Print
Email
0
0
Read Time:30 Minute, 50 Second
በኢትዮጵያ ወቅቱ መጥረቢያá‹áŠ• ቀብሮ ወደáŠá‰µ መራጃ áŠá‹á¡á¡ ኔáˆáˆ°áŠ• ማንዴላ እንዳስተማሩት ‹‹ከጠላትህ ጋሠሰላáˆáŠ• መመስረት ከáˆáˆˆáŒáˆ…á¤áŠ¨áŒ ላትህ ጋሠአብረህ መስራት አለብህ በዚህን ጊዜ ጠላትህ አጋáˆáˆ… á‹áˆ†áŠ“áˆá¡á¡â€ºâ€º እኔ á‹°áŒáˆž ትንሽ ላáŠáˆá‰ ትናá¤áŒ ላትህ ወዳጅህና ተባባሪህ á‹áˆ†áŠ“áˆá¡á¡áŠ¨á‰³áˆªáŠ እንዳየáŠá‹á¤ ብሔራዊ አሜሪካኖች (አሜሪካን ኢንዲያንስ) በመሃከላቸ ሰላáˆáŠ• ሲáˆáŒ¥áˆ©á¤áˆ˜áŒ¥áˆ¨á‰¢á‹«á‰¸á‹áŠ•á¤ መá‰áˆ¨áŒ«á‰¸á‹áŠ• በመሬት á‹áˆµáŒ¥ á‹á‰€á‰¥áˆ©á‰³áˆ:: á‹áˆ…ሠበመሃላቸዠተáŠáˆµá‰¶ የáŠá‰ ረá‹áŠ• አለመáŒá‰£á‰£á‰µ መቋጨቱን ማረጋገጫ áŠá‹á¡á¡á‹›áˆ¬ ለኢትዮጵያá‹á‹«áŠ• áˆáˆ‰ ያንን የጎሳ áŠááሉንá¤á‹¨áˆƒá‹áˆžáŠ–ት áˆá‹©áŠá‰±áŠ•á¤á‹¨áˆ°á‰¥áŠ á‹Š መብት ጥሰትን እáˆáŒá አድáˆáŒˆá‹ ማጥá‹á‰³á‰¸á‹áŠ• ለማረጋገጥ መጥረቢያቸá‹áŠ• መቅበሠá‹áŒˆá‰£á‰¸á‹‹áˆ እላለáˆá¡á¡ አáˆáŠ• እጅ ለእጅ ተጨባብጠንá¤áŠ¥áˆáˆµ በáˆáˆ³á‰½áŠ• ተቃቅáˆáŠ•á¤áˆáˆˆáŠ•á‰°áŠ“ችንን ለአዲሲቱ ዴሞáŠáˆ«áˆ²á‹«á‹Šá‰µ ኢትዮጵያᤠየሕጠየበላá‹áŠá‰µ የተከበረባት ኢትዮጵያá¤áˆ°á‰¥áŠ á‹Š መብት የተጠበቀባትና ዴሞáŠáˆ«á‰²áŠ ስáŠáˆµáˆ«á‰µ የተከበሩባት ኢትዮጵያን ለመገንባት መዋሠá‹áŒˆá‰£áŠ“áˆá¡á¡
በኢትዮጵያ ታሪአá‹áˆµáŒ¥ አዲስ áˆá‹•áˆ«á በመáŠáˆá‰µ ጥላቻንና ቂሠበቀáˆáŠ• ወደ ኋላ በመተዠየáˆáŠ•á‰€áŒ¥áˆá‰ ት ወቅት áŠáŒˆ ሳá‹áˆ†áŠ• ዛሬ áŠá‹ መሆን ያለበትá¡á¡ እራሳችንን ካለáˆá‹ የመከራ ሸáŠáˆáŠ“ ካሰረን የሰንሰለት ቋተሮ አላቀን ለትá‹áˆá‹µ ሲያመን የáŠá‰ ረá‹áŠ• á‰áˆµáˆ በማከáˆáŠ“ በማዳን ከእንáŒá‹²áˆ… áˆáŒ½áˆž ያለáˆá‹áŠ• በማመንዠአየáˆáŠ•áˆ áˆáŠ”ታ እስረኞች ላለመሆን ለመጪዠትá‹áˆá‹µ áˆáŠ“ረጋáŒáŒ¥áˆˆá‰µ የሚገባን ዛሬ áŠá‹á¡á¡ ማንዴላ ‹‹በእáˆáˆ… የጠጡት መáˆá‹ ጠላቴን á‹áŒˆá‹µáˆáŠ›áˆ ብሎ እንደማሰብ áŠá‹â€ºâ€ºÂ ብለዠáŠá‰ áˆá¡á¡ ማንዴላ የእáˆáˆ…ን መáˆá‹ በመጠጣት አá‹á‹°áˆˆáˆ አብዛኛዎቹን ‹‹ከጠላቶቻቸá‹áŠ•â€ºâ€ºá‹á‰ áˆáŒ¥ በመኖሠያሸáŠá‰á‰µ::  አáˆáŠ•áˆ በሕá‹á‹ˆá‰µ ቆá‹á‰°á‹ 94ኛá‹áŠ• የዕድሜ áŠáˆáˆ‹á‰¸á‹áŠ• እያጣጣሙት áŠá‹á¡á¡ ዛሬ በኢትዮጵያ አካባቢና በዲያስá–ራዠአካባቢ በáˆáŠ«á‰µ እáˆáˆ†á‰½ አሉá¡á¡ በአብዛኛዎቹ á‹áˆµáŒ¥ ለጊዜዠá‹áˆ ያሉና ያንቀላዠበመá‰áˆ°áˆáŠ“ በሽንáˆá‰µ የተበለጡ የሚመስላቸዠበáˆáŠ«á‰¶á‰½ አሉá¡á¡ በሌላ ጎን á‹°áŒáˆž በድሠአድራጊáŠá‰µ ተኮáሰá‹á¤á‰ ሌሎች ችáŒáˆ ጮቤ የሚረáŒáŒ¡áŠ“ የሚደáŠá‰ አሉá¡á¡ ከዚያ ባለሠደáŒáˆž áˆáŠ•áˆ አá‹áˆ˜áˆˆáŠ¨á‰°áŠ•áˆ በሚሠወደጎን ዞሠብለዠየሚኖሩ á‹áŒˆáŠ›áˆ‰á¡á¡ ያለáˆá‹áŠ• áˆáˆ‰ ትቶ ታሪካዊ ጥላቻን ከá‹áˆµáŒ¥ የማá‹áŒ«á‹ ቀን አáˆáŠ• áŠá‹á¡á¡ áˆáˆ¬á‰µáŠ• ከá‹áˆµáŒ£á‰½áŠ• አá‹áŒ¥á‰°áŠ• መጣያዠቀን áŠáŒˆ ሳá‹áˆ†áŠ• ዛሬ áŠá‹á¡á¡ ተáŽáŠ«áŠ«áˆªá‹Žá‰»á‰½áŠ•áŠ• ወደሰላማዊ አንድáŠá‰µ መጥሪያችን áŠáŒˆ ሳá‹áˆ†áŠ• ዛሬ áŠá‹á¡á¡ መáŒá‰£á‰£á‰µ መጀመሠያለበት áŠáŒˆ ሳá‹áˆ†áŠ• ዛሬ áŠá‹á¡á¡ ከáˆáˆ‰áˆ በላዠደáŒáˆž አá‹áŒ£áŠ የመáˆáŠ«áˆ አስተዳደáˆáŠ•áŠ“ የዴሞáŠáˆ«áˆ²áŠ• እá‹áŠá‰³ መገንባት የሚገባን áŠáŒˆ ሳá‹áˆ†áŠ• ዛሬ áŠá‹á¡á¡
ዛሬ አá‹áŒ£áŠÂ መሻሻáˆáŠ•Â በመáˆáŠ«áˆÂ አስተዳደáˆáŠ“ በዴሞáŠáˆ«áˆ²Â áŒáŠ•á‰£á‰³Â ላá‹Â እንጀáˆáˆ
የቀድሞዠጠቅላዠመኒስትሠመለስ ዜናዊ በ2007 ዓሠ‹‹ራዕያቸá‹(ስጦታቸá‹) ኢትዮጵያን አንቆ ከያዛት የድህáŠá‰µ አረንቋ ማá‹áŒ£á‰µ የሚቻለዠበተመቻቸና ቀጣá‹áŠá‰µ ያለዠáˆáˆ›á‰µ ብቻ ሳá‹áˆ†áŠ• በመáˆáŠ«áˆ አስተዳደáˆáŠ“ በዴሞáŠáˆ«áˆ² áŒáŠ•á‰£á‰³ áŠá‹â€ºâ€º ብለዠáŠá‰ áˆá¡á¡ ከáˆáˆáŠ“ በዕá‹áŠá‰µ እáŠá‹šáˆ…ን የመለካሠአስተዳደáˆáŠ“ የዴሞáŠáˆ«áˆ² áŒáŠ•á‰£á‰³ áˆáŒ£áŠ• መሻሻሎች መጀመሠያለብን ዛሬ áŠá‹á¡á¡ እáŠá‹šáˆ… መሻሻሎችሠáጥáŠá‰³á‰¸á‹ ከáˆáˆ‰áˆ የá–ለቲካ እስረኞች መáˆá‰³á‰µ ጋሠመጀመሠያለባቸá‹áŠ“: ጸረ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ የሚለá‹áŠ• አዋጅሠበማስተካከሠየሲቪሠማሕበረሰቡንና ሌሎችንሠየሲቪሠማሕበረሰብ አሳሪ ህጎች በማሻሻáˆáŠ“ በማስተካከሠለሕጠየበላá‹áŠá‰µ መከበሠመጀመሠያለብን ዛሬ áŠá‹á¡á¡
በኢትዮጵያ á‹áˆµáŒ¥ ያሉ áˆáˆ‰áˆ የá–ለቲካ እስረኞች መለቀቅ አለባቸá‹á¡á¡áˆáŠ”ታቸዠበአሜሪካን መንáŒáˆ¥á‰µ ሰበአዊ መብት ሪá–áˆá‰µá¤á‰ ተባበሩት መንáŒáˆµá‰³á‰µ የተለያዩ ሰብአዊ መበት ተሟጋች ድáˆáŒ…ቶች ዘገባ á‹áˆµáŒ¥ በገሃድ ተቀáˆáŒ ዠታá‹á‰°á‹‹áˆá¡á¡ የአሜሪካን ስቴት ዲá“áˆá‰µáˆ˜áŠá‰µ የሰብአዊ መብት ሪá–áˆá‰µ (ኤáሪሠ2011) ባሰáˆáˆ¨á‹ እá‹áŠá‰³ መሰረትᤠበኢትዮጵያ á‹áˆµáŒ¥ ባሉት ወህኒ ቤቶች ያለá‹áŠ• ሕገ ወጥ áŒá‹µá‹«á¤ ስቃá‹á¤á‹µá‰¥á‹°á‰£á¤á‹¨á‰³áˆ³áˆªá‹Žá‰½áŠ• አለአáŒá‰£á‰¥ መሰቃየትá¤á‹¨á‰°á‰ƒá‹‹áˆš á“áˆá‰² አባላት በá–ሊስ የሚደáˆáˆµá‰£á‰¸á‹áŠ• ወከባና áŒá የተሞላዠአበሳᤠበáˆá‹© የá–ሊስ ሃá‹áˆáŠ“ ሚሊሺያዎች የሚሰáŠá‹˜áˆ¨á‹áŠ• ሕገ ወጥ ድáˆáŒŠá‰µá¤ በወህኒ ቤቶቹ ያለá‹áŠ• á‹á‰…ተኛና መኖሠየማያስችሠáˆáŠ”ታá¤á‹¨á‰°á‰ƒá‹‹áˆš á“áˆá‰² ደጋáŠá‹Žá‰½áŠ“ መáˆáŠ«áˆ አሳቢዎች አለአáŒá‰£á‰¥ በዘáˆá‰€á‹° መያá‹á¤á‹«áˆˆááˆá‹µ ለረጂሠጊዜ በወህኒ ቤት መሰቃየት……..›› በá‹áˆá‹áˆ ተዘáŒá‰§áˆá¡á¡
በ2010 የáˆáˆ›áŠ• ራá‹á‰µáˆµ ዎች የዓለሠአቀá ዘገባ ስለ ኢትዮጵያᤠበኢትዮጵያ የá–ሊስ ሃá‹áˆá¤á‰ ጦሠአባላትና በሌሎችሠተመሳሳዠአባላትá¤á‰ ደህንáŠá‰µ አባላት በቅጣት መáˆáŠ በተቃዋሚ ደጋáŠá‹Žá‰½áŠ“ የዩኒቨáˆáˆ²á‰² ተማሪዎችሠላዠየሚáˆáŒ¸áˆ˜á‹ ስቃá‹áŠ“ የእስረኞች የአያያዠáˆáŠ”ታ አሳሳቢáŠá‰µáŠ“ መከራ የከዠከመሆኑሠባሻገሠበሚስጣራዊ ማጎሪያዎችᤠበወታደራዊ ካáˆá–ች á‹áˆµáŒ¥ በእስሠየሚገኙት ንጹሃን ዜጎች áˆáŠ”ታ አሳሳቢáŠá‰± በየጊዜዠእየከዠየሚሄድ መሆኑን በáŒáˆáŒ½ አስቀáˆáŒ§áˆá¡á¡
የተባበሩት መንáŒáˆµá‰³á‰µ የጸረ ቶáˆá‰¸áˆ(የስቃዠአያያá‹) ኮሚቴ (ኖቬáˆá‰ ሠ2010) ዘገባዠበá–ሊስ አባላት በወህኒ ቤት ሃላáŠá‹Žá‰½á¤á‰ ደህንáŠá‰µ አባላትá¤áŠ¥áŠ•á‹²áˆáˆ በወታደራዊዠáŠáሠአባላት የሚደáˆáˆ°á‹áŠ• áŒáና መከራá¤á‰ á–ለቲካ ተቃዋሚ አባላትና ደጋáŠá‹Žá‰½á¤á‰ ተማሪዎች ላá‹á¤áˆ½á‰¥áˆá‰°áŠžá‰½ ተብለዠበሚáˆáˆ¨áŒ ላá‹á¤á‹¨á‰°á‰ƒá‹‹áˆš ሃá‹áˆ‹á‰µ ደጋáŠá‹Žá‰½ (የኦ ኤአኤሠኤáን) እና የኦ ኤሠኤá ተጠáˆáŒ£áˆª ደጋáŠá‹Žá‰½ የተባሉትን áˆáˆ‰ በተለያዩ ቦታ በማጎሠየሚደáˆáˆµá‰£á‰¸á‹áŠ• ስቃዠበአáŒá‰£á‰¡ በመዘገብ á‹á‹ አድáˆáŒ“áˆá¡á¡ ማጎሪያዎቹ ከታወá‰á‰µ ማጎሪያዎች በተጨማሪᤠá–ሊስ ጣቢያዎችᤠወታደራዊ ካáˆá–ችና á‹á‹ ያለሆኑ ቦታዎች áŒáˆáˆ ዜጎች በáŒá እየታáˆáŠ‘ እንደሚሰቃዩ ሪá–áˆá‰± ጨáˆáˆ® á‹á‹ አá‹áŒ¥á‰·áˆá¡á¡
በኢትዮጵያ áˆáŠ• ያህሠእስረኞች እንዳሉ ለማወቅ አስቸጋሪ áŠá‹á¡á¡á‹“ለሠአቀá‹á‹Š የሰብአዊ መበት ተሟጋቾች áˆáŠ”ታá‹áŠ• እንዲያዩሠሆአታሳሪዎችን እንዲያáŠáŒ‹áŒáˆ© አá‹áˆá‰€á‹µáˆ‹á‰¸á‹áˆá¡á¡á‹¨á‰°áˆˆá‹«á‹© አካላት áŒáˆá‰³á‹Š á‰áŒ¥áˆ ሲያስቀáˆáŒ¡á¤ ከብዙ መቶዎች እስከ አሰáˆá‰µ ሺዎች እንደሚደáˆáˆ± á‹áŒˆáˆá‰³áˆ‰á¡á¡á‰ ቅáˆá‰¡ የወጣዠየጄኖሳá‹á‹µ ዎች ሪá–áˆá‰µ የá–ለቲካ እስረኞችን ብዛት በመቶ ሺህ አድáˆáŒŽ አስቀáˆáŒ¦á‰³áˆá¡á¡á‰ የቀኑ የá–ለቲካ ሰዎችá¤á‹«áˆˆá‹áŠ• መንáŒáˆµá‰µ የሚተቹá¤á‰°á‰ƒá‹‹áˆš ሃá‹áˆ‹á‰µá¤áˆˆáŠ¥áˆµáˆ በመዳረጠላዠናቸá‹á¡á¡á‰£áˆˆá‰á‰µ ዓመታት የኦ ኤá ዲ ኤáˆá¤ የኦሮሞ ሕá‹á‰¦á‰½ ኮንáŒáˆ¬áˆµá¤á‰ á–ለቲካ አመለካከታቸዠሳቢያ የተáŠáˆ³ á‰áŒ¥áˆ«á‰¸á‹ የበዛ አባላት ለእስሠተዳáˆáŒˆá‹‹áˆá¡á¡áˆŒáˆŽá‰½áˆ የá–ለቲካ á“áˆá‰² ተቃዋሚ አባላት አባሎቻቸዠለእስሠእንደተዳረጉ አስታá‹á‰€á‹‹áˆá¡á¡ ባለá‰á‰µ ጥቂት ወራት ብቻ ጋዜጠኞችá¤á‹¨á‰°á‰ƒá‹‹áˆš á“áˆá‰² አመራሮች ቆራጥና አáˆá‰ ገሠባዩን የአንድáŠá‰µ ለáትህና ለዴሞáŠáˆ«áˆ² á“áˆá‰² አመራሩን አንዱ ዓለሠአራጌንá¤á‹“ለሠአቀá‹á‹Š áŠá‰¥áˆáŠ“ ሞገስ የተሰጣቸá‹áŠ• እስáŠáŠ•á‹µáˆ áŠáŒ‹áŠ•áŠ“ áˆá‹•á‹®á‰µ ዓለሙን ኤዲትሠá‹á‰¥áˆ¸á‰µ ታየን ጨáˆáˆ®á¤á‹¨á‰°á‰ƒá‹‹áˆš á“áˆá‰² ደጋáŠá‹Žá‰½á¤á‹¨áˆ¨áŒ…ሠዓመታት እስሠተáˆáˆá‹¶á‰£á‰¸á‹‹áˆá¡á¡
