በáˆáŠ“ባስ
(ለሎሚ መጽሔት እንደጻáˆá‹)
በኢትዮጵያ á‹áˆµáŒ¥ ጥበብ በáˆáˆˆá‰µ አደገኛ áˆáŠ”ታ á‹áˆµáŒ¥ ትገኛለችá¡á¡ የመጀመሪያዠበአáˆáŠ• ሰዓት ደራሲዎችሠሆኑ የጥበብ ባለሙያዎች አዲስ áŠáŒˆáˆ á‹á‹˜á‹ መáˆáŒ£á‰µ ካለመቻላቸዠጋሠበተያያዘ በህብረተሰቡ ዘንድ ቦታ እያጣ መáˆáŒ£á‰± ሲሆንᣠáˆáˆˆá‰°áŠ›á‹ ደረጃ á‹°áŒáˆž ጥበብን ንáŒá‹µ ያደረጉ አáˆá‰²áˆµá‰¶á‰½ መበራከት በራሳቸዠአንገት ላዠሸáˆá‰€á‰† በማሰሠጥበቡን እየገደሉት á‹áŒˆáŠ›áˆ‰á¡á¡ በአáˆáŠ• ወቅት áˆáŠ“áˆá‰£á‰µáˆ ጥበብ ያለ ንáŒá‹µ የታባቱ ያለ የጥበብ ሥራን ከተመለከትን ያለáˆáŠ•áˆ ጥáˆáŒ¥áˆ ‹‹ሠዠለሠá‹â€ºâ€º ድራማን በáŒáŠ•á‰£áˆ ቀደáˆá‰µáŠá‰µ ማየት á‹á‰»áˆ‹áˆá¡á¡ ሲጀመሠበáˆáŠ«á‰¶á‰½ ለመመáˆáŠ¨á‰µ የተሻሙበት ዛሬ ላዠáŒáŠ• ‹‹á‹áˆ… áŠáŒˆáˆ አያáˆá‰…ሠእንዴ?›› ተብሎ የተለያየ ሂስ እየተሰጠበት á‹áŒˆáŠ›áˆá¡á¡ በኢትዮጵያ የቴሌቪዥን ድራማ ታሪአá‹áˆµáŒ¥ እንደ ሠዠለሠዠየዘመኑ ማለቂያ አጥቶና የኢትዮጵያ ቴሌቪዥንሠመረን የለቀቀ ዕድሠየሰጠዠየለáˆá¡á¡
መቼሠበየሣáˆáŠ•á‰± እንደáˆáŠ•áˆ˜áˆˆáŠ¨á‰°á‹ ከሆአየሠዠለሠዠድራማ ሃሣብ አáˆá‰†á‰ ት እዛዠበዛዠመዳከሩ ብቻ ሣá‹áˆ†áŠ•á£ ገንዘብ የማባከንና የመá‹áŠ“ናትንሠáŠáŒˆáˆ እየተመለከትን áŠá‹á¡á¡ ከድራማዠመá‹áˆ¨á‹µ áŒáŠ• ለáŒáŠ• ካላስáˆáˆ‹áŒŠ ታሪኮችሠጋሠተደማáˆáˆ® አáˆáŠ• በተለዠተዋናዮቹ እራስን የማá‹áŠ“ናት ጊዜ ላዠየደረሱ á‹áˆ˜áˆµáˆ‹áˆá¡á¡ á‹áˆ… ለáˆáŠ• እንደሆአáˆáŠ“áˆá‰£á‰µáˆ ለሌሎች ባá‹áŒˆá‰£áˆ መስáን ጌታቸá‹áŠ“ ሠለሞን አለሙ áŒáŠ• á‹áˆ… ለáˆáŠ• እንደሚደረጠáˆá‰£á‰¸á‹ á‹«á‹á‰ƒáˆá¡á¡
የሠዠለሠዠድራማ ሲጠናቀቅ á‹á‹áˆ‰ á‹«áˆá‰°á‹˜áŒ‹ የáŠáˆµ ሂደት ከመኖሩሠበላዠበእáŠáˆáˆ± ላዠáŠáˆµ የመሠረቱት ወገኖች ሂሳብ ሊካáˆáˆ‰ የሚችሉበት áˆáŠ”ታ በመኖሩ ከወዲሠብሩን በተለያየ áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ በማባከን ‹‹የለንáˆâ€ºâ€º ካሉ የከሳሾቻቸá‹áŠ• አንጀት የማሳረáˆáŠ“ በዚህ መáˆáŠ© የማáˆáˆˆáŒ¥ አጋጣሚሠእያመቻቹ áŠá‹á¡á¡ አንድ በá‹áŒ ሃገሠየዳá‹áˆ¬áŠá‰µáŠ•áŒ ትáˆáˆ…áˆá‰µ የተከታተለ ባለሙያ ሠዠለሠዠድራማን አብረን ስናá‹á£ ‹‹á‹áˆ… ድራማ ማስታወቂያ ባá‹áŠ–ረዠእኔ ዳá‹áˆ¬áŠá‰µ ባደáˆáŒˆá‹ በአንድ áˆáˆ½á‰µ ላዠየሚታየዠከሰባት ደቂቃ አያáˆáሠáŠá‰ áˆâ€ºâ€º ሲሠአስገáˆáˆžáŠ›áˆá¡á¡ በዚህ መáˆáŠ© በባለሙያ ሳá‹á‰€áˆ የተገመገመዠሠዠለሠዠአáˆáŠ• በባንአá‹áˆµáŒ¥ áˆáŠ• ያህሠገንዘብ የተገኘበት á‹áˆ˜áˆµáˆ‹á‰½áŠ‹áˆ?
