በ20ኛዠáŠáለ ዘመን የአáˆá‹«áŠ•áŠ• ዘሠበዓለሠላዠማንገስን ሰáŠá‰† የተáŠáˆ³á‹ የጀáˆáˆ˜áŠ‘ ናዚᡠበá‹áˆá‹²á‹«á‹Šá‹«áŠ• ላዠየáˆáŒ¸áˆ˜á‹ የዘሠማጥá‹á‰µ ሰቆቃ ዛሪ ድረስ የዓለáˆáŠ• ህá‹á‰¥ ሲያሳá‹áŠ• á‹áŒˆáŠ›áˆá¢ አáˆáŠ• በ21ኛዠáŠáለዘመን á‹°áŒáˆž ወያኔ የአማረኛ ቋንቋ ተናጋሪና የኦáˆá‰¶á‹¶áŠáˆµ ተዋህዶ ሃá‹áˆ›áŠ–ት ተከታዠየሆáŠá‹áŠ• ኢትዮጵያá‹á‹«áŠ• ከáˆá‹µáˆ¨áŒˆáŒ½ ለማስወገድ እንደ ያኔዠናዚ ዘáŒáŠ“አድáˆáŒŠá‰µ በመáˆáŒ¸áˆ ላዠáŠá‹á¢
á‹áˆ… የጥá‹á‰µ ዘመቻ በአጋጣሚ የተከሰተ ሳá‹áˆ†áŠ• በእቅድ ተáŠá‹µáŽ እየተከናወአያለ መሆኑን የህዋሀቱ አንጋዠታጋዠአቶ ስብሃት áŠáŒ‹ የአቶ áˆá‹áˆˆáˆ›áˆá‹«áˆ ደሳለáŠáŠ• የኢስሙላ ጠቅላዠሚኒስተáˆáŠá‰µ ሹመት አስመáˆáŠá‰¶ ገዛ ተጋሩ ከተባለ á“ለቶአጋሠባደረጉት ቃለáˆáˆáˆáˆµá¡ ስáˆáŒ£áŠ•áŠ• ከኦáˆá‰¶á‹¶áŠáˆµ እáˆáŠá‰µ ተከታá‹áŠ“ ከአማራ áŠáŒ¥á‰€áŠá‹‹áˆ አላማችንሠየኸዠáŠá‰ ሠሲሉ ሰáŠáˆáŒá‰£áˆ ባáˆáŒˆáˆ«á‹ አንደበታቸዠበድáረት መናገራቸዠየወያኔ ጉዞ ከየት ወዴትáŠá‰µ ማሳየት ከሚችሉ ኩáŠá‰¶á‰½ እንደ አንዱ ሊወሰድ የሚገባዠáŠá‹á¢
ሟቹ ጠቅላዠአጥáŠá‹«á‰½áŠ• አቶ መለስ ዜናዊáˆá¡ በአንድ ወቅት á‹áˆ…áŠáŠ• የበሰበሰ áˆá‹áˆ›áŠ–ት ኦáˆá‰¶á‹¶áŠáˆµáŠ•áŠ“ አማራን ካላጠá‹áŠ• መሪት ትáŠá‰ ዳቸá‹áŠ“ መቸሠስሟን መጥራት ያስጠላቸዠáŠá‰ áˆá¡ ሀአገሪቷን በáˆáŠ•áˆáˆáŒˆá‹ መንገድ መáˆáˆ«á‰µ አንችáˆáˆá¢ ያሉ ሲሆን የህንኑ ቃሠሳá‹á‰€áŠáˆµ እንዳለ ᡠአማራዠየራሱ የሆኑ áˆáŒ†á‰½ አጥቶ በረከት ሰሞንን ከኤáˆá‰µáˆ« እንደተበደረ áˆáˆ‰á¡ ከደቡብ ኢተዮጵያ የተዋሳቸዠአቶ ተáˆáˆ« á‹‹áˆá‹‹ የአዲስ አበባ ከተማ ከንቲቫ በáŠá‰ ሩበት ወቅት á‹°áŒáˆ˜á‹á‰³áˆá¢
ለáŠáŒˆáˆ©áˆ› ህዋሃት በኢትዮጵያ አቆጣጥሠ1968 á‹“.ሠደደቢት á‹áˆµáŒ¥ እያለ በáŠá‹°áˆá‹ የትáŒáˆ ማንáŠáˆµá‰¶á‹ ላá‹á¡ ከአላማዠየመጀመሪያዠአድáˆáŒŽ ያሰáˆáˆ¨á‹ አማራን ማጥá‹á‰µ የሚሠáŠá‹á¢ በዚህ መáˆáˆƒ áŒá‰¥áˆ© መሰረት ለ17 አመት ባካሄደዠጦáˆáŠá‰µ áˆáˆ‰ የሚማáˆáŠ«á‰¸á‹áŠ• ወታደሮች ዘራቸá‹áŠ• በመጠየቅ አማራáŠáŠ ያለá‹áŠ• ብቻ መáˆáŒ¦ እየገደለ ሌላá‹áŠ• ማለትሠእንደ አባዱላ ገመዳና ኩማ ደመቅሳ አá‹áŠá‰µ áˆá‰ƒá‹°áŠ› áˆáˆáŠ®áŠžá‰½áŠ• ወደእራሱ ሰራዊት እንዲቀላቀሉ ሲያደረጠአáˆáˆáˆáŒáˆ ያለá‹áŠ•áŠ“ አማራ አለመሆኑ የተረጋገጠለትን ወደዬ ትá‹áˆá‹µ መንደሩ á‹áˆ˜áˆáˆµ áŠá‰ áˆá¢
ወያኔ በáˆá‹•áˆ«á‰£á‹á‹«áŠ• ሃአገሮች ሙሉድጋá የኢትዮጵያን መንáŒáˆµá‰µáŠá‰µ በትረ ስáˆáŒ£áŠ• ከጨበጠበሗላሠየመጀመሪያ ስራዠያደረገዠሌላዠኢትዮጵያá‹á‹«áŠ• በአማረኛ ቋንቋ ተናጋሪዠሕá‹