የመáˆáŠ«áˆ አስተዳáˆáŠ“ የዴሞáŠáˆ«áˆ² አá‹áŒ£áŠ áŒáŠ•á‰£á‰³ ጸረ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ ተብሎ የተቀመጠá‹áŠ•áˆ አዋጅ á‰â€º. 652/2009 በሚገባ መስተካከሠá‹áŒˆá‰£á‹‹áˆá¡á¡ ባለá‰á‰µ ጥቂት ዓመታት á‹áˆ„ ሕጠየá–ለቲካ ተቃዋሚ አባላትን ደጋáŠá‹Žá‰½áŠ• አመራሮችን የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን ለማገትና ወደ ወህኒ ለመጣሠበመሳáˆá‹«áŠá‰µ ያገለገለ áŠá‹á¡á¡ ሕጉ በáˆáˆ‰áˆ ዓለሠአቀá‹á‹Š ድáˆáŒ…ቶች ተወáŒá‹Ÿáˆá¡á¡á‹¨áˆáˆ›áŠ• ራትስ ዎች ሕጉን ተቃዋሚ á“áˆá‰²á‹Žá‰½áŠ• ለማáˆáŠ•á¤á‰ áŠáŒ» የመንáŒáˆµá‰µáŠ• á–ሊሲ የሚተቹትንá¤á‹¨áˆ°á‰¥áŠ á‹Š መበት ተሟጋቾችን ለማስደንገጫና ለማሰáˆá‹« መጠቀሚያ áŠá‹ በማለት አጣጥሎታáˆá¡á¡â€¹â€¹á‹¨áŒ¸áˆ¨áˆ½á‰¥áˆá‰°áŠ›áŠá‰µ ሕጠየተባለዠሕጠሳá‹áˆ†áŠ• መንáŒáˆµá‰µ የሚáˆáˆ«á‰¸á‹áŠ•áŠ“ ለስáˆá‰³áŠ” አደገኞች ናቸá‹á¤ á‹á‰€áŠ“ቀኑኛሠብሎ የሚያስባቸá‹áŠ• ንጹሃን ዜጎች á‹áˆ ለማሰኛ የተቀረጸ የገዢዠመንáŒáˆµá‰µ የብረት መሳáˆá‹« áŠá‹ á‹áˆˆá‹‹áˆá¡á¡ ማንኛá‹áŠ•áˆ ያለá‹áŠ• መንáŒáˆµá‰µ ሂደትና ተáŒá‰£áˆ በገáˆá‰¢ ጎኑሠሆአመታረሠበሚገባዠአለያሠሕጸጹን በማንሳት የሚተቸá‹áŠ• በሙሉ ሽብáˆá‰°áŠ› በማለት እየኮáŠáŠ ለእስሠየሚያበቃ áŠá‹ á‹áˆˆá‹‹áˆá¡á¡
á‹áˆ… ህጠእንደሚለá‹: ማንኛá‹áŠ•áˆ አá‹áŠá‰µ ጽáˆá ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µáŠ• የሚያበረታታ ከሆአለእስሠያስዳáˆáŒ‹áˆá¡á¡ ማንኛá‹áˆ áŒáˆˆáˆ°á‰¥ በሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ ከተጠረጠረ ሰዠጋሠየዋለ ወá‹áˆ á‹«áŠáŒ‹áŒˆáˆ¨ አለያሠየሱን ሃሳብ የደገሠእራሱሠእንደሽብáˆá‰°áŠ› á‹áˆáˆ¨áŒƒáˆá¡á¡ ማንኛá‹áˆ ሰዠበተጠረጠረ ሰዠላዠአዎንታዊ አስተያየቱን ቢያሰáሠአለያሠሕጉ አላáŒá‰£á‰¥ áŠá‹ የተተረጎመዠበሚሠአስተያየቱን ቢሰጥ እሱሠሽብáˆá‰°áŠ› áŠá‹ á‹áˆ‹áˆ ሕጉá¡á¡áˆ›áŠ•áŠ›á‹áˆ ቤተሰብ ጎረቤት ሽብáˆá‰°áŠ› ብሎ የጠረጠረá‹áŠ• ወዲያá‹áŠ‘ ለá–ሊስ ሳያሳá‹á‰… ቢቀሠበ10 ዓመታት እስሠá‹á‰€áŒ£áˆ á‹áˆ‹áˆ ሕጉá¡á¡áˆáˆˆá‰µ ወá‹áˆ ከዚያ በላዠየሆኑ ሰዎች ከሽብáˆá‰°áŠ›áŠá‰µ ተጠáˆáŒ£áˆª ጋሠሆáŠá‹ ከተገኙ ለሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ እንዳሴሩ ተቆጥረዠበሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ á‹áˆáˆ¨áŒƒáˆ‰ á‹áˆ‹áˆ ሕጉá¡á¡
በዚህ ጸረ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ አዋጅ መሰረት አንድ á–ሊስ ማንንሠየጠረጠረá‹áŠ• ዜጋ ያላንዳች ማስረጃና የááˆá‹µ ቤትሠየመያዣ ትዕዛዠበዘáˆá‰€á‹° ጠáˆáŒ¥áˆ¬á‹‹áˆˆáˆá¤ መስሎኛáˆá¤ አá‹áŠ á‹áˆƒá‹ አላማረáŠáˆá¤ በሚሉ áŠáŒ¥á‰¦á‰½ ሳቢያ በá‰áŒ¥áŒ ሠስሠሊያá‹áˆˆá‹áŠ“ ለበáˆáŠ«á‰³ ቀናት ሳáˆáŠ•á‰³á‰µ ወራት በእስሠስሠሊያቆየዠሕጉ á‹á‹°áŠáŒáŒáˆˆá‰³áˆá¡á¡ በዚህሠመሰረት አንድ á–ሊስ የጠረጠረá‹áŠ• ሰዠንብረትá¤á‰¤á‰±áŠ•á¤á‹¨áˆµáˆáŠ ጥሪዎቹንá¤á‹¨áˆžá‰£á‹áˆ áŒáŠ•áŠ™áŠá‰¶á‰¹áŠ•á¤áˆ¬á‹²á‹®á¤ á–ስታá¤áŠ¥áŠ“ መሳዠáŒáŠ•áŠ™áŠá‰¶á‰½áŠ• የመጥለá የመቅዳት መብት በሕጉ ተደንገጎለታáˆá¡á¡ á–ሊስ ማንኛቸá‹áŠ•áˆ የመንáŒáˆ¥á‰µ መስሪያ ቤቶች ባለስáˆáŒ£áŠ•á¤á‰£áŠ•áŠáŠ• እና የáŒáˆ ድáˆáŒ…ቶችንá¤á‹ˆá‹áˆ áŒáˆˆáˆ°á‰¥áŠ•á¤á‹¶áŠ©áˆœáŠ•á‰¶á‰½áŠ• እንዲያስረáŠá‰¥á¤áˆáˆµáŠáˆáŠá‰µ እንዲሰጥá¤á‹«áˆµáŒˆá‹µá‹°á‹‹áˆá¡á¡áŠ ንድ የሽብሠተጠáˆáŒ£áˆª ያለááˆá‹µ በወህኒ ቤት ለአራት ወራት ሊማቅቅ ደንቡ á‹«á‹›áˆá¡á¡áˆ›áŠ•áŠ›á‰¸á‹áˆ በመንáŒáˆµá‰µ አቃቤ ሕጠየቀረበማስረጃ áˆáˆ‰á¤á‹¨áˆ›á‹á‰³á‰ ሠሃቅ ተብሎ ተቀባá‹áŠá‰µ ያገኛáˆá¡á¡ እንዲáˆáˆ ከተጠáˆáŒ£áˆªá‹ ላዠበማሰቃየትና በáŒáˆáŠá‹« በድበደባ የተገኘ የ‹‹እáˆáŠá‰µâ€ºâ€º ቃሠáˆáˆáŒ£áˆªá‹áŠ• በማሰቃየት የተገኘሠየáŒá ወለድ ማስረጃሠቢሆን ተቀባá‹áŠá‰µ ያገኛሠá‹áˆ‹áˆ ሕጉá¡á¡