78 ብሠ/ሠባ ስáˆáŠ•á‰µ ብáˆ/ áˆáŠ“áˆá‰£á‰µ á‹“á‹áŠ“ችáˆáŠ• እያሻችሠደáŒáˆ›á‰½áˆ ደጋáŒáˆ›á‰½áˆ áˆá‰³áŠá‰¡áŠ“ áˆá‰³áˆµá‰¡á‰µ ትችሉ á‹áˆ†áŠ“áˆá¡á¡ ብዙሠሩቅ መሄድ የሚያስáˆáˆáŒˆá‹ አá‹á‹°áˆˆáˆ ወá‹áˆ የጽህáˆá‰µ ስህተትሠአá‹á‹°áˆˆáˆá¡á¡ ባለáˆá‹ ሠሞን የáŠáˆáˆ™ ዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ በአጋጣሚ ባገኛቸዠሚዲያዎች ላዠáˆáˆ‰ ‹‹ሠዠለሠዠአትራአአá‹á‹°áˆˆáˆâ€ºâ€º እያለ ሲባá‹áŠ• áŠá‰ áˆá¡á¡ á‹áˆ… የእáˆáˆ± ድáˆáŒŠá‰µ ወá‹áˆ አባባሠáŒáŠ• áˆáŠ“áˆá‰£á‰µáˆ በሂደት የሠዠለሠዠአካá‹áŠ•á‰µ ሲታዠá‹áˆ… 78 ብሠá‹á‹ á‹áˆ†áŠ•áŠ“ ከመጋለጥና ህá‹á‰¡áŠ•áˆ áŒáˆ« ማጋባቱ ስለማá‹á‰€áˆ ሳáˆá‰€á‹°áˆ áˆá‰…ደሠበሚሠመáˆáŠ© የህብረተሰቡን አዕáˆáˆ® ለመለወጥ ወá‹áˆ ተጠቃሚዠእáŠáˆáˆ± ሳá‹áˆ†áŠ‘ የኢትዮጵያ ቴሌብዥን áŠá‹ የሚለዠáŒáŠ•á‹›á‰¤ ለማዘጋጀት ሆን ብሎ ያደረገዠáŠá‹á¡á¡
እንደ መረጃዎቹ ጠቋሚáŠá‰µ ከሆአየሠዠለሠዠድራማ ዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰½ ባለá‰á‰µ ሦስት ዓመታት እንዲáˆáˆ ወራትሠተጨáˆáˆ®á‰ ት ከኢትዮጵያ ቴሌቪዥን ከ6 ሚሊዮን ብሠበላዠወስደዋáˆá¡á¡ á‹áˆ… ብቻሠአá‹á‹°áˆˆáˆá¤ በተለያዩ ጊዜያት ድራማዠሲቀረጽ ወደ áŠáˆáˆŽá‰½áˆ የሚወጣበት አጋጣሚሠáŠá‰ áˆá¡á¡ በዚህ áˆáŠáŠ•á‹«á‰µáˆ የáŠáˆáˆ‰ መስተዳድሠለሠዠለሠዠዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰½ በስá–ንሰሠመáˆáŠ የገንዘብ ድጋá á‹«á‹°áˆáŒ‹áˆ‰á¡á¡ ከዛሠሌላ ከዋሪት á‰áˆ³á‰áˆ¶á‰½ /áˆáˆáŠ’ቸáˆáˆ/ ተበáˆáŠá‰¶áˆ‹á‰¸á‹‹áˆá¡á¡
በዚህ መáˆáŠ© ታላቅ ገቢ ማáŒáŠ˜á‰µ የቻለዠድራማ እንዴት በባንአሂሣብ á‹áˆµáŒ¥ 78 ብሠሊገአቻለ? ከተባለ áŒáŠ• ከዚህ ጀáˆá‰£ ከድራማዠመጠናቀቅ በኋላ ካለዠáŠáˆµ ጋሠተያá‹á‹ž áˆáŠ•áˆ ገንዘብ ባለማስቀረት ወá‹áˆ እáŠáˆáˆ± ተጠቃሚ ላለማድረጠሲባሠዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰¹ ገንዘቦቹን በተለያዩ ባንኮች á‹áˆµáŒ¥ እንዲቀመጥ አድáˆáŒˆá‹‹áˆá¡á¡ እንደሚታወቀዠየኢትዮጵያ ቴሌቪዥን ለአንድ ድራማ ከዚህ ቀደሠከአንድ ዓመት በላዠእንዲጓዠዕድሉን የሰጠበት áˆáŠ”ታ አጋጥሞ አá‹á‰³á‹ˆá‰…áˆá¡á¡ የሰዠለሠዠየዚህን ያህሠዓመት እንዲጓዠየተáˆá‰€á‹°á‹ በáˆáŠ• áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ áŠá‹? á‹áˆ… ብቻሠአá‹á‹°áˆˆáˆá¡á¡ ኢ.