላ ሰá‹áŠá‰µáŠ• መደዴ áŠá‹ እሚያደáˆáŒ‰! á‹« በከáˆá‰» የጣሠመንáˆáˆµ አማራን አáˆá‰€áŠ• ቀብረናáˆá¤ እንኳንስ ለባንአየቦáˆá‹µ አባáˆáŠá‰µ ለዘበኛሠቢሆን እሱን አታንሱብንᣠበሽታችን á‹áˆ˜áŒ£á‰¥áŠ•áŠ“ ያንቀጠቅጠናሠእያለ á‹á‹ˆáˆ«áŒ«áˆ – á‹« ደደቡ ‹ጄኔራáˆâ€º – ለáŠáŒˆáˆ© ለካንስ እáˆáˆ±áˆ ባጃቢዠአጥኚáŠá‰µ በáˆáˆ± ‹ተማሪáŠá‰µâ€º በáˆá‰€á‰µ ኤáˆáŠ¤á‹áŠ• á‹á‹Ÿáˆ አሉ – ተስá‹á‹¨ ገ/አብ áŠá‹ በመጽáˆá‰ የáŠáŒˆáˆ¨áŠ•á¡á¡ ገንዘብ ካለ እንኳንስ ዲáŒáˆªáŠ“ ሕንრቤት መንገድሠበሰማዠአለ አá‹á‹°áˆ? ችáŒáˆ© ተንጋለዠየተá‰á‰µ ተመáˆáˆ¶ ሊያá‹áˆ ወዳá መáˆáŒ£á‰± áŠá‹á¡á¡ áˆáŠ• አለ ትሉኛላችáˆ! [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
á‹áˆ… በሽተኛ ሰá‹á‹¬ – ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ – በመጥáˆá‰ ላዠዳሠእስከዳሠእሚለዠ‹የአማራ ገዢ መደብ ጨቋáŠáŠ“ ጨካአáŠá‹â€º áŠá‹á¡á¡ በአማራ ጥላቻ áˆáˆˆáˆ˜áŠ“á‹ áጹሠታá‹áˆ¯áˆá¡á¡ አማራን እንደ እባብ áŠá‹ የሚቀጠቅጠዠ– ሌሎች ኢትዮጵያá‹á‹«áŠ• ብሄáˆ/ብሔረሰቦችንማ ከáŠáˆ˜áˆáŒ ራቸá‹áˆ ዘንáŒá‰·áˆ – አማራ ላዠብቻ áŠá‹ áŠáŒ¥ ያለá‹áŠ“ እáˆáˆ±áŠ• በየአጋጣሚዠየሚጨáˆáŒáˆá‹ – ኢትዮጵያ á‹áˆµáŒ¥ ካለ አማራ አንድሠየሌላ ብሔሠዜጋ ያለሠአáˆáˆ˜áˆ°áˆˆá‹á¡á¡ ስለወያኔ ትáŒáˆ¬ á‹°áŒáˆž ትንáሽ አá‹áˆáˆá¡á¡ ኢትዮጵያን ለአማራ ሰጥቶ ሌሎችን áŽáˆª አá‹áŒ¥á‰·á‰¸á‹‹áˆá¡á¡ ከቤተ መንáŒáˆ¥á‰µ ዘበኛ እስከ መከላከያ ተራ ወታደሠድረስ በትáŒáˆ¬ ስለታጨቀዠየወያኔ መንáŒáˆ¥á‰µáŠ“ የáŒá አገዛዠአንዲትሠቃሠአá‹á‰°áŠáስሠ– እንዲተáŠáስ መጠበá‰áˆ ቂáˆáŠá‰µ áŠá‹ – በመሠረቱá¡á¡ የለየለት የሻዕቢያና ወያኔ ጉዳዠአስáˆáŒ»áˆš