ቀደሠብዬ የጸረ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ አዋጅ ላዠባሰáˆáˆáŠ©á‰µ አስተያየትᤠሕጉ ዴሞáŠáˆ«áˆ²á‹«á‹Š የሲቪሠማሕበረሰብን መኖáˆáˆ áŒáˆáˆ የሚጻረሠመሆኑን ጠቅሼያለáˆá¡á¡ አለመስማማትሠሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡áˆ›áˆ°á‰¥áˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡á‰ ለካዠአገዛዠላዠስህተቱን መናገáˆáˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡á‹¨áˆ«áˆµ ሕሊና ባለቤት መሆንሠሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡áˆ°áˆ‹áˆ›á‹Š ተቃá‹áˆžáˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡áŠ¥áˆ«áˆµáŠ• አለመሸጥና በአቋሠመጽናትሠሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡áˆˆáˆ°á‰¥áŠ á‹Š መብትና ለዴሞáŠáˆ«áˆ² ጥብቅና መቆáˆáˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡ ለሕጠየበላá‹áŠá‰µ መቆáˆáˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡á‰ ሃገሠላዠለሚሰáŠá‹˜áˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µáˆ በሰላማዊ መንገድ መቃወáˆáˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡áˆ›áŠ•áˆ ቢሆን ስለሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ በቂ áŒáŠ•á‹›á‰¤ ሊኖረዠተገቢ áŠá‹á¡á¡áŠ”áˆáˆ°áŠ• ማንዴላ በደቡብ አáሪካ በáŠá‰ ረዠአá“áˆá‰³á‹á‹µ አገዛዠለ27 ዓመታት ሽብáˆá‰°áŠ› ተብለዠáŠá‹ ወደ ወህኒ የተጣሉትá¡á¡ ከእስሠሲለá‰á‰…ሠ‹‹ትላንት ቴሬሪስት (ሽብáˆá‰°áŠ) ተብዬ áŠá‰ áˆá¤ ከእስሠስለቀቅ áŒáŠ• ሀለኩሠወገኖቼ አሳሪዎቼሠáŒáˆáˆ አቅáˆá‹áŠ áŠá‰ áˆá¡á¡á‹°áŒ‹áŒáˆœ እናገሠእንደáŠá‰ ረዠáˆáˆ‰ ለáŠáŒ»áŠá‰³á‰¸á‹ የሚታገሉ áˆáˆ‰ በሃገራቸዠመሪዎች ሽብáˆá‰°áŠžá‰½ á‹á‰£áˆ‹áˆ‰á¡á¡ እኔሠትላንት ሽብáˆá‰°áŠ› áŠá‰ áˆáŠ©á¤á‹›áˆ¬ áŒáŠ• ትላንት ሽብáˆá‰°áŠ› ብለዠበáˆáˆ¨áŒáŠ ሰዎች እደáŠá‰… አያለሠáŠá‹ á‹«áˆáŠ³á‰¸á‹á¡á¡ የ‹‹ጸረሽብáˆá‰°áŠ› ሕáŒâ€ºâ€º የሚባለዠ‹‹ሕáŒâ€ºâ€º መወገድ አለበትá¡á¡
የáˆáŒáˆµáŠ“ና ሕብረተሰብ አዋጅ á‰. 621 2009 መወገድ አለበትá¡á¡á‹áˆ… ሕጠበመላዠየዓለሠአቀá የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ዘንድ ከáተኛ ተቃá‹áˆž የደረሰበት አዋጅ áŠá‹á¡á¡ ደንቡ መንáŒáˆµá‰³á‹Š á‹«áˆáˆ†áŠ‘ እáˆá‹³á‰³ ሰጪ ድáˆáŒ…ቶች በሰብአዊ መበት ጉዳዠእንዳá‹áŠá‰€áˆ³á‰€áˆ±á¤á‰ ጾታ ጥቃት ጥብቅና ላዠመንቀሳቀስንá¤á‰ ሃá‹áˆ›áŠ–ት እኩáˆáŠá‰µ ጉዳá‹á¤áŠ ለመáŒá‰£á‰£á‰µáŠ• በማስወገድ ሂደትና እንቅስቃሴá¤á‹¨áትሕ ስáˆáŠ ቱን በተመለከተና የáˆáˆáŒ«áŠ• ጉዳዠሚዛናዊáŠá‰µáŠ•áˆ አስመáˆáŠá‰¶ እንዳá‹áŠ•á‰€áˆ³á‰€áˆ± á‹«áŒá‹³áˆá¡á¡ ማንኛá‹áˆ ሃገሠበቀሠየእáˆá‹³á‰³ ድáˆáŒ…ት ከ10 በመቶ በላዠድጋá ከá‹áŒª አካላት ካገአእንደá‹áŒª ድáˆáŒ…ት á‹á‰†áŒ ራሠá‹áˆ‹áˆá¡á¡áˆƒáŒˆáˆ በቀሠየሆኑት የእáˆá‹³á‰³ ድáˆáŒ…ቶች ከሃገሠá‹áˆµáŒ¥ ለእንቅስቃሴያቸዠበቂ ገንዘብ ማáŒáŠ˜á‰µ ስለማá‹á‰½áˆ‰áŠ“ መንáŒáˆµá‰µáˆ ለáŠá‹šáˆ… ድጋá ሰጪ ድáˆáŒ…ቶች የገንዘብ ድጎማ የሚያደáˆáŒ‰ ድáˆáŒ…ቶችንሠሆአáŒáˆˆáˆ°á‰¦á‰½áŠ• በተቃዋሚ ደረጃ ስሚáˆáˆáŒƒá‰¸á‹á¤ ለእንቅስቃሴያቸዠየሚሆáŠá‹áŠ• ገንዘብ ከá‹áŒª ከማáŒáŠ˜á‰µ ሌላ አማራጠየላቸá‹áˆá¡á¡ በአጠቃላዠሕጉ የሃገሠá‹áˆµáŒ¥áˆ ሆኑ የá‹áŒª መንáŒáˆµá‰³á‹Š á‹«áˆáˆ†áŠ‘ የእáˆá‹³á‰³ ለጋሽ ድáˆáŒ…ቶች በብቃትና በáŠáŒ»áŠá‰µ እንዲáˆáˆ የቆሙለትን ዓላማና ተረጂá‹áŠ• ሕá‹á‰¥áˆ ድጋá‰áŠ• በበቂ እንዳያገኙ የሚያደáˆáŒ ሕጠበመሆኑ ድáˆáŒ…ቶቹን በደáˆáŠ“á‹áŠ“ በአጣቃላዠሽባ የሚያደáˆáŒ ደንብ áŠá‹á¡á¡ ከዚህ በመáŠáˆ³á‰µáˆ ሕጉ ሲታዠበሥራ ላዠያለá‹áŠ• ሕገመንáŒáˆµá‰µ የሚቃረንና የማያከበሠደንብ áŠá‹á¡á¡ á‹áˆ… ሕጠአብዛኛዎቹን የሕገመንáŒáˆµá‰±áŠ• ደንቦችá¤áˆƒáˆ³á‰¥áŠ• በáŠáŒ» የመáŒáˆˆáŒ½áŠ• መብት በáŠáŒ» መሰብሰብን በማሕበሠመደራጀትንá¤áˆ˜áŠ•áˆáŒ‰áŠ• በáˆáŠ«á‰³ የሰብአዊ መብት ድáˆáŒ…ቶች የተጩበት ጉዳá‹áŠ“ ሕጠáŠá‹á¡á¡
