መስáን ወáˆá‹° ማáˆá‹«áˆ
ታኅሣሥ 2006
የአáሪካን ቀንድ ሰሞኑን ትኩሳት á‹á‹žá‰³áˆá¤ áˆáŠ”ታá‹áŠ• ለማብራራትና ለመተንተን ሰአቦታን ስለሚáˆáˆáŒ አንባቢዠራሱ እንዲያስብበት በመተዠáˆáŠá‰¶á‰½áŠ• ብቻ ማቅረቡ የተሻለ áŠá‹á¤Â  የኢትዮጵያን የá‹áˆµáŒ¥ áˆáŠ”ታ ትተን በአáሪካ ቀንድ የሚከተሉትን የተለያዩ áŒáŒá‰¶á‰½áŠ• እንመለከታለንá¤
- በጦáˆáŠá‰µ áˆáŠ”ታ áˆáŠ”ታ ላዠያሉ የአáሪካ ቀንድ አገሮችá¤â€“
- ኤáˆá‰µáˆ«áŠ“ አትዮጵያ
- ሰ.ሱዳንና ደቡብ ሱዳን
- በá‹áˆµáŒ¥ ብጥብጥ ላዠያሉ የአáሪካ ቀንድ አገሮች
- ሰ.ሱዳን በá‹áˆµáŒ¥
- á‹°.ሱዳን በá‹áˆµáŒ¥
- ሶማáˆá‹«
በአáሪካ ቀንድ á‹áˆµáŒ¥ ለጊዜዠáŒáŒá‰µ የማá‹á‰³á‹á‰£á‰¸á‹ አገሮች ኬንያና ጂቡቲ ብቻ ናቸá‹á¤ ኬንያ ከብሪታንያ ጋሠባለዠየቆየ ትስስáˆáŠ“ በኬንያ በሚኖሩ የብሪታንያ ሰዎች áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ ጋሻ አለá‹á¤ ጂቡቲሠየቆየ የáˆáˆ¨áŠ•áˆ³á‹ ጋሻ ቢኖረá‹áˆ በአáˆáŠ‘ ጊዜ አሜሪካሠተጨማሪ ጋሻ ስለሆአየá‹áŒ ኃá‹áˆ አá‹á‹°ááˆáˆá¤ ጂቡቲና ኬንያ በእá‹áŠá‰µáˆ እንደጌታዋን የተማመáŠá‰½ በጠናቸá‹!
የአáሪካ ቀንድን á‹áˆµá‰¥áˆµá‰¥ የá–ሊቲካ áˆáŠ”ታ ለመገንዘብ አገሮቹን የሚያካትቱ ማኅበሮች ብዛት መመáˆáŠ¨á‰µ áŠá‹á¤â€“ የአረብ ማኅበáˆá¤ የአሜሪካ ማኅበáˆá¤ የáˆáˆ¨áŠ•áˆ³á‹ ማኅበáˆá¤ የአáሪካ ማኅበáˆá¤ የትኛዠአገሠየየትኛዠማኅበሠአባሠመሆኑን ብቻ ሳá‹áˆ†áŠ• የየትኛዠማኅበሠተቃዋሚ መሆኑንሠመረዳት አካባቢዠያለበትን á‹áˆµá‰¥áˆµá‰¥ áˆáŠ”ታ ያሳያáˆá¤ ኢትዮጵያᣠኬንያᣠሶማáˆá‹«áŠ“ ጂቡቲ የአሜሪካ ማኅበሠአባሎች ናቸዠለማለት á‹á‰»áˆ á‹áˆ†áŠ“áˆá¤ ጂቡቲና ሶማáˆá‹« የአረብ ማኅበሠአባሎችሠናቸá‹á¤ በዚያ ላዠአራቱሠየአáሪካ ማኅበሠአባሎች ናቸá‹á¤ የማኅበሠትáˆáŒ‰áˆ ትንሽ ያሳስባáˆá¢