ቲ.ቪ ከዚህ ቀደሠበድራማዎች ላዠየተለያዩ የመጠጥ áˆáˆá‰¶á‰½áŠ• በáˆáˆµáˆ ተቀáˆáŒ¸á‹ ተካተዠሲመጡ በáŒáˆáŒˆáˆ› እንዲወጡ አሊያሠáˆáˆá‰¶á‰¹ ሳá‹á‰³á‹© መቀረጽ አለባቸዠየሚሠá–ሊሲ áŠá‰ ረá‹á¡á¡ አáˆáŠ• በሰዠለሠዠድራማ áŒáŠ• áˆáˆ‰áˆ áˆáˆá‰¶á‰½ እንደáˆá‰¥ እየተቀረጹዠá‹áŒˆá‰£áˆ‰á¡á¡ áˆáŠ“áˆá‰£á‰µ በኢቲቪ በኩáˆáˆ ከáŠáˆ˜áˆµáንና ሠለሞን ጋሠበጋራ በመሆን የሚቀጠቀሠአለá¡á¡ የሠዠለሠዠየዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰½ የአስናቀን መረን የለቀቀ የዘራአተáŒá‰£áˆ እያሳዩን áŠá‹á¡á¡ በኢትዮጵያ ድራማ ታሪአá‹áˆµáŒ¥ የድራማ ተዋናዠለመመረጥ ‹‹በጡት ማስያዣና á“ንት áŽá‰¶ ተáŠáˆµá‰³á‰½áˆ አáˆáŒ¡â€ºâ€º ብለዠየጠየá‰á‰µ መስáንና ሠለሞን በመሆን በáŒáŠ•á‰£áˆ ቀደáˆá‰µáŠá‰µ á‹áŒ ቀሳሉá¡á¡ አንዱ ለድራማ መመዘኛ ዲያሎጠበቃሠየመያዠብቃት የመጀመሪያዠመመዘኛ ሊሆን á‹á‰½áˆ‹áˆá¡á¡ ለሚáˆáˆˆáŒˆá‹ ገጸ ባህሪሠየáˆá‰µáˆ†áŠá‹áŠ• ተዋንያን በáˆáŠ«á‰³ ገáˆáŒ‹áˆšá‹Žá‰½ ባሉበት á‹áˆ˜áˆ¨áŒ£áˆ እንጂ ‹‹በá“ንትና ጡት ማስያዣ የተáŠáˆ£á‰½áˆá‰µáŠ• áŽá‰¶ አáˆáŒ¡â€ºâ€º ብሎ መጠየቅ áˆáŠ“áˆá‰£á‰µ ‹‹áˆáŠ• እየተሰራ áŠá‹?›› ብሎ የሚያስጠá‹á‰…ሠáŠá‹á¡á¡ በዚህ ጉዳዠዙሪያሠáŽá‰¶ ከተጠየá‰á‰µ ሴቶች መካከሠወደáŠá‰µ በስá‹á‰µ የáˆáŠ“የዠáŠáŒ¥á‰¦á‰½ á‹áŠ–ራáˆá¡á¡ የሠዠለሠዠድራማ ከተጀመረ በኋላ áˆáˆˆá‰µ ዓመታት ያህሠ‹‹ሎሚ á’áŠá‰¸áˆáˆµ በሚሠሲሰራ የቆየዠባáˆá‰³á‹°áˆ° áˆá‰ƒá‹µ áŠá‹â€ºâ€º ቢባáˆáˆ በኋላ ላዠáŠáŒˆáˆ®á‰½ እየከረሩና በህጠየተያዘ በመሆኑ ለá‹áŒ¥ ተደረገá¡á¡ የሠዠለሠዠየዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰½ በተለያዩ ጊዜያት ከራሳቸዠተዋናዮች ጋሠየሚጋጩበትሠአጋጣሚ ተáˆáŒ¥áˆ® áŠá‰ áˆá¡á¡ ከዚህሠከá ሲሠከተዋንያኖቹ ጋሠበááˆá‹µ ቤት ድረስ እስከመካሰስ ተዳáˆáˆ°á‹ áŠá‰ áˆá¡á¡ የáŠáˆ³á‰¸á‹ መጠን ከመብዛቱ የተáŠáˆ³ በሣáˆáŠ•á‰µ አንድ ቀን የáŒá‹µ ችሎት ላዠለመገኘት ተገደዋáˆá¡á¡