ዛሬ ኢትዮጵያ በመስቀለኛዠጎዳና ላዠቆማለችá¡á¡ አá‹áŒ£áŠ የዴሞáŠáˆ«áˆ² እድገትá¤áˆ˜áˆáŠ«áˆ አስተዳደáˆáŠ•á¤áŠ ስተማማአእáˆáˆáŒƒá‹Žá‰½áŠ• በመጀመሠበዴሞáŠáˆ«áˆ² መንገድ መጓዠá‹áŒˆá‰£áˆá¡á¡ አለያሠየኢትዮጵያ áˆáˆáŒ«á‹Â የኋáˆá‹®áˆ½ በመንሸራተት ወደባሰዠየáŒá‰†áŠ“ አáˆá‰£áŒˆáŠáŠ• ስáˆáŠ ት መጓዠá‹áˆ†áŠ“áˆá¡á¡ ወá‹áˆ በáŠáŒ» á‹áˆ‹á‹ መáˆáŠ ወደáˆáˆµá‰…áˆá‰…áˆáŠ“ ብጥብጥ ትገባለችá¡á¡ áˆáˆáŒ«á‹ የእኛ áŠá‹á¡á¡ áˆáˆ‹á‰½áŠ•áˆ áˆáŠ•áˆ›áˆ¨á‹ የሚገባን እጅጉን አስáˆáˆ‹áŒŠ ትáˆáˆ…áˆá‰µ አለንá¡á¡ አáˆáŠ• በስáˆáŒ£áŠ• ላዠያሉትሠህሊናቸዠጋሠተገናáŠá‰°á‹áŠ“ ተስማáˆá‰°á‹ ለሕሊናቸዠተገዢáŠá‰µáŠ• ማረጋገጥ መቻሠአለባቸá‹á¡á¡ ‹‹ሰላማዊ የለá‹áŒ¥ አብዮትን የማá‹á‰»áˆ የሚያደáˆáŒ‰ ከሆáŠá¤á‹¨áŒá‹´á‰³ አብዮትን አá‹á‰€áˆ¬ ማድረጋቸá‹áŠ• ሊገáŠá‹˜á‰¡á‰µ የáŒá‹µ áŠá‹á¡á¡â€ ሌሎችሠማáˆá‰²áŠ• ሉተሠኪንጠበአንድ ወቅት ለታዋቂዠየጥበብ ሰá‹áŠ“ የሰብአዊ መበት ተሟጋች ለሃሪ ቤላáŽáŠ•á‰´ ስለዘሮች አንድáŠá‰µ መዋሃድ የተናገሩትና ማስታወስ á‹áŠ–áˆá‰£á‰¸á‹‹áˆá¡á¡ ‹‹ááˆáˆƒá‰´ ሕá‹á‰¦á‰¼áŠ• በመቃጠሠላዠቀዳለ ቤት እያወሃድኳቸዠáŠá‹á¡á¡ በዚህ አባባሠማáˆá‰²áŠ• ሉተሠኪንጠያሳሰቡት የዘሠáˆá‹©áŠá‰µáŠ• በማጥá‹á‰µ ሂደት ሊከሰት የሚችለá‹áŠ• አለመáŒá‰£á‰£á‰µáŠ“ ብጥብጥ ማለታቸዠáŠá‰ áˆá¡á¡á‰¤áˆ‹áŽáŠ•á‰´áˆ ‹‹ታዲያ áˆáŠ• ማድረጠá‹áŠ–áˆá‰¥áŠ“áˆâ€ºâ€º ሲáˆá‰¸á‹á¤â€¹â€¹áŠ¥áŠ› የእሳት አደጋ ሰራተኞች áˆáŠ•áˆ†áŠ•áŠ“ ቤቱን ከቃጠሎ ማዳናችን ተገቢ áŠá‹â€ºâ€º በማለት áŠá‰ ሠኪንጠየመለሱትá¡á¡â€¹â€¹áˆáˆ‹á‰½áŠ•áˆ ኢትዮጵያá‹á‹«áŠ• የእሳት አደጋ ተከላካዮች በመሆን áˆáŒ£áŠ‘ን እድገትና መáˆáŠ«áˆ አስተዳደሠእንዲáˆáˆ የዴሞáŠáˆ«áˆ²áŠ• እá‹áŠá‰³á‹ŠáŠá‰µ ጎዳና ማረጋገጥ ያለብን áŠáŒˆ ሳá‹áˆ†áŠ• ዛሬ áŠá‹!››
Translated from Ethiopia: Time for Radical Improvements
ዛሬ አá‹áŒ£áŠÂ መሻሻáˆáŠ•Â በመáˆáŠ«áˆÂ አስተዳደáˆáŠ“ በዴሞáŠáˆ«áˆ²Â áŒáŠ•á‰£á‰³Â ላá‹Â እንጀáˆáˆ
የቀድሞዠጠቅላዠመኒስትሠመለስ ዜናዊ በ2007 ዓሠ‹‹ራዕያቸá‹(ስጦታቸá‹) ኢትዮጵያን አንቆ ከያዛት የድህáŠá‰µ አረንቋ ማá‹áŒ£á‰µ የሚቻለዠበተመቻቸና ቀጣá‹áŠá‰µ ያለዠáˆáˆ›á‰µ ብቻ ሳá‹áˆ†áŠ• በመáˆáŠ«áˆ አስተዳደáˆáŠ“ በዴሞáŠáˆ«áˆ² áŒáŠ•á‰£á‰³ áŠá‹â€ºâ€º ብለዠáŠá‰ áˆá¡á¡ ከáˆáˆáŠ“ በዕá‹áŠá‰µ እáŠá‹šáˆ…ን የመለካሠአስተዳደáˆáŠ“ የዴሞáŠáˆ«áˆ² áŒáŠ•á‰£á‰³ áˆáŒ£áŠ• መሻሻሎች መጀመሠያለብን ዛሬ áŠá‹á¡á¡ እáŠá‹šáˆ… መሻሻሎችሠáጥáŠá‰³á‰¸á‹ ከáˆáˆ‰áˆ የá–ለቲካ እስረኞች መáˆá‰³á‰µ ጋሠመጀመሠያለባቸá‹áŠ“: ጸረ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ የሚለá‹áŠ• አዋጅሠበማስተካከሠየሲቪሠማሕበረሰቡንና ሌሎችንሠየሲቪሠማሕበረሰብ አሳሪ ህጎች በማሻሻáˆáŠ“ በማስተካከሠለሕጠየበላá‹áŠá‰µ መከበሠመጀመሠያለብን ዛሬ áŠá‹á¡á¡
በኢትዮጵያ á‹áˆµáŒ¥ ያሉ áˆáˆ‰áˆ የá–ለቲካ እስረኞች መለቀቅ አለባቸá‹á¡á¡áˆáŠ”ታቸዠበአሜሪካን መንáŒáˆ¥á‰µ ሰበአዊ መብት ሪá–áˆá‰µá¤á‰ ተባበሩት መንáŒáˆµá‰³á‰µ የተለያዩ ሰብአዊ መበት ተሟጋች ድáˆáŒ…ቶች ዘገባ á‹áˆµáŒ¥ በገሃድ ተቀáˆáŒ ዠታá‹á‰°á‹‹áˆá¡á¡ የአሜሪካን ስቴት ዲá“áˆá‰µáˆ˜áŠá‰µ የሰብአዊ መብት ሪá–áˆá‰µ (ኤáሪሠ2011) ባሰáˆáˆ¨á‹ እá‹áŠá‰³ መሰረትᤠበኢትዮጵያ á‹áˆµáŒ¥ ባሉት ወህኒ ቤቶች ያለá‹áŠ• ሕገ ወጥ áŒá‹µá‹«á¤ ስቃá‹á¤á‹µá‰¥á‹°á‰£á¤á‹¨á‰³áˆ³áˆªá‹Žá‰½áŠ• አለአáŒá‰£á‰¥ መሰቃየትá¤á‹¨á‰°á‰ƒá‹‹áˆš á“áˆá‰² አባላት በá–ሊስ የሚደáˆáˆµá‰£á‰¸á‹áŠ• ወከባና áŒá የተሞላዠአበሳᤠበáˆá‹© የá–ሊስ ሃá‹áˆáŠ“ ሚሊሺያዎች የሚሰáŠá‹˜áˆ¨á‹áŠ• ሕገ ወጥ ድáˆáŒŠá‰µá¤ በወህኒ ቤቶቹ ያለá‹áŠ• á‹á‰…ተኛና መኖሠየማያስችሠáˆáŠ”ታá¤á‹¨á‰°á‰ƒá‹‹áˆš á“áˆá‰² ደጋáŠá‹Žá‰½áŠ“ መáˆáŠ«áˆ አሳቢዎች አለአáŒá‰£á‰¥ በዘáˆá‰€á‹° መያá‹á¤á‹«áˆˆááˆá‹µ ለረጂሠጊዜ በወህኒ ቤት መሰቃየት……..›› በá‹áˆá‹áˆ ተዘáŒá‰§áˆá¡á¡
በ2010 የáˆáˆ›áŠ• ራá‹á‰µáˆµ ዎች የዓለሠአቀá ዘገባ ስለ ኢትዮጵያᤠበኢትዮጵያ የá–ሊስ ሃá‹áˆá¤á‰ ጦሠአባላትና በሌሎችሠተመሳሳዠአባላትá¤á‰ ደህንáŠá‰µ አባላት በቅጣት መáˆáŠ በተቃዋሚ ደጋáŠá‹Žá‰½áŠ“ የዩኒቨáˆáˆ²á‰² ተማሪዎችሠላዠየሚáˆáŒ¸áˆ˜á‹ ስቃá‹áŠ“ የእስረኞች የአያያዠáˆáŠ”ታ አሳሳቢáŠá‰µáŠ“ መከራ የከዠከመሆኑሠባሻገሠበሚስጣራዊ ማጎሪያዎችᤠበወታደራዊ ካáˆá–ች á‹áˆµáŒ¥ በእስሠየሚገኙት ንጹሃን ዜጎች áˆáŠ”ታ አሳሳቢáŠá‰± በየጊዜዠእየከዠየሚሄድ መሆኑን በáŒáˆáŒ½ አስቀáˆáŒ§áˆá¡á¡