የአረብ ማኅበሠበሰሜን ሱዳን በኩሠሌሎች የማኅበሩን አባላት áŒá‰¥áŒ½áŠ•áŠ“ ሊብያን ኤáˆá‰µáˆ«áŠ• (ተመáˆáŠ«á‰½ አባáˆ) á‹áŠáŠ«áˆá¤ በáˆáˆˆá‰± ሱዳኖች በኩሠየማእከላዊ አáሪካና የኮንጎ ዴሞáŠáˆ«áˆ²á‹«á‹Š ሪáብሊአáŠá‰ áˆá‰£áˆ á‹á‰³á‹«áˆá¤ በተጠቀሱት የáˆá‹•áˆ«á‰¥ አáሪካ አገሮች የሚáŠá‹°á‹ እሳት በáˆáˆˆá‰± ሱዳኖች በኩሠአድáˆáŒŽ ወደሶማáˆá‹«áŠ“ ወደኦጋዴን ሲዘáˆá‰… ከáŒá‰¥áŒ½áŠ“ ከሊብያ የሚወጣዠáŠá‰ áˆá‰£áˆáˆ ወደሰሜን ሱዳን á‹á‹°áˆáˆ³áˆá¤ በዚህ በእሳት በታጠረዠየአáሪካ ቀንድ ሰáˆáˆ አንድ የአሜሪካን አá‹áˆ®áŒµáˆ‹áŠ• ተመትቶ ጉዳት ሲደáˆáˆµá‰ ት áˆáˆˆá‰µ ያህሠሰዎችሠቆስለዋáˆá¤ á‹áˆ… áˆáˆ‰ በኢራቅᣠበአáጋኒስታንና በá“ኪስታን የተከáˆá‰°á‹áŠ• የአሜሪካንን ‹‹በሽብሠላዠጦáˆáŠá‰µâ€ºâ€º ወደአáሪካ መሻገሩን የሚያመለáŠá‰µ á‹áˆ˜áˆµáˆ‹áˆá¢
ዛሬ በáˆáˆˆá‰± ሱዳኖችᣠበሶማáˆá‹«áŠ“ በኦጋዴን ሰላማዊ ሰዎች áˆáŠ‘ንሠበማያá‹á‰á‰µ áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ ቤታቸዠእየተቃጠለና እየáˆáˆ¨áˆ°á£ ንብረታቸዠእየወደመᣠበደሀáŠá‰³á‰¸á‹ ላዠመáˆáŠ“ቀáˆáŠ“ ስደት ተጨáˆáˆ® እየተሰቃዩ ናቸá‹á¤ áŠáŒˆ አንዳንዶቹ የአáሪካ ቀንድ አገሮች እንደኢራቅᣠእንደአáጋኒስታንና እንደá“ኪስታን ሉዓላዊáŠá‰³á‰¸á‹áŠ• ያጡ አá‹áˆ†áŠ‘ሠለማለት á‹á‰»áˆ‹áˆ? ከአáሪካ ቀንድ አገሮች á‹áˆµáŒ¥ እስካáˆáŠ• ለአሜሪካ á‹«áˆáŒˆá‰ ረዠኤáˆá‰µáˆ« ብቻ áŠá‹á¤ á‹áˆ…ንንሠáˆáŠ”ታ ለመለወጥ ኤáˆá‰µáˆ«áŠ• ማባበሠየተጀመረ á‹áˆ˜áˆµáˆ‹áˆá¢
የአáሪካን ቀንድ ከከበበዠáŠá‰ áˆá‰£áˆ ኢትዮጵያ እንዴት መá‹áŒ£á‰µáŠ“ ማáˆáˆˆáŒ¥ ትችላለች? የá‹áˆµáŒ¥ ጉዳዠአመራሩ ሳá‹áˆˆá‹ˆáŒ¥ የá‹áŒ ጉዳዠአመራሩ አንዴት á‹áˆˆá‹ˆáŒ£áˆ? የá‹áŒ ጉዳዠአመራሠአብዛኛá‹áŠ• ጊዜ የá‹áˆµáŒ¥ ጉዳዠአመራሠáŠáŒ¸á‰¥áˆ«á‰… áŠá‹ á‹á‰£áˆ‹áˆá¤ እስቲ በዚህ አስተሳሰብ እáŠá‹šáˆ…ን በእሳት የተከበቡ አገሮች እንመáˆáŠ¨á‰³á‰¸á‹á¤ ከአዲሱ አገሠከደቡብ ሱዳን እንጀáˆáˆá¤ ገና በሕጻንáŠá‰µ እሳት áŠá‹°á‹°á‰ ትᤠእሳቱን የáˆáŒ ረዠብሶት áŠá‹á¤ አዲሱ á•áˆ¬á‹šá‹°áŠ•á‰µ እንደኢትዮጵያ የአገዛዙ ሎሌዎች በቤተ áŠáˆáˆµá‰²á‹«áŠ•áˆ የማá‹á‹ˆáˆá‰… ሰአባáˆáˆœáŒ£ አድáˆáŒŽ በሱá áˆá‰¥áˆµ እየተንሳáˆáˆ በጎሣ አድላዊáŠá‰µ መሥራት ሲጀáˆáˆ áˆáŠá‰µáˆ‰ ተቃá‹áˆžá‹áŠ• በመáŒáˆˆáŒ½ ሸáˆá‰°á¤ ከሠላሳ ዓመታት በላዠከሰሜን ሱዳን ጋሠበጦáˆáŠá‰µ ሲደማ የኖረዠሕá‹á‰¥ አáˆáŠ• ወደሌላ የጎሣ የእáˆáˆµá‰ áˆáˆµ ጦáˆáŠá‰µ á‹áˆµáŒ¥ ገባá¢
ለየጎሣዠራሳቸá‹áŠ•Â በመወከሠሥáˆáŒ£áŠ•áŠ• መጋራት የሚáˆáˆáŒ‰ áˆáˆ‰ ለራሳቸዠእንጂ ለሕá‹á‰¥ የሚያስቡ አá‹á‹°áˆ‰áˆá¤ በመሀከላችንሠብዙ ሰዎችᣠየá–ሊቲካ መሪዎች áŠáŠ• ባዮችሠየá–ሊቲካ መብትን ጉዳዠበሚገባ ያላሰቡበት ናቸá‹á¤ ለáˆáˆ³áˆŒ በአንድáŠá‰µ á“áˆá‰² á‹áˆµáŒ¥ ከጥቂት ዓመታት በáŠá‰µ በአመራሠላዠየáŠá‰ ሩት ሰዎች በá“áˆá‰²á‹ á•áˆ®áŒáˆ«áˆ ላዠየáŠá‰ ረá‹áŠ• የáŒáˆˆáˆ°á‰¥ የá–ሊቲካ መብት የáŒáˆˆáˆ°á‰¥áŠ“ የቡድን መብት በእኩáˆáŠá‰µ ደረጃ እንዲታዠበሚሠየለወጡት á‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆá¤ á‹áˆ…ሠየሆáŠá‹ አቶ áŒá‹›á‰¸á‹á£ አቶ ዓሥራትና ዶáˆ. ኀá‹áˆ‰ አቶ ስዬንና ዶáˆ. áŠáŒ‹áˆ¶áŠ• ለመያዠሲሉ áŠá‹á¤ áŒáˆˆáˆ°á‰¥ የሚያá‹á£ የሚጨበጥ á£áŒá‹™á አካሠያለዠáŠá‹á¤ ቡድን የáˆá‰ƒá‹°áŠ›á‰½ áŒáˆˆáˆ°á‰¦á‰½ ስብስብ áŠá‹á¤ áŒáˆˆáˆ°á‰¦á‰½ ሲገቡና ሲወጡ á‹áˆˆá‹‹á‹ˆáŒ£áˆá¤ áŒáˆˆáˆ°á‰¦á‰½ ሳá‹áˆµáˆ›áˆ™ ሲቀሩ á‹áˆáˆáˆ³áˆá¤ áŒáˆˆáˆ°á‰¦á‰½ ተስማáˆá‰°á‹ ዓላማቸá‹áŠ• ሲለá‹áŒ¡ á‹áˆˆá‹ˆáŒ£áˆá¢