ቡችላ ኢትዮጵያዊ እንዲሆን አንጠብቅáˆá¡á¡ በጥናት ስሠየሠራዠዕኩዠተáŒá‰£áˆ áŒáŠ• መቼሠቢሆን የሚረሳ አá‹á‹°áˆˆáˆá¡á¡ አáˆáŠ•áˆ የኢትዮጵያ አáˆáˆ‹áŠ የሥራá‹áŠ• á‹áŠáˆáˆˆá‹á¡á¡ [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
ለመሆኑ አᄠáˆáŠ’áˆáŠ አማራ ብቻ áŠá‰ ሩ? አᄠኃ/ሥላሴ አማራ ብቻ áŠá‰ ሩ? መንáŒáˆ¥á‰± ኃ/ማáˆá‹«áˆ አማራ ብቻ áŠá‰ áˆ? የጥንቱ አᄠገላá‹á‹´á‹Žáˆµ አማራ áŠá‰ ሩ? በእá‹áŠ‘ ኢትዮጵያን ያስታዳደረ áˆáˆ‰ አማራ ብቻ áŠá‰ áˆ? ኢትዮጵያ ከ1983á‹“.ሠወዲህ ካáˆáˆ†áŠ በስተቀሠበአንድ ዘሠáጹማዊ የበላá‹áŠá‰µ እንዲህ እንዳáˆáŠ‘ አበሳዋን አá‹á‰³ ታá‹á‰… á‹áˆ†áŠ•? አማáˆáŠ›áˆµ የ80 ብሔáˆ/ብሔረሰብ መገናኛ ድáˆá‹µá‹ ሆኖ ማገáˆáŒˆáˆ‰ ያሸáˆáˆ˜á‹ áŠá‰ ሠእንጂ እንደጋለ ብረት ሊያስቀጠቅጠዠá‹áŒˆá‰£ áŠá‰ áˆáŠ•? á‹áˆ„ áŠáŒˆáˆ የበሉበትን ወጪት መስበሠአá‹áˆ†áŠ•áˆáŠ•? አáˆáŠ• አማáˆáŠ› ባá‹áŠ–ሠወያኔ የኢትዮጵያን ሕá‹á‰¥ በáˆáˆáŠá‰µ ቋንቋ ሊገዛ áŠá‰ ረ ወá‹? áˆáŠ• á‹“á‹áŠá‰µ የሚመሠቀáˆá‹µ áŠá‹? áˆáˆ¥áŒ‹áŠ“á‹ á…ድበቀáˆá‰¶ á‹•áˆá‰‚ቱ ኩáŠáŠ”ዠቢቀሠáˆáŠ“ለበት? ለáˆáŠ• áŒá ለáˆáŒ†á‰»á‰¸á‹ ያቆያሉ? ለáˆáŠ• ያናáŒáˆ©áŠ“áˆ? ለáˆáŠ• መገá‹á‰³á‰½áŠ•áŠ• ተቋá‰áˆ˜áŠ•á£ ችáŒáˆ«á‰½áŠ•áŠ• ችለን ለáˆáŒ£áˆªá‹«á‰½áŠ• እየጮህን የመከራ ሕá‹á‹ˆá‰³á‰½áŠ•áŠ• እáˆáˆ± እስከáˆá‰€á‹° ድረስ እንድንገዠአá‹á‰°á‹áŠ•áˆ? ወá‹áŠ•áˆµ የጊዮáˆáŒŠáˆµáˆµ áŒá‰¥áˆ የበላ ሳá‹áŠáŠ©á‰µ á‹áˆˆáˆáˆá‹áˆ እንደሚባለዠሆኖ á‹áˆ†áŠ•? አማáˆáŠ› እየተናገረ አራት ኪሎን የተቆጣጠረ áˆáˆ‰ አማራ áŠá‹ እየተባለ á‹áˆ… áˆáˆ¥áŠªáŠ• ሕá‹á‰¥ ላዠማንሠእንዲያስታá‹áŠ የáˆá‰€á‹°áˆˆá‰µ ማን á‹áˆ†áŠ•? ጊዜ? áˆáŒ£áˆª? ዕድáˆ? የታሪአአጋጣሚ? ጉáˆá‰ ት? ገንዘብ ወá‹áŠ•áˆµ የáŠá‹šáˆ…ና የመሰሠቅንብሮች á‹áˆá‹µ? በዚህ á‹“á‹áŠá‰µ አማáˆáŠ›áŠ• የመጀመሪያ ቋንቋዠያህሠአጣáˆá‰¶ እየተናገረ አማሮችን ሙሉ በሙሉ ለመጨረስ ተáŠáˆµá‰¶ የáŠá‰ ረዠáŒáŠ• áˆá‰¡áŠ• አá‹á‰¶ እáŒáˆ©áŠ• እንደáŠáˆ³á‹ እባብ የዕቅዱን እኩሌታ እንኳን ሳያከናá‹áŠ• በአáŒáˆ የተቀጨዠመለስ ዜናዊስ ለáˆáŠ• የአማራዠገዢ መደብ አáˆá‰°á‰£áˆˆáˆ? ከዋሹ አá‹á‰€áˆ እንዲያ ማለትሠá‹á‰»áˆ áŠá‰ áˆá¡á¡ ታዋቂዠገጣሚ – ገሞራዠ– áˆáŠ• አለ? “áˆáŠ• ያለ ዘመን áŠá‹ ዘመአáŒáˆáˆá‰¢áŒ¥á¤ á‹áˆ» ወደ áŒáŒ¦áˆ½ አህያ ወደ ሊጥá¡á¡â€ ቀን የሰጠዠዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ ቅሉ በá‹áˆ¸á‰µ ቱማታ ጥናት ተብዬ የጠላ ቤት ወሬዠየአማራን አከáˆáŠ«áˆª ሊሰብሠየገማ ብዕሩን ማንሳቱ ማንን ቢንቅ á‹áˆ†áŠ•? ለáŠáŒˆáˆ© ከራሱ ሌላ ማንንሠሊንቅ አá‹á‰½áˆáˆ – ናቂ ተናቂ áŠá‹áŠ“á¡á¡ በዕብሪተኛዠአባቱ ቃሠ– ‹ወራዳ áŠá‹ › – እደáŒáˆ˜á‹‹áˆˆáˆ – ‹ወራዳ áŠá‹â€º – እንዳáˆáˆˆá‹ ከጨዋáŠá‰µ አንጻሠትá‹á‰¥á‰µ á‹áˆµáŒ¥ ሊጥለአá‹á‰½áˆ‹áˆáŠ“ ለáˆáŒ£áˆª ብቻ እተወዋለáˆá¡á¡ [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
ለአንዱ ጓደኛየ á‹áˆ…ን ጉዳዠስáŠáŒáˆ¨á‹ ‹á‹áˆ… የá‹áˆ» áˆáŒ… ያላለዠáŠáŒˆáˆ የለሠበለኛ› ቢለአጊዜ ‹አá‹á£ ተዠስድብን ለሰዳቢ መተዠእንጂ ሲሳደቡ አብሮ መሳደብ ከትáˆá‰µ ሰዠአá‹áŒ በቅáˆâ€º ብዬ አበረድኩትá¡á¡ ‹ለዚህ የሳዋ ቤት ቱሪናá‹á‹ á‹°áŒáˆž ታሪካዊ ጠላቶቻችን የገንዘብ ድጋá አድáˆáŒˆá‹áˆˆá‰µ እኮ á‹áˆ†áŠ“áˆâ€ºÂ አለáŠáŠ“ በማከáˆáˆ “ስሜትና የቡና ቤት ቃáˆáˆšá‹« መሆኑን