የተባበሩት መንáŒáˆµá‰³á‰µ የጸረ ቶáˆá‰¸áˆ(የስቃዠአያያá‹) ኮሚቴ (ኖቬáˆá‰ ሠ2010) ዘገባዠበá–ሊስ አባላት በወህኒ ቤት ሃላáŠá‹Žá‰½á¤á‰ ደህንáŠá‰µ አባላትá¤áŠ¥áŠ•á‹²áˆáˆ በወታደራዊዠáŠáሠአባላት የሚደáˆáˆ°á‹áŠ• áŒáና መከራá¤á‰ á–ለቲካ ተቃዋሚ አባላትና ደጋáŠá‹Žá‰½á¤á‰ ተማሪዎች ላá‹á¤áˆ½á‰¥áˆá‰°áŠžá‰½ ተብለዠበሚáˆáˆ¨áŒ ላá‹á¤á‹¨á‰°á‰ƒá‹‹áˆš ሃá‹áˆ‹á‰µ ደጋáŠá‹Žá‰½ (የኦ ኤአኤሠኤáን) እና የኦ ኤሠኤá ተጠáˆáŒ£áˆª ደጋáŠá‹Žá‰½ የተባሉትን áˆáˆ‰ በተለያዩ ቦታ በማጎሠየሚደáˆáˆµá‰£á‰¸á‹áŠ• ስቃዠበአáŒá‰£á‰¡ በመዘገብ á‹á‹ አድáˆáŒ“áˆá¡á¡ ማጎሪያዎቹ ከታወá‰á‰µ ማጎሪያዎች በተጨማሪᤠá–ሊስ ጣቢያዎችᤠወታደራዊ ካáˆá–ችና á‹á‹ ያለሆኑ ቦታዎች áŒáˆáˆ ዜጎች በáŒá እየታáˆáŠ‘ እንደሚሰቃዩ ሪá–áˆá‰± ጨáˆáˆ® á‹á‹ አá‹áŒ¥á‰·áˆá¡á¡
በኢትዮጵያ áˆáŠ• ያህሠእስረኞች እንዳሉ ለማወቅ አስቸጋሪ áŠá‹á¡á¡á‹“ለሠአቀá‹á‹Š የሰብአዊ መበት ተሟጋቾች áˆáŠ”ታá‹áŠ• እንዲያዩሠሆአታሳሪዎችን እንዲያáŠáŒ‹áŒáˆ© አá‹áˆá‰€á‹µáˆ‹á‰¸á‹áˆá¡á¡á‹¨á‰°áˆˆá‹«á‹© አካላት áŒáˆá‰³á‹Š á‰áŒ¥áˆ ሲያስቀáˆáŒ¡á¤ ከብዙ መቶዎች እስከ አሰáˆá‰µ ሺዎች እንደሚደáˆáˆ± á‹áŒˆáˆá‰³áˆ‰á¡á¡á‰ ቅáˆá‰¡ የወጣዠየጄኖሳá‹á‹µ ዎች ሪá–áˆá‰µ የá–ለቲካ እስረኞችን ብዛት በመቶ ሺህ አድáˆáŒŽ አስቀáˆáŒ¦á‰³áˆá¡á¡á‰ የቀኑ የá–ለቲካ ሰዎችá¤á‹«áˆˆá‹áŠ• መንáŒáˆµá‰µ የሚተቹá¤á‰°á‰ƒá‹‹áˆš ሃá‹áˆ‹á‰µá¤áˆˆáŠ¥áˆµáˆ በመዳረጠላዠናቸá‹á¡á¡á‰£áˆˆá‰á‰µ ዓመታት የኦ ኤá ዲ ኤáˆá¤ የኦሮሞ ሕá‹á‰¦á‰½ ኮንáŒáˆ¬áˆµá¤á‰ á–ለቲካ አመለካከታቸዠሳቢያ የተáŠáˆ³ á‰áŒ¥áˆ«á‰¸á‹ የበዛ አባላት ለእስሠተዳáˆáŒˆá‹‹áˆá¡á¡áˆŒáˆŽá‰½áˆ የá–ለቲካ á“áˆá‰² ተቃዋሚ አባላት አባሎቻቸዠለእስሠእንደተዳረጉ አስታá‹á‰€á‹‹áˆá¡á¡ ባለá‰á‰µ ጥቂት ወራት ብቻ ጋዜጠኞችá¤á‹¨á‰°á‰ƒá‹‹áˆš á“áˆá‰² አመራሮች ቆራጥና አáˆá‰ ገሠባዩን የአንድáŠá‰µ ለáትህና ለዴሞáŠáˆ«áˆ² á“áˆá‰² አመራሩን አንዱ ዓለሠአራጌንá¤á‹“ለሠአቀá‹á‹Š áŠá‰¥áˆáŠ“ ሞገስ የተሰጣቸá‹áŠ• እስáŠáŠ•á‹µáˆ áŠáŒ‹áŠ•áŠ“ áˆá‹•á‹®á‰µ ዓለሙን ኤዲትሠá‹á‰¥áˆ¸á‰µ ታየን ጨáˆáˆ®á¤á‹¨á‰°á‰ƒá‹‹áˆš á“áˆá‰² ደጋáŠá‹Žá‰½á¤á‹¨áˆ¨áŒ…ሠዓመታት እስሠተáˆáˆá‹¶á‰£á‰¸á‹‹áˆá¡á¡
የመáˆáŠ«áˆ አስተዳáˆáŠ“ የዴሞáŠáˆ«áˆ² አá‹áŒ£áŠ áŒáŠ•á‰£á‰³ ጸረ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ ተብሎ የተቀመጠá‹áŠ•áˆ አዋጅ á‰â€º. 652/2009 በሚገባ መስተካከሠá‹áŒˆá‰£á‹‹áˆá¡á¡ ባለá‰á‰µ ጥቂት ዓመታት á‹áˆ„ ሕጠየá–ለቲካ ተቃዋሚ አባላትን ደጋáŠá‹Žá‰½áŠ• አመራሮችን የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን ለማገትና ወደ ወህኒ ለመጣሠበመሳáˆá‹«áŠá‰µ ያገለገለ áŠá‹á¡á¡ ሕጉ በáˆáˆ‰áˆ ዓለሠአቀá‹á‹Š ድáˆáŒ…ቶች ተወáŒá‹Ÿáˆá¡á¡á‹¨áˆáˆ›áŠ• ራትስ ዎች ሕጉን ተቃዋሚ á“áˆá‰²á‹Žá‰½áŠ• ለማáˆáŠ•á¤á‰ áŠáŒ» የመንáŒáˆµá‰µáŠ• á–ሊሲ የሚተቹትንá¤á‹¨áˆ°á‰¥áŠ á‹Š መበት ተሟጋቾችን ለማስደንገጫና ለማሰáˆá‹« መጠቀሚያ áŠá‹ በማለት አጣጥሎታáˆá¡á¡â€¹â€¹á‹¨áŒ¸áˆ¨áˆ½á‰¥áˆá‰°áŠ›áŠá‰µ ሕጠየተባለዠሕጠሳá‹áˆ†áŠ• መንáŒáˆµá‰µ የሚáˆáˆ«á‰¸á‹áŠ•áŠ“ ለስáˆá‰³áŠ” አደገኞች ናቸá‹á¤ á‹á‰€áŠ“ቀኑኛሠብሎ የሚያስባቸá‹áŠ• ንጹሃን ዜጎች á‹áˆ ለማሰኛ የተቀረጸ የገዢዠመንáŒáˆµá‰µ የብረት መሳáˆá‹« áŠá‹ á‹áˆˆá‹‹áˆá¡á¡ ማንኛá‹áŠ•áˆ ያለá‹áŠ• መንáŒáˆµá‰µ ሂደትና ተáŒá‰£áˆ በገáˆá‰¢ ጎኑሠሆአመታረሠበሚገባዠአለያሠሕጸጹን በማንሳት የሚተቸá‹áŠ• በሙሉ ሽብáˆá‰°áŠ› በማለት እየኮáŠáŠ ለእስሠየሚያበቃ áŠá‹ á‹áˆˆá‹‹áˆá¡á¡