በጎሣ ማኅበረሰብ á‹áˆµáŒ¥ ብጥብጥ የሚáˆáŒ ረዠበብሶት áŠá‹á¤ ብዙá‹áŠ• ጊዜ የሥáˆáŒ£áŠ• ጥሙን ያላሙዋላ ጎሠኛ በድንገት ጎሣዠከረጢት á‹áˆµáŒ¥ á‹áŒˆá‰£áŠ“ የሙጥአá‹áˆ‹áˆá¤ የáŒáˆ‰áŠ• ሥáˆáŒ£áŠ• ማጣት ብሶት ወደጎሣዠየሥáˆáŒ£áŠ• ማጣት ብሶት á‹áˆˆá‹áŒ á‹áŠ“ የá–ሊቲካ እንጀራá‹áŠ• መጋገሠá‹áŒ€áˆáˆ«áˆá¤ በእንደዚህ ያለ የáŒáˆˆáˆ°á‰¥ ብሶት የጀመረ መሬት እáŠá‹šáˆ…ን ጎሠኞች ብቻ ሳá‹áˆ†áŠ•á£ ጎሣቸá‹áŠ•áˆá£ አገሩንሠመከራ á‹áˆµáŒ¥ á‹áŠ¨á‰³áˆ‰á¤ ቆስá‰áˆ°á‹ እሳት á‹«áŠá‹³áˆ‰á¤ የሚቃጠáˆáˆ‹á‰¸á‹ ሲጠá‹áˆ ራሳቸዠእየáŠá‹°á‹± á‹«áˆá‰ƒáˆ‰á¤ ለáˆáˆ³áˆŒ በኢትዮጵያ á‹áˆµáŒ¥ የጎሣ እሳትን የሚቆሰá‰áˆ±á‰µáŠ• ሰዎች ብንመለከት አብዛኛዎቹ ከሕá‹á‰¡ ጋሠእየኖሩ ሲጠቃና ሲበደሠሲጮáˆáˆˆá‰µ አá‹á‹°áˆ‰áˆá¤ በየáˆáˆ¨áŠ•áŒ… አገሩ ያገኙትን እየቃረሙ ራሳቸá‹áŠ• ያበለጸጉና በተደላደለ ጡረታ ሠላሳና á‹“áˆá‰£ ሺህ ብሠበወሠየሚያገኙ ናቸá‹á¤ ለጎሣ መቆáˆá‰†áˆ በስተáˆáŒ…ና ሥራ ሲጠዠየተáˆáŒ ረ áሮጄáŠá‰µ áŠá‹á¤ በሥáˆáŒ£áŠ• ላዠላሉትሠቢሆን ጥáˆá‰… ሕንጻ ሠáˆá‰¶ በአáˆáˆµá‰µ ሺህ ዶላሠማከራየት የራስን የሥáˆáŒ£áŠ• ብሶት ወደጎሣ ብሶት በብáˆáŒ ት በመለወጥ የተገኘ የá–ሊቲካ ጥቅሠáŠá‹á¢
የአáሪካ ቀንድ ሕá‹á‰¥ እስካáˆáŠá‰ƒ ድረስᣠለራሳቸዠጥቅሠየሻረ የጎሣ á‰áˆµáˆ የሚያሹትንና በእá‹áŠá‰µ ለአጠቃላዠየአገሠጥቅሠየሚሠሩትን ለá‹á‰¶ ካላወቃቸዠየጀመረዠእሳት እየተስá‹á‹ የእáˆá‰‚ት ዘመን እንደሚያመጣ መገንዘብ የሚያሻ á‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆá¢
Average Rating