Print
Email
0
0
‹‹ የኢትዮጵያ ሃየሠመንáŒá‹µ ለአáሪካ ኩራት áŠá‹ ›› ሲባሠከቃላት መáˆáŠáˆáŠá‰µ ባለሠየአá‹áŠá‰µáˆ ኩራት ስለመሆኑ ጥáˆáŒ£áˆªÂ የሚያድáˆá‰£á‰¸á‹ ዜጎች እንደሚኖሮ እገáˆá‰³áˆˆá‹á¡á¡ á‹áˆáŠ• እንጂ የኢትዮጵያ አየሠመንáŒá‹µ በረዥሠታሪኩ á‹áˆµáŒ¥ ከሌሎች የአáሪካ አገሮች በአንáƒáˆ«á‹ŠáŠá‰µ በተቋሙ á‹áˆµáŒ¥ ስማቸዠእጅጠየገáŠáŠ ብበአብራሪዎችá£á‹¨á‰´áŠáŠ’አባለሙያዎች (áŒáˆ«á‹áŠ•á‹µ ቴáŠáŠ’ሻን) እና ድጋá ሰጪ ሰራተኞች በአብዛኛዠበኢትዮጵያዊያን የተሞላ áŠá‹á¡á¡ ለዚህሠáŠá‹ የአáሪካ ኩራት ለመባሠየበቃá‹á¡á¡ á‹áˆ… ኩራት እና አድናቆት ከታላበአáሪካዊ የáŠáƒáŠá‰µ ታጋዠኔáˆáˆ°áŠ• ማንዴላ ጀáˆáˆ® ጥቂት በማá‹á‰£áˆ‰ አáሪካዊያን ዘንድ ተቀባá‹áŠá‰µ ያገኘ áŠá‹á¡á¡
በተጨማሪሠየኢትዮጵያ አየሠመንገድ ሎሜá£áˆ›áˆ‹á‹Š እና ቶጎ በመሳሰሉ የአáሪካ አገሮች ከáተኛ አáŠáˆ²á‹®áŠ• ሼሠበመáŒá‹›á‰µ እያስተዳደረ እና እያንቀሳቀሰ á‹áŒˆáŠ›áˆá¡á¡áŠ¥áŠ•á‹²áˆáˆ የተለያዩ የአáሪካ አገሠተወላጆች በአብራሪáŠá‰µ እና በቲáŠáŠ’ሻንáŠá‰µ እያሰለጠአá‹áŒˆáŠ›áˆá¡á¡ á‹áˆ… ደገሞ አየሠመንገዱ በá‹áˆˆáŒ በአáሪካ እና በተቀሩት የዓላሠአገራት ተቀባá‹áŠá‰µ ለማáŒáŠ˜á‰µ የሚያስችሉት መáˆáŠ«áˆ ተáŒá‰£áˆ«á‰¶á‰½ ናቸá‹á¡á¡ እንዲ አá‹áŠá‰± ለá‹áŒ¥ እና እድገት ለአገሠኩራት ስለመሆኑ ጥáˆáŒ£áˆª የሚያሳድሠአá‹á‹°áˆˆáˆá¡á¡ á‹áˆáŠ• እንጂ ከላዠየተገለáት የአየሠመንገዳችን መáˆáŠ«áˆ ስራዎች በተቋሙ á‹áˆµáŒ¥ ለሚታዩ የአስተዳደሠችáŒáˆ®á‰½ እና አየሠመንገዱ ሊደáˆáˆµá‰ ት á‹áŒˆá‰£á‹ ለáŠá‰ ረ የእድገት ደረጃ አለመድረስ áˆáŠáŠ•á‹«á‰± áˆáŠ• እንደሆአእና መሰሠአሳቦችን አንስቶ ለመወያየት ብáˆáŒ ድáˆáŒáˆ የሚለዠየአየሠመንገዳችን እድገት የአሳብ ááŒá‰µ ለማድረጠየሚገድብ አá‹á‹°áˆˆáˆá¡á¡