á‹áˆ… ህጠእንደሚለá‹: ማንኛá‹áŠ•áˆ አá‹áŠá‰µ ጽáˆá ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µáŠ• የሚያበረታታ ከሆአለእስሠያስዳáˆáŒ‹áˆá¡á¡ ማንኛá‹áˆ áŒáˆˆáˆ°á‰¥ በሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ ከተጠረጠረ ሰዠጋሠየዋለ ወá‹áˆ á‹«áŠáŒ‹áŒˆáˆ¨ አለያሠየሱን ሃሳብ የደገሠእራሱሠእንደሽብáˆá‰°áŠ› á‹áˆáˆ¨áŒƒáˆá¡á¡ ማንኛá‹áˆ ሰዠበተጠረጠረ ሰዠላዠአዎንታዊ አስተያየቱን ቢያሰáሠአለያሠሕጉ አላáŒá‰£á‰¥ áŠá‹ የተተረጎመዠበሚሠአስተያየቱን ቢሰጥ እሱሠሽብáˆá‰°áŠ› áŠá‹ á‹áˆ‹áˆ ሕጉá¡á¡áˆ›áŠ•áŠ›á‹áˆ ቤተሰብ ጎረቤት ሽብáˆá‰°áŠ› ብሎ የጠረጠረá‹áŠ• ወዲያá‹áŠ‘ ለá–ሊስ ሳያሳá‹á‰… ቢቀሠበ10 ዓመታት እስሠá‹á‰€áŒ£áˆ á‹áˆ‹áˆ ሕጉá¡á¡áˆáˆˆá‰µ ወá‹áˆ ከዚያ በላዠየሆኑ ሰዎች ከሽብáˆá‰°áŠ›áŠá‰µ ተጠáˆáŒ£áˆª ጋሠሆáŠá‹ ከተገኙ ለሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ እንዳሴሩ ተቆጥረዠበሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ á‹áˆáˆ¨áŒƒáˆ‰ á‹áˆ‹áˆ ሕጉá¡á¡
በዚህ ጸረ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ አዋጅ መሰረት አንድ á–ሊስ ማንንሠየጠረጠረá‹áŠ• ዜጋ ያላንዳች ማስረጃና የááˆá‹µ ቤትሠየመያዣ ትዕዛዠበዘáˆá‰€á‹° ጠáˆáŒ¥áˆ¬á‹‹áˆˆáˆá¤ መስሎኛáˆá¤ አá‹áŠ á‹áˆƒá‹ አላማረáŠáˆá¤ በሚሉ áŠáŒ¥á‰¦á‰½ ሳቢያ በá‰áŒ¥áŒ ሠስሠሊያá‹áˆˆá‹áŠ“ ለበáˆáŠ«á‰³ ቀናት ሳáˆáŠ•á‰³á‰µ ወራት በእስሠስሠሊያቆየዠሕጉ á‹á‹°áŠáŒáŒáˆˆá‰³áˆá¡á¡ በዚህሠመሰረት አንድ á–ሊስ የጠረጠረá‹áŠ• ሰዠንብረትá¤á‰¤á‰±áŠ•á¤á‹¨áˆµáˆáŠ ጥሪዎቹንá¤á‹¨áˆžá‰£á‹áˆ áŒáŠ•áŠ™áŠá‰¶á‰¹áŠ•á¤áˆ¬á‹²á‹®á¤ á–ስታá¤áŠ¥áŠ“ መሳዠáŒáŠ•áŠ™áŠá‰¶á‰½áŠ• የመጥለá የመቅዳት መብት በሕጉ ተደንገጎለታáˆá¡á¡ á–ሊስ ማንኛቸá‹áŠ•áˆ የመንáŒáˆ¥á‰µ መስሪያ ቤቶች ባለስáˆáŒ£áŠ•á¤á‰£áŠ•áŠáŠ• እና የáŒáˆ ድáˆáŒ…ቶችንá¤á‹ˆá‹áˆ áŒáˆˆáˆ°á‰¥áŠ•á¤á‹¶áŠ©áˆœáŠ•á‰¶á‰½áŠ• እንዲያስረáŠá‰¥á¤áˆáˆµáŠáˆáŠá‰µ እንዲሰጥá¤á‹«áˆµáŒˆá‹µá‹°á‹‹áˆá¡á¡áŠ ንድ የሽብሠተጠáˆáŒ£áˆª ያለááˆá‹µ በወህኒ ቤት ለአራት ወራት ሊማቅቅ ደንቡ á‹«á‹›áˆá¡á¡áˆ›áŠ•áŠ›á‰¸á‹áˆ በመንáŒáˆµá‰µ አቃቤ ሕጠየቀረበማስረጃ áˆáˆ‰á¤á‹¨áˆ›á‹á‰³á‰ ሠሃቅ ተብሎ ተቀባá‹áŠá‰µ ያገኛáˆá¡á¡ እንዲáˆáˆ ከተጠáˆáŒ£áˆªá‹ ላዠበማሰቃየትና በáŒáˆáŠá‹« በድበደባ የተገኘ የ‹‹እáˆáŠá‰µâ€ºâ€º ቃሠáˆáˆáŒ£áˆªá‹áŠ• በማሰቃየት የተገኘሠየáŒá ወለድ ማስረጃሠቢሆን ተቀባá‹áŠá‰µ ያገኛሠá‹áˆ‹áˆ ሕጉá¡á¡
ቀደሠብዬ የጸረ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ አዋጅ ላዠባሰáˆáˆáŠ©á‰µ አስተያየትᤠሕጉ ዴሞáŠáˆ«áˆ²á‹«á‹Š የሲቪሠማሕበረሰብን መኖáˆáˆ áŒáˆáˆ የሚጻረሠመሆኑን ጠቅሼያለáˆá¡á¡ አለመስማማትሠሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡áˆ›áˆ°á‰¥áˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡á‰ ለካዠአገዛዠላዠስህተቱን መናገáˆáˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡á‹¨áˆ«áˆµ ሕሊና ባለቤት መሆንሠሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡áˆ°áˆ‹áˆ›á‹Š ተቃá‹áˆžáˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡áŠ¥áˆ«áˆµáŠ• አለመሸጥና በአቋሠመጽናትሠሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡áˆˆáˆ°á‰¥áŠ á‹Š መብትና ለዴሞáŠáˆ«áˆ² ጥብቅና መቆáˆáˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡ ለሕጠየበላá‹áŠá‰µ መቆáˆáˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡á‰ ሃገሠላዠለሚሰáŠá‹˜áˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µáˆ በሰላማዊ መንገድ መቃወáˆáˆ ሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ áŠá‹á¡á¡áˆ›áŠ•áˆ ቢሆን ስለሽብáˆá‰°áŠáŠá‰µ በቂ áŒáŠ•á‹›á‰¤ ሊኖረዠተገቢ áŠá‹á¡á¡áŠ”áˆáˆ°áŠ• ማንዴላ በደቡብ አáሪካ በáŠá‰ ረዠአá“áˆá‰³á‹á‹µ አገዛዠለ27 ዓመታት ሽብáˆá‰°áŠ› ተብለዠáŠá‹ ወደ ወህኒ የተጣሉትá¡á¡ ከእስሠሲለá‰á‰…ሠ‹‹ትላንት ቴሬሪስት (ሽብáˆá‰°áŠ) ተብዬ áŠá‰ áˆá¤ ከእስሠስለቀቅ áŒáŠ• ሀለኩሠወገኖቼ አሳሪዎቼሠáŒáˆáˆ አቅáˆá‹áŠ áŠá‰ áˆá¡á¡á‹°áŒ‹áŒáˆœ እናገሠእንደáŠá‰ ረዠáˆáˆ‰ ለáŠáŒ»áŠá‰³á‰¸á‹ የሚታገሉ áˆáˆ‰ በሃገራቸዠመሪዎች ሽብáˆá‰°áŠžá‰½ á‹á‰£áˆ‹áˆ‰á¡á¡ እኔሠትላንት ሽብáˆá‰°áŠ› áŠá‰ áˆáŠ©á¤á‹›áˆ¬ áŒáŠ• ትላንት ሽብáˆá‰°áŠ› ብለዠበáˆáˆ¨áŒáŠ ሰዎች እደáŠá‰… አያለሠáŠá‹ á‹«áˆáŠ³á‰¸á‹á¡á¡ የ‹‹ጸረሽብáˆá‰°áŠ› ሕáŒâ€ºâ€º የሚባለዠ‹‹ሕáŒâ€ºâ€º መወገድ አለበትá¡á¡