እያወበእንዲያ አድáˆáŒˆá‹ ከሆአ‹የጠላትህ ጠላት ወዳጅህ áŠá‹â€º ከሚለዠእሳቤ በመáŠáˆ³á‰µ መሆን አለበትá¡á¡ አለበለዚያ ቃለ መጠá‹á‰…ና የቡና ላዠጨዋታ ተá‹á‹ž ወá‹áˆ አንድ ሰዠበራሱ ተáŠáˆ³áˆ½áŠá‰µ በጽሑáሠá‹áˆáŠ• በቃáˆá£ በጠባብ መድረáŠáˆ á‹áˆáŠ• በሰአአደባባዠያንጸባረቀá‹áŠ• ሃሳብ በዋቢáŠá‰µ እየጠቀሱ ከደንብ á‹áŒª ሰá‹áŠ• ማሳሳት ተገቢ አá‹á‹°áˆˆáˆ ብቻ ሳá‹áˆ†áŠ• ሪሰáˆá‰½áŠ• መáŒá‹°áˆáŠ“ ተኣማኒáŠá‰±áŠ• ማሳጣት áŠá‹á¡á¡â€ አለáŠá¡á¡ እኔሠሌላ ሃሳብ አስከተáˆáŠ©á¡- እገሌ እንዳጫወተአ“አᄠኃ/ ሥላሴ አሥመራ ላዠበሕá‹á‰¥ áŠá‰µ ‹ኤáˆá‰µáˆ« መሬቷን እንጂ ሕá‹á‰§áŠ• አንáˆáˆáŒáˆâ€º ብለዠተናáŒáˆ¨á‹‹áˆá£ ወዘተ. የሚሠከአሉቧáˆá‰³ á‹áŒª የሚጨበጥ áŠáŒˆáˆ የሌለዠáŠáŒˆáˆ በጥናት ስሠማá‹áŒ£á‰µ ወንጀሠብቻ ሳá‹áˆ†áŠ• ሥáˆá‹¨á‰µ የሌለዠኃጢኣትሠáŠá‹á¡á¡ ጊዜ ሰጠአብሎ ያለ የሌለ ዕድáን በሕá‹á‰¥ ላዠመለደá አá‹áŠáŒ‹ መስáˆá‰µ ቋቷ á‹áˆµáŒ¥ የዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µáŠ• የሚመሰሠቆሻሻዋን እንዳስቀመጠችዠሴት መሆን áŠá‹á¡á¡ áŠá‹áˆáŠ• ማወቅ ተገቢ áŠá‹á¡á¡ á‹áŠ•á‰³áˆˆáˆ™áŠ• á‹áˆ‰áŠá‰³á‰¢áˆµ መሆን ከሰá‹áŠá‰µ ተራ መá‹áŒ£á‰µ á‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆá¡á¡ áˆáˆ‰áˆ áŠáŒˆáˆ á‹«áˆá‹áˆá¡á¡ መጽáˆá የያዘዠáŠáŒˆáˆ áŒáŠ• በቀላሉ አያáˆááˆá¡á¡ እስከወዲያኛዠያስተዛá‹á‰£áˆ ᤠከዚያ ያለሠመዘá‹áˆ ሊያስከትሠá‹á‰½áˆ‹áˆá¡á¡ አንዴ ከመናገáˆáˆ… áˆáˆˆá‰´ አስብ የሚባለá‹áˆ ለዚህ áŠá‹á¡á¡ የáŒá‰ƒ ጅራáን ከማንጓት በáŠá‰µ የáˆáŠ•áˆˆá‹ áŠáŒˆáˆ ሊያመጣ የሚችለá‹áŠ• የዞረ ድáˆáˆ መመáˆáŠ¨á‰µ ተገቢ áŠá‹á¡á¡â€ አáˆáŠ©á‰µá¡á¡ [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