በተመሳሳዠáˆáŠ”ታ የኢትዮጵያ አየሠኃá‹áˆ የራሱ የሆአድንቅ ታሪአያለዠáŠá‹á¡á¡ የአየሠኃá‹áˆ ካá’ቴኖቻችን እንደ ንስሠአሞራ ከሰማዠወደ áˆá‹µáˆ በሚገáˆáˆ ብቃት በመብረሠጠላትን እና የጠላት ሠáˆáˆáŠ• አመድ በማድረጠየሚታወበናቸá‹á¡á¡áŠ¥áŠ•á‹²áˆ… አá‹áŠá‰± áŒáˆáˆ› ሞገስ ያለዠየአገሠኩራት የሆáŠá‹ ተቋሠእና ተቋሙ á‹«áˆáˆ«á‰¸á‹ ባለሙያዎች በወያኔ/ኢህዴጠመንáŒáˆµá‰µ ቀጥተኛ ትዕዛዠለመáረስ በቃ እንጂá¡á¡ ተቋማትን አááˆáˆ¶ እንደ አዲስ መገንባት አáˆáŠ• በስáˆáŒ£áŠ• ላዠያለዠመንáŒáˆµá‰µ የስáˆá‹“ቱ ዋንኛ መገለጫ áŠá‹á¡á¡ ለዚህሠáŠá‹ áˆáˆ‰ áŠáŒˆáˆ እንደአዲስ የመጀመሠመáˆá‹˜áˆ› የሆአየኋላ ጉዞ ሙጥአብለዠየተያያዙትá¡á¡ የሰዎቹ አደገáŠáŠá‰µ የሚጀáˆáˆ¨á‹ ኢትዮጵያ የáˆá‰µá‰£áˆ አገሠእንደ አገሠመታየት ከጀመረች መቶ ዓመት ባáˆá‰ ለጠጊዜ á‹áˆµáŒ¥ áŠá‹ ብለዠየáŠáŒˆáˆ©áŠ• ዕለት áŠá‹á¡á¡ በዚህሠመሠረት የኢትዮጵያን አየሠኃá‹áˆ በማáረስ አáˆáŠ• በስáˆáŒ£áŠ• ላዠያለዠመንáŒáˆµá‰µ በአዲስ መáˆáŠ እንዲቋቋሠያደረገ ሲሆንᣠበዚህሠáˆáŠáŠ•á‹«á‰µ እጅጠበጣሠድንቅ የሆኑ የአየሠኃá‹áˆ ካá’ቴኖቻችን ከአገሠለመሰደድ ተገደዋáˆá¡á¡
እáŠá‹šáˆ… ከላዠየተጠቀሱት የአንድ ሳንቲሠáŒáˆá‰£áŒ የሆኑት የኢትዮጵያ አየሠመንገድ እና አየሠኃá‹áˆ ካá’ቴኖቻችን ሽሽትና áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ እንዲáˆáˆ á‹áŒ¤á‰µ በአáŒáˆ© ለማየት ከላዠየቀረበዠአሳብ እንደመንደáˆá‹°áˆªá‹«áŠ• ሊያገለáŒáˆ á‹á‰½áˆ‹áˆá¡á¡
በአብዘኛዠየአየሠመንገድ ሠራተኞች በተለዠበአብራሪዎች እና በቴáŠáŠ’ሻኖች የሚáŠáˆ³á‹ ጥያቄ አስተዳደራዊ በደሎች ናቸá‹á¡á¡ እáŠá‹˜áˆ…ሠተመጣጣአየደሞዠáŠáá‹«á£á‹¨áˆ°áˆ« እድገት እና የስራ á‹á‹á‹áˆáŠ• የሚመለከት áŠá‹á¡á¡ ለáˆáˆ³áˆŒ በኢትዮጵያ አየሠመንገድ á‹áˆµáŒ¥ የሚሰራ ኢትዮጵያዊ አብራሪ የወሠደሞዙ ትáˆá‰ 7 ሺህ ዶላሠሲሆን ( á‹áˆ… የገቢ áŒá‰¥áˆ áŒáˆáˆ የሚያካትት áŠá‹) ለá‹áŒ አገራት ዜጎች áŒáŠ• ላቅ እንደሚሠሠራተኞች á‹áŠ“ገራሉá¡á¡ በእáˆáŒáŒ¥ በኢትዮጵያ የኑሮ áˆáŠ”ታ ሲታዠየብሩ መጠን ከáተኛ áŠá‹á¡á¡ áŠáŒˆáˆ áŒáŠ• áŠáያዠየሚáˆá€áˆ˜á‹ የኢትዮጵያ አየሠመንገዱ አለሠአቀá እንደመሆኑ መጠን አለሠአቀá ደረጃ በጠበቀ መáˆáŠ© áŠá‹ መሆን ያለበት á¤áˆˆá‹šáˆ…ሠáŠá‹ ወራዊ ደሞዠበብሠሳá‹áˆ†áŠ• በዶላሠየሚከáˆáˆˆá‹á¡á¡á‹áˆ…ንን መሠረት በማድረጠáŠá‹ የአየሠመንገድ ካá’ቴኖች ለስራቸዠተመጣጣአáŠáá‹« እንዲከáˆáˆ‹á‰¸á‹ የሚጠá‹á‰á‰µá¡á¡
á‹áˆáŠ• እንጂ ሠራተኞች እንደሚናገሩት አስተዳደሩ ለጥያቂያቸዠተገቢ áˆáˆ‹áˆ½ ከመስጠት á‹áˆá‰… ‹‹ ስራá‹áŠ• መáˆá‰€á‰… ትችላላችሠ›› áŠá‹ የሚባሉትá¡á¡ በዚህሠáˆáŠáŠ•á‹«á‰µ á‰áŒ¥áˆ«á‰¸á‹ ቀላሠየማá‹á‰£áˆ‰ ዋና እና áˆáŠá‰µáˆ አብራሪዎች ከአገሠበመá‹áŒ£á‰µ በተለያየ አገሠየሥራ ብቃታቸá‹áŠ• እያሳዩ á‹áŒˆáŠ›áˆ‰á¡á¡ áŠáŒˆáˆ©áŠ• የበለጠáŒáˆá… ለማድረጠእንዲረዳ á‹áˆ…ን መመáˆáŠ¨á‰µ በቂ á‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆ ባለáˆá‹ ሳáˆáŠ•á‰µ ተጠለሠየተባለዠET 702 አá‹áˆ®á•áˆ‹áŠ• ዋና አብራሪ የáŠá‰ ሩት áŒáˆˆáˆ°á‰¥ Air Italia ( Al-Itaia ) በተባለ የአየሠመንገድ ድáˆáŒ…ት á‹áˆµáŒ¥ ሲያገለáŒáˆ‰ ቆá‹á‰°á‹ በá‹áˆ 3 ሺህ ዶላሠእየተከáˆáˆ‹á‰¸á‹ በጡረታ ላዠየሚገኙ ናቸá‹á¡á¡ á‹áˆáŠ• እንጂ እኚህ áŒáˆˆáˆ°á‰¥ በኢትዮጵያ አየሠመንáŒá‹µ á‹áˆµáŒ¥ 14 ሺህ ዶላሠእየተከáˆáˆ‹á‰¸á‹ á‹áŒˆáŠ›áˆ á¡á¡
ሌላዠየኢትዮጵያ አየሠመንገድ በአáሪካ አገራት á‹áˆµáŒ¥ ሎሜá£á‰¶áŒŽ እና ማላዊ እንዲáˆáˆ በተቀሩት ማህከላዊ áˆá‹•áˆ«á‰¥ አáሪካ አገራት á‹áˆµáŒ¥ ባለዠከáተኛ የሼሠመጠን የሚያንቀሳቅሳቸዠእና የሚያስተዳድራቸዠየአየሠመንገድ ድáˆáŒ…ቶች አሉá¡á¡ በእáŠá‹šáˆ… የአየሠመንገድ ድáˆáŒ…ቶች á‹áˆµáŒ¥ በቴáŠáŠ’ሻንáŠá‰µ የሚያገለáŒáˆ‰ ማንኛዠየá‹áŒª አገሠዜጋ ከ 3 እስከ 5 ሺህ ዶላሠáŠáá‹« ያገኛáˆá¡á¡áŠáŒˆáˆ áŒáŠ• ተመሳሳዠየት/ት እና የስራ áˆáˆá‹µ ያለዠኢትዮጵያዊ ቴáŠáŠ’ሻን የሚከáˆáˆˆá‹ 1 ሺህ ዶላሠየማá‹áˆžáˆ‹ áŠá‹á¡á¡