የáˆáŒáˆµáŠ“ና ሕብረተሰብ አዋጅ á‰. 621 2009 መወገድ አለበትá¡á¡á‹áˆ… ሕጠበመላዠየዓለሠአቀá የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ዘንድ ከáተኛ ተቃá‹áˆž የደረሰበት አዋጅ áŠá‹á¡á¡ ደንቡ መንáŒáˆµá‰³á‹Š á‹«áˆáˆ†áŠ‘ እáˆá‹³á‰³ ሰጪ ድáˆáŒ…ቶች በሰብአዊ መበት ጉዳዠእንዳá‹áŠá‰€áˆ³á‰€áˆ±á¤á‰ ጾታ ጥቃት ጥብቅና ላዠመንቀሳቀስንá¤á‰ ሃá‹áˆ›áŠ–ት እኩáˆáŠá‰µ ጉዳá‹á¤áŠ ለመáŒá‰£á‰£á‰µáŠ• በማስወገድ ሂደትና እንቅስቃሴá¤á‹¨áትሕ ስáˆáŠ ቱን በተመለከተና የáˆáˆáŒ«áŠ• ጉዳዠሚዛናዊáŠá‰µáŠ•áˆ አስመáˆáŠá‰¶ እንዳá‹áŠ•á‰€áˆ³á‰€áˆ± á‹«áŒá‹³áˆá¡á¡ ማንኛá‹áˆ ሃገሠበቀሠየእáˆá‹³á‰³ ድáˆáŒ…ት ከ10 በመቶ በላዠድጋá ከá‹áŒª አካላት ካገአእንደá‹áŒª ድáˆáŒ…ት á‹á‰†áŒ ራሠá‹áˆ‹áˆá¡á¡áˆƒáŒˆáˆ በቀሠየሆኑት የእáˆá‹³á‰³ ድáˆáŒ…ቶች ከሃገሠá‹áˆµáŒ¥ ለእንቅስቃሴያቸዠበቂ ገንዘብ ማáŒáŠ˜á‰µ ስለማá‹á‰½áˆ‰áŠ“ መንáŒáˆµá‰µáˆ ለáŠá‹šáˆ… ድጋá ሰጪ ድáˆáŒ…ቶች የገንዘብ ድጎማ የሚያደáˆáŒ‰ ድáˆáŒ…ቶችንሠሆአáŒáˆˆáˆ°á‰¦á‰½áŠ• በተቃዋሚ ደረጃ ስሚáˆáˆáŒƒá‰¸á‹á¤ ለእንቅስቃሴያቸዠየሚሆáŠá‹áŠ• ገንዘብ ከá‹áŒª ከማáŒáŠ˜á‰µ ሌላ አማራጠየላቸá‹áˆá¡á¡ በአጠቃላዠሕጉ የሃገሠá‹áˆµáŒ¥áˆ ሆኑ የá‹áŒª መንáŒáˆµá‰³á‹Š á‹«áˆáˆ†áŠ‘ የእáˆá‹³á‰³ ለጋሽ ድáˆáŒ…ቶች በብቃትና በáŠáŒ»áŠá‰µ እንዲáˆáˆ የቆሙለትን ዓላማና ተረጂá‹áŠ• ሕá‹á‰¥áˆ ድጋá‰áŠ• በበቂ እንዳያገኙ የሚያደáˆáŒ ሕጠበመሆኑ ድáˆáŒ…ቶቹን በደáˆáŠ“á‹áŠ“ በአጣቃላዠሽባ የሚያደáˆáŒ ደንብ áŠá‹á¡á¡ ከዚህ በመáŠáˆ³á‰µáˆ ሕጉ ሲታዠበሥራ ላዠያለá‹áŠ• ሕገመንáŒáˆµá‰µ የሚቃረንና የማያከበሠደንብ áŠá‹á¡á¡ á‹áˆ… ሕጠአብዛኛዎቹን የሕገመንáŒáˆµá‰±áŠ• ደንቦችá¤áˆƒáˆ³á‰¥áŠ• በáŠáŒ» የመáŒáˆˆáŒ½áŠ• መብት በáŠáŒ» መሰብሰብን በማሕበሠመደራጀትንá¤áˆ˜áŠ•áˆáŒ‰áŠ• በáˆáŠ«á‰³ የሰብአዊ መብት ድáˆáŒ…ቶች የተጩበት ጉዳá‹áŠ“ ሕጠáŠá‹á¡á¡
ዛሬ ኢትዮጵያ በመስቀለኛዠጎዳና ላዠቆማለችá¡á¡ አá‹áŒ£áŠ የዴሞáŠáˆ«áˆ² እድገትá¤áˆ˜áˆáŠ«áˆ አስተዳደáˆáŠ•á¤áŠ ስተማማአእáˆáˆáŒƒá‹Žá‰½áŠ• በመጀመሠበዴሞáŠáˆ«áˆ² መንገድ መጓዠá‹áŒˆá‰£áˆá¡á¡ አለያሠየኢትዮጵያ áˆáˆáŒ«á‹Â የኋáˆá‹®áˆ½ በመንሸራተት ወደባሰዠየáŒá‰†áŠ“ አáˆá‰£áŒˆáŠáŠ• ስáˆáŠ ት መጓዠá‹áˆ†áŠ“áˆá¡á¡ ወá‹áˆ በáŠáŒ» á‹áˆ‹á‹ መáˆáŠ ወደáˆáˆµá‰…áˆá‰…áˆáŠ“ ብጥብጥ ትገባለችá¡á¡ áˆáˆáŒ«á‹ የእኛ áŠá‹á¡á¡ áˆáˆ‹á‰½áŠ•áˆ áˆáŠ•áˆ›áˆ¨á‹ የሚገባን እጅጉን አስáˆáˆ‹áŒŠ ትáˆáˆ…áˆá‰µ አለንá¡á¡ አáˆáŠ• በስáˆáŒ£áŠ• ላዠያሉትሠህሊናቸዠጋሠተገናáŠá‰°á‹áŠ“ ተስማáˆá‰°á‹ ለሕሊናቸዠተገዢáŠá‰µáŠ• ማረጋገጥ መቻሠአለባቸá‹á¡á¡ ‹‹ሰላማዊ የለá‹áŒ¥ አብዮትን የማá‹á‰»áˆ የሚያደáˆáŒ‰ ከሆáŠá¤á‹¨áŒá‹´á‰³ አብዮትን አá‹á‰€áˆ¬ ማድረጋቸá‹áŠ• ሊገáŠá‹˜á‰¡á‰µ የáŒá‹µ áŠá‹á¡á¡â€ ሌሎችሠማáˆá‰²áŠ• ሉተሠኪንጠበአንድ ወቅት ለታዋቂዠየጥበብ ሰá‹áŠ“ የሰብአዊ መበት ተሟጋች ለሃሪ ቤላáŽáŠ•á‰´ ስለዘሮች አንድáŠá‰µ መዋሃድ የተናገሩትና ማስታወስ á‹áŠ–áˆá‰£á‰¸á‹‹áˆá¡á¡ ‹‹ááˆáˆƒá‰´ ሕá‹á‰¦á‰¼áŠ• በመቃጠሠላዠቀዳለ ቤት እያወሃድኳቸዠáŠá‹á¡á¡ በዚህ አባባሠማáˆá‰²áŠ• ሉተሠኪንጠያሳሰቡት የዘሠáˆá‹©áŠá‰µáŠ• በማጥá‹á‰µ ሂደት ሊከሰት የሚችለá‹áŠ• አለመáŒá‰£á‰£á‰µáŠ“ ብጥብጥ ማለታቸዠáŠá‰ áˆá¡á¡á‰¤áˆ‹áŽáŠ•á‰´áˆ ‹‹ታዲያ áˆáŠ• ማድረጠá‹áŠ–áˆá‰¥áŠ“áˆâ€ºâ€º ሲáˆá‰¸á‹á¤â€¹â€¹áŠ¥áŠ› የእሳት አደጋ ሰራተኞች áˆáŠ•áˆ†áŠ•áŠ“ ቤቱን ከቃጠሎ ማዳናችን ተገቢ áŠá‹â€ºâ€º በማለት áŠá‰ ሠኪንጠየመለሱትá¡á¡â€¹â€¹áˆáˆ‹á‰½áŠ•áˆ ኢትዮጵያá‹á‹«áŠ• የእሳት አደጋ ተከላካዮች በመሆን áˆáŒ£áŠ‘ን እድገትና መáˆáŠ«áˆ አስተዳደሠእንዲáˆáˆ የዴሞáŠáˆ«áˆ²áŠ• እá‹áŠá‰³á‹ŠáŠá‰µ ጎዳና ማረጋገጥ ያለብን áŠáŒˆ ሳá‹áˆ†áŠ• ዛሬ áŠá‹!››
Translated from Ethiopia: Time for Radical Improvements
Happy
0 %
Sad
0 %
Excited
0 %
Sleepy
0 %
Angry
0 %
Surprise
0 %
Average Rating