á‹áˆ…ን ቆሻሻ መጽáˆá ሳáŠá‰¥ ጎን ለጎን እያየሠየáŠá‰ ረዠበስሙ እየተáŠáŒˆá‹°á‰ ት ያለá‹áŠ• áˆáˆ¥áŠªáŠ• አማራ ሳá‹áˆ†áŠ• የአáˆáŠ‘ን የትገሬá‹áŠ• የገዢ መደብ áŠá‰ áˆá¡á¡ “ያ የá‹áˆ» áˆáŒ… ያላጤáŠá‹ እንáŒá‹²áˆ… á‹áˆ…ን áŠá‹â€ አለና á‹« ጓደኛየ áŠáŒˆáˆ ጀመረáŠá¡á¡ “የኔ ዘመዶች áˆáŠ• እያደረጉ áŠá‹? á‹áˆ…ን áŠáŒˆáˆ ስለአማሮች ስናገሠእáŠáˆ±áŠ•áˆµ አያስወቅስብአá‹áˆ†áŠ• ወá‹? ማለት ሲገባ á‹á‹ˆá‰€á‰½ á‹á‹ˆá‰€á‰½ ሲáˆá‰µ የባáˆáŠ• መጽáˆá እንዳጠበችዠሴት የራሱን ጉድ áŠá‹ የዘከዘከá‹á¤ ትዕቢት á‹°áŒáˆž ኅሊናን በዕብሪት ሞራ á‹áˆ¸áናáˆá¡á¡ እንጂ አማራስ á‹áˆ… áŒáŠ•áŒ‹á የዘበዘበá‹áŠ• ያህሠኃጢኣት በማንሠላዠá‹áˆ ራሠብዬ አላáˆáŠ•áˆá¤ ጥá‹á‰µ áŠá‰ ረበት ቢባáˆáˆ እንኳን በንጽጽራዊ á‹•á‹á‰³ ኢáˆáŠ•á‰µ ጥá‹á‰µáŠ• በብዙ ሺህ ዕጥá በሚገመት የጥá‹á‰µ á‰áˆáˆ አጠáŒá‰³á‹áŠ• በመመለስ አማራን እንደáŠáˆáˆµá‰¶áˆµ á‹áˆ…ን ያህሠመá‹áŒˆáˆ የáˆáˆª ዱላ ያስብላáˆá¤ á‹áˆ… áŠáŒˆáˆ á‹°áŒáˆž ከባህáˆáˆ ከሃá‹áˆ›áŠ–ትሠአብሮ ከመኖሠየቆዬ ትá‹áŠá‰µáˆ አንጻሠለወደáŠá‰± አያቀባብáˆáˆá¡á¡ አማራ በአማራáŠá‰µ ተደራጅቶ የማንንሠንብረት አáˆá‹˜áˆ¨áˆáˆá¡á¡ ጥá‹á‰µ አáˆáŠá‰ ረሠማለት áŒáŠ• አá‹á‹°áˆˆáˆá¡á¡ አማራ በአማራáŠá‰µ ተሳስቦ ቡድናዊ ጥá‹á‰µ በማንሠላዠለማድረስ የሚያስችሠማኅበራዊና ሥአáˆá‰¦áŠ“á‹Š á‹áŒáŒ…ት ባá‹áŠ–ረá‹áˆ በተናጠሠደረጃ ጥá‹á‰µ ያጠበአማáˆáŠ› ተናጋሪዎች መኖራቸዠአያጠያá‹á‰…áˆá¡á¡ ሆኖሠጥá‹á‰µáŠ• በጥá‹á‰µ መመለስ ሌላ ሦስተኛ ጥá‹á‰µ እንዲጸáŠáˆµ በሠመáŠáˆá‰µáŠ“ በቀለáŠáŠá‰µáŠ• ማበረታታትሠáŠá‹â€¦â€ እያለ ያወáˆá‹°á‹ ገባ – ብሶቱንá¡á¡ ባላቋáˆáŒ ዠማቆሚያ ባáˆáŠ–ረá‹á¡á¡