በኢትዮጵያ አየሠመንገድ ድáˆáŒ…ት á‹áˆµáŒ¥ ሌላዠበሠራተኞች ዘንድ ትáˆá‰… ቅሬታ ሆኖ የሚáŠáˆ³á‹ የስራ á‹á‹á‹áˆ እና እድገት áŒáˆá…áŠá‰µ እና ተጠያቂáŠá‰µ የሌለዠመሆኑ áŠá‹á¡á¡á‹ˆá‹° ተሻለ የስራ ቦታ ለመዘዋወሠእና የደረጃ እድገት ለማáŒáŠ˜á‰µ በአብዛኛዠበቅáˆá‰¥ አለቃ መላካሠáቃድ ላዠየተመሰረተ እንጂ የሥራ á‹áŒ¤á‰µáŠ• áŒá‰¥ ያደረገ አá‹á‹°áˆˆáˆ á¡á¡ á‹áˆ…ሠማለት በአየሠመንገድ ድáˆáŒ…ት á‹áˆµáŒ¥ በሚኖሩ የስራ áŠáሎች በዋና ተጠሪáŠá‰µ የሚቀመጡት በአብዛኛዠለወያኔ/ኢህአዴጠመንáŒáˆµá‰µ ቅáˆá‰¥ ከመሆናቸዠበላዠለስáˆáŠ ቱ ደሠእና አጥንታቸá‹áŠ• የገበሩ ናቸá‹á¡á¡ á‹áˆ… መሆኑ á‹°áŒáˆž ለሰራተኛ እድገት እና á‹á‹á‹áˆ ዋንኛ መመዘኛ በማድረጠተመáˆáŠá‰°á‹ áቃዳቸá‹áŠ• የሚሰጡት የሰራተኛዠየስራ áˆáˆá‹µ እና የት/ት á‹áŒáŒ…ት በመመáˆáŠ¨á‰µ ሳá‹áˆ†áŠ•á£ ለወያኔ/ኢህአዴጠመንáŒáˆµá‰µ ያለá‹áŠ• አመለካከት እና ጎሳን መሠረት ያደረገ áŠá‹á¡á¡ á‹áˆ…ሠበመሆኑ አብዛኛዠየአየሠመንገድ ሰራተኞች በድáˆáŒ…ታቸዠለሚታየዠየአስተዳደሠችáŒáˆ®á‰½ በá‰áŒá‰µ ላዠየሚገኙ ሲሆንᣠየተቀሩት á‹°áŒáˆž ሰራቸá‹áŠ• በመáˆá‰€á‰… ከአገሠወጥተዠá‹áŒˆáŠ›áˆ‰á¡á¡
á‹áˆ… በእንዲ እንዳለ ከሰሞኑ ትáˆá‰… አጀንዳ በመሆን መáŠáŒ‹áŒˆáˆªá‹« የሆáŠá‹ የረዳት አብራሪ ሃá‹áˆˆáˆ˜á‹µáˆ…ን አበራ የአá‹áˆ®á•áˆ‹áŠ• ጠላá áŠá‹á¡á¡ የአá‹áˆ®á•áˆ‹áŠ• ጠላá á–ለቲካን መሰረት አድáˆáŒŽ በአገራችን የተጀመረዠህዳሠ29 ቀን 1965 á‹“.ሠሲሆን እáŠá‹‹áˆˆáˆáŠ መኮንን እና ማáˆá‰³ መብራቱ ያካተተ áŠá‰ áˆá¡á¡á‹¨á‹«áŠ”ዠጠላዠተሳáŠá‰¶ ቢሆን ኖሮ ዋና አሳቡ á–ለቲካ ጥገáŠáŠá‰µáŠ• በመጠየቅ ከአገሠሸሽቱ ለመኖሠሳá‹áˆ†áŠ• በጃንሆዠእና በአስተዳደራቸዠላዠለተáŠáˆ³á‹ áŠ áˆ˜á… á‹¨áŠ á‹áˆ®á•áˆ‹áŠ• ጠለá‹á‹ የአመá የእስትራቴጂ አካሠáŒáˆáˆ ስለáŠá‰ ረ áŠá‹á¡á¡