ባለáˆá‹ ሠሞን የኢትዮጵያ ቴሌብዥን ‹‹የሠዠለሠዠድራማ እስከ መጋቢት 30/2006 መጠናቀቅ አለበት›› በሚሠማሳሰቢያ የሰጠሲሆንᣠዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰¹ áŒáŠ• ‹‹á‹áˆ… የጊዜ ገደብ áˆáŒ½áˆž ሊጨመáˆáˆáŠ• á‹áŒˆá‰£áˆâ€ºâ€º ሲሉ ጠá‹á‰€á‹‹áˆá¡á¡ በáˆáŒáŒ¥ አáˆáŠ• የድራማዠታሪአቢያáˆá‰…ሠዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰¹ በáŒá‹µ ታሪኩን እየለጠጡ የአንድ ሰዠመጨረሻ የማታá‹á‰ ት እንጂ የዚህን ያህሠየተለየ áŠáŒˆáˆ ታá‹á‰¶á‰ ት አá‹á‹°áˆˆáˆá¡á¡ ዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰¹áŠ• ከአስናቀ መጨረሻ á‹áˆá‰… ያጓጓá‹áŠ“ ድራማዠባለለቀ እያሰኘ ያለዠዋናዠጉዳዠከሠዠለሠዠየሚገኘዠደለብ ያለ ጥቅሠáŠá‹á¡á¡ ለተዋናዮቹ አንድሠáˆá‰¥áˆµ የማá‹áŒˆá‹›á‹áŠ“ የተለየ áŠáá‹« የማያደáˆáŒ‰á‰µ የሠዠለሠዠዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰½ á‹áˆ…ንን ድራማ ለማቆየት ሲሉ አáˆáŠ• á‹°áŒáˆž ወደ ‹‹áˆáˆ›á‰³á‹Š ቋንቋዎች›› ገብተዋáˆá¡á¡ ገንዘብ á‹áŒˆáŠ›áˆá¤ ገንዘቡ áŒáŠ• የት እንደሚገባ የሚታወቅ áŠáŒˆáˆ የለáˆá¡á¡ ሠዠለሠዠበáŠá‰¥áˆ ተጀáˆáˆ® በá‹áˆá‹°á‰µ ሊጠናቀቅ የቀረዠጊዜሠቢኖሠየቀናት ጊዜ ብቻ áŠá‹á¡á¡ ከዛ በኋላ áŒáŠ• ከቴሌቪዥን ጀáˆá‰£ የተáˆá€áˆ˜á‹ የመስáንና የሠለሞን ተáŒá‰£áˆ á‹á‰ áˆáŒ¥ ትኩረት የሚስብ á‹áˆ†áŠ“áˆá¡á¡ በáˆáŠ«á‰¶á‰½ ያዘኑባቸá‹áŠ•áŠ“ ያለቀሱባቸዠዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰½ ዛሬ ላዠየደለበá‹áŠ• ገንዘብ á‹á‹˜á‹ የተወሰኑትን በጥቅሠለመáŒá‹›á‰µ ቢሞáŠáˆ©áˆá£ á‹áˆ… áŠáŒˆáˆ ያለቀለትና áˆáŠ“áˆá‰£á‰µáˆ ሠዠለሠዠከዚህ በላዠእንዳá‹á‹˜áˆá‰… የሚሠá‹áˆ³áŠ” እስከመስጠት ተደáˆáˆ·áˆá¡á¡ እናሠ78 ብሠአካá‹áŠ•á‰± ላዠየተገኘá‹áŠ• ከ6 ሚሊየን ብሠበላዠያሸሹት የሠዠለሠዠየዳá‹áˆ¬áŠá‰°áˆ®á‰½áŠ• መጨረሻ በቅáˆá‰¥ የáˆáŠ“የዠá‹áˆ†áŠ“áˆá¡á¡
Average Rating