á‹áˆ… ሰá‹á‹¬ ብዙ የሀሰት á‹áŠ•áŒ€áˆ‹á‹Žá‰½áŠ• በአማራዠላዠደáድááˆá¡á¡ ‹አማሮች የኤáˆá‰µáˆ«áŠ• ንብረት ዘáˆáˆá‹‹áˆá¤ ከጣሊያን መá‹áŒ£á‰µ በኋላ የአየሠላዠበገመድ መንሸራተቻ የትራንሰá–áˆá‰µ መሣሪያዎችን áŠá‰…ለዠሸጠዋáˆâ€¦â€º ብáˆáˆá¡á¡ á‹« እá‹áŠá‰µ መሆን አለመሆኑን የሚያጣራ ያጣራዠ– እኔ áŒáŠ• እንዲህ á‹“á‹áŠá‰µ áŠáŒˆáˆ ተáˆáŒ½áˆž እንኳን ቢሆን አማራ ብቻ ተáŠáŒ¥áˆŽ ያን አá‹áˆ ራሠባዠáŠáŠá¡á¡ á‹áˆ… ሰዠበዚህ ብቻ አá‹áŒˆá‰³áˆá¡á¡
አማራን ለማዋረድ ካለዠያáˆá‰°áŒˆáˆ« ስድ áላጎት የተáŠáˆ³ የኤáˆá‰µáˆ« áŠáለ ሀገሠሰዎችን እጅጠየሰለጠኑ አድáˆáŒŽ ሲያቀáˆá‰¥ አማሮችን በዚያዠአንጻሠእጅጠኋላ ቀáˆáŠ“ ከá ሲሠእንደተገለጸዠ‹እንኳንስ ሌላ ሕá‹á‰¥ ሊያስተዳድሩ ራሳቸá‹áŠ•áˆ ማስተዳደሠአá‹á‰½áˆ‰áˆâ€º በማለት በማá‹áˆ›á‹Š ድáረቱ አንጓጧáˆá¡á¡ በሌላ áˆá‹•áˆ«á á‹°áŒáˆž ኤáˆá‰µáˆ«á‹á‹«áŠ• በጣሊያኖች ሸረኛ አገዛዠከአáˆáˆµá‰°áŠ› áŠáሠበላዠእንዳá‹áˆ›áˆ© የተደረጉ ማá‹áˆ›áŠ•á£ ከተራ የጥበቃና አትáŠáˆá‰°áŠ› ሥራዎች በስተቀሠከá ባሉ ቅጥሮች እንዳá‹áˆ˜á‹°á‰¡ የሚከለከሉ አላዋቂና የተዘáŠáŒ‰ ዜጎች እንደáŠá‰ ሩ ያወሳáˆá¡á¡ ሰá‹á‹¬á‹ የሚለá‹áŠ• የሚያá‹á‰…ሠአá‹áˆ˜áˆµáˆáˆá¡á¡ እዚህ የሚለá‹áŠ• እዚያ á‹«áˆáˆáˆ°á‹‹áˆá¡á¡
በሌላሠበኩሠየ‹አማራá‹áŠ• ገዢ መደብ› ለማንኳሰስ የአá„ዠወታደሮች በሸበጥ ጫማ ወደኤáˆá‰µáˆ« እንደሄዱ á‹áŠ“ገራáˆá¡á¡ ቀጥሎሠከመሀሠሀገሠለማስተማሠወደኤáˆá‰µáˆ« የሄዱ አማሮች በባዶ እáŒáˆ«á‰¸á‹ áŠáሠá‹áˆµáŒ¥ እንደሚገቡና እንደሚያስተáˆáˆ© በዚያሠáˆáŠáŠ•á‹«á‰µ የዚያች áŒá‹›á‰µ ዜጎች በአማሮች እንደሚያáሩ á‹áŠ“ገራáˆá¡á¡ የሚገáˆáˆ áŠá‹á¡á¡ የáˆáˆˆá‰µ ብሠየዘመኑን የቻá‹áŠ“ áራቢ ጫማ አጥተዠባዶ እáŒáˆ«á‰¸á‹áŠ• ወደ áŠáሠገብተዠአስተáˆáˆ¨á‹ ከሆአየዚያን ጊዜዎቹ አስተዳደሮች – አáˆáŠ• በሕá‹á‹ˆá‰µ ያሉቱ – ሊጠየበá‹áŒˆá‰£áˆá¡á¡ áŠáŒˆáˆ áŒáŠ• እንደኔ እንደኔ á‹áˆ… á‹“á‹áŠá‰± ወሬ ተራ የተáˆá‰²á‰¥ ወሬ እንጂ በáጹሠእá‹áŠá‰µáŠá‰µ ያለዠአá‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠáˆá¡á¡ ያኔ መáˆáˆ…ራን ንጉሥ áŠá‰ ሩá¡á¡ እንኳን ያኔ አáˆáŠ• በባዶ እáŒáˆ«á‰¸á‹ አáˆáˆ„ዱáˆá¡á¡ የሚገáˆáˆ ዓለáˆáˆ°áŒˆá‹µ áŠá‹ እባካችáˆáŠ•á¡á¡ á‹áˆ…ንን ለá‹á‰¶áˆˆá‰µ ያበደን ሰዠጠበሠመá‹áˆ°á‹µáŠ“ የተሣáˆáˆ¨á‰ ት በሚሊዮን የሚቆጠሠአጋንንት እንዲወጣለት ማድረጠከጨዋ አንባቢና ከቅን ቤተዘመድ á‹áŒ በቃáˆáŠ“ ሰá‹á‹¬á‹ በሕá‹á‹ˆá‰µ ካለ እባካችáˆáŠ• አትጨáŠáŠ‘በትá¡á¡ መለስ የአማራ ጥላቻዠአናቱ ላዠወጥቶ በአáŒáˆ ተቀጨብንá¡á¡ የዚሠዋáˆáŒŒ ሟች ጓደኞችሠበአብዛኛá‹Â ገሣ ለብሶ ከብት ከመጠበቅ á‹áŒª ሌላዠቀáˆá‰¶ ከአድማስ ባሻገሠሌላ አገሠያለ በማá‹áˆ˜áˆµáˆˆá‹ በዚሠየአማራ ሕá‹á‰¥ ላዠጦራቸá‹áŠ• ሰብቀዠበáˆáŠ“ብሠበተáŒá‰£áˆáˆ ሊጨáˆáˆ±á‰µ ቢቋáˆáŒ¡áˆ የáŠáˆ±áˆ የአáˆáŠ•áŠ“ የወደáŠá‰µ ዕጣ የሚያáˆáˆ አá‹áˆ˜áˆµáˆáˆá¤ አንዱ የአንዱን የቀብሠጉድጓድ መቆáˆáˆ© በእስካáˆáŠ‘ áˆáŠ”ታ የማያዋጣ መሆኑን ያላወበጅሎች ለጊዜዠበሚያብለጨáˆáŒ ዓለማዊ ሀብትና ንብረት እየተታለሉ ወንድማቸá‹áŠ• መቅበሩን ተያá‹á‹˜á‹á‰³áˆ – እáŠáˆ±áˆ ተራቸዠሲደáˆáˆµ የማá‹á‰€áˆáˆ‹á‰¸á‹ መሆናቸá‹áŠ• áŒáŠ• ረስተá‹á‰³áˆá¡á¡ ባለጌ ባáˆáŒŽ ያባáˆáŒ‹áˆá¡á¡ ኤዲያ! ሊያáˆá ያለá‹áˆ አሉ? ለማንኛá‹áˆ – [ማሸáŠá ብáˆá‰ ከሆአጠላት á‹áˆ á‹áˆ«á‰½áˆ!]
Average Rating