በእንዲ መáˆáŠ© የተጀመረዠá–ለቲካዊ á‹á‹˜á‰µ ያለዠየአá‹áˆ®á•áˆ‹áŠ• ጠለዠበደáˆáŒ መንáŒáˆµá‰µ áˆáŠ• ያህሠተáŒá‰£áˆ«á‹Š እንደሆን መረጃ ለማáŒáŠ˜á‰µ በእኔ በኩሠያáˆá‰°á‰»áˆˆáŠ ቢሆንáˆá¤áŠáŒˆáˆ áŒáŠ• የአá‹áˆ®á•áˆ‹áŠ• ጠለዠበá‰áŒ¥áˆ እና በአá‹áŠá‰µ በá‹á‰¶ á–ለቲካዊ á‹á‹˜á‰µ ያለዠጠለዠየታየዠበወያኔ/ኢህአዴጠየመንáŒáˆµá‰µ የአስተዳደሠወቀት ስለመሆኑ መረጃዎች ያመለáŠá‰³áˆ‰á¡á¡ እንዲáˆáˆ á‰áŒ¥áˆ«á‰¸á‹ ቀላሠየማá‹á‰£áˆ‰ የመንገደኛ እና የጦሠአá‹áˆ®á•áˆ‹áŠ• ካá’ቴኖች በተለያየ አገሠየá–ለቲካ ጥገáŠáŠá‰µ ጠá‹á‰€á‹  በመኖሠላዠá‹áŒˆáŠ›áˆ‰á¡á¡
በእáˆáŒáŒ¥ የእáŠá‹šáˆ… ካá’ቴኖች የá–ለቲካ ጥገáŠáŠá‰µ መጠየቅ በራሱ የእá‹áŠá‰µ á–ለቲካዊ á‹á‹˜á‰µ አለዠወá‹áˆµ የለá‹áˆ ለማለት ተገቢ የሆአጥናትና እá‹áŠá‰³áŠ• የሚጠá‹á‰… áŠá‹á¡á¡ á‹áˆáŠ• እንጂ ካá’ቴን ተሾመ ተንኮሉ እና መስሠአጋሮቹ በመንáŒáˆµá‰µ ከደረሰባቸá‹áŠ• በደáˆáŠ“ áŒá በላዠበአገሠላዠየሚáˆá€áˆ በደሠአላስችሠሲላቸዠየáˆá€áˆ™á‰µ ገድሠáˆáˆŒáˆ ታሪአበበጎ የሚያስታá‹áˆ°á‹ áŠá‹á¡á¡
ሌላዠእና ለዚህ ጹሑá ዋንኛ መáŠáˆ» የሆáŠá‹ አሳብ የረዳት አብራሪ ሃá‹áˆˆáˆ˜á‹µáˆ…ን አበራ ጉዳዠáŠá‹á¡á¡ እኔ ብቻ ሳáˆáˆ†áŠ• ማንሠሰዠበእáˆáŒáŒ áŠáŠá‰µ ሊናገሠየሚችለዠአá‹áˆ®á•áˆ‹áŠ‘ ከአዲስ አበባ መáŠáˆ³á‰± እና ጄኔቫ ማረበሲሆንᣠአá‹áˆ®á•áˆ‹áŠ‘ በጄኔቫ ያረáˆá‹ በታቀደዠመáˆáŠ© ሳá‹áˆ†áŠ• ከዚያ á‹áŒª በሆአበረዳት አብራሪ ሃá‹áˆˆáˆ˜á‹µáŠ• አበራ áቃድ ብቻ መሆኑ áŠá‹á¡á¡áŠ¨á‹šáˆ… á‹áŒª ያሉ áŠáŒˆáˆ®á‰½ በአብዛኛዠመላ ቅጡ በጠዠመረጃ የተተበተበáŠá‹á¡á¡á‰ ማህበራዊ ድረ-áŒˆá… áŠ¥áŠ“ በተለያዩ የዜና ማሰራጫዎች የሚáŠáŒˆáˆ© áŠáŒˆáˆ®á‰½ በአብዛኛዠየወያኔ/ኢህአዴጠ መንáŒáˆµá‰µ ደጋáŠá£ እንዲáˆáˆ ተቃዋሚሠየሆን áˆáˆ‰ ዋንኛ መáŠáˆ» አሳባብ ከራስ ጥቅሠእና áላጎት የመáŠáŒ¨ áŠá‹á¡á¡ á‹áˆ…ሠስለመሆኑ የተáŠáŒˆáˆ©á‰µ እና የተለቀá‰á‰µáŠ• መረጃዎች በማየት መገንዘብ á‹á‰»áˆ‹áˆá¡á¡
የáŠáŒˆáˆ©áŠ• á‹áˆµá‰¥áˆµá‰¥áŠá‰µ የበለጥ የሚያገላዠደáŒáˆž የá“á‹áˆˆá‰± ቤተሰቦች የሚሰጡት መረጃ áŠá‹á¡á¡ ለማሳየáŠá‰µáˆ እንዲረዳ እህቱ á£áŠ áŠáˆµá‰± á£á‹ˆáŠ•á‹µáˆ™ እንዲáˆáˆ የአጎቱ ባለቤት እና የቅáˆá‰¥ ጎደኛ በጉዳዩ ላዠየሚሰጡት ቃላቸዠáˆá…ሞ ሊቀራረብ የማá‹á‰½áˆ áŠá‹á¡á¡ በተለዠታላቅ ወንድሙ በአሜሪካ ድáˆá… ሬዲዮ ባደረገዠቃለ መጠá‹á‰… በአብዛኞቻቸን ዘንድ ሞቅ አድáˆáŒáŠ• á‹áˆ†áŠ“ሠብለን በገመትáŠá‹ áŠáŒˆáˆ ላዠቀá‹á‰ƒá‹› á‹áˆƒ áŠá‹ የደá‹á‰ ትá¡á¡
የረዳት ካá’ቴን ሃá‹áˆˆáˆ˜á‹µáŠ• አበራ አá‹áˆ®á•áˆ‹áŠ‘ን የጠለáˆá‰ ት áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ በእáˆáŒáŒ áŠáŠá‰µ áˆáŠ“á‹á‰… የáˆáŠ•á‰½áˆˆá‹ ከራሱ በሚáŠáŒˆáˆ እá‹áŠá‰µ ብቻ áŠá‹á¡á¡ á‹áˆ… á‹°áŒáˆž ቀኑ የራቀ አá‹á‹°áˆˆáˆ á¤áˆµáˆˆá‹šáˆ…ሠቀኑ ተጠብበሙገሳá‹áˆ ትችቱሠቢቀáˆá‰¥ á‹á‰ ለጥ የተሻለ á‹áˆ†áŠ“áˆá¡á¡ እኔ በበኩሌ በዚህ ጉዳዩ ከመጀመሪያዠጀáˆáˆ® የያá‹áŠ©á‰µ አቋሠá‹áˆ…ን áŠá‹ á¡á¡
የዚህ ጹሑá ማጠቃለያ የሚሆáŠá‹ በኢትዮጵያ አየሠመንገድ የሚታዩ ችáŒáˆ®á‰½ ዋንኛ áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ የአስተዳደሠየአቅሠá‹áˆµáŠ•áŠá‰µ መሆኑ áŠá‹á¡á¡ ለዚህ áˆáŠáŠ•á‹«á‰± á‹°áŒáˆž ቀጥተኛ የሆአየመንáŒáˆµá‰µ ጣáˆá‰ƒ ገብáŠá‰µ እና ብáˆáˆ¹ á–ለቲካዊ የአገሠአስተዳደሠáŠá‹á¡á¡ በመሆኑሠሥራቸá‹áŠ• ብቻ በማየት በሥራቸዠለደረሰባቸዠበደሠአየሠመንገዱን ለቀዠጥገáŠáŠá‰µ የጠየá‰á¡á¡ እንዲáˆáˆ ከሚከáˆáˆ‹á‰¸á‹ ዶላሠበላዠስለአገራቸዠእና ስለ ህá‹á‰¥ ተቆáˆá‰áˆ¨á‹ እንቢ ለሀገሬ ብለዠለተሰደዱ ለáˆáˆ‰áˆ ተጠያቂዠበስáˆáŒ£áŠ• ላዠያለዠየወያኔ/ኢህአዴጠመንáŒáˆµá‰µ áŠá‹á¡á¡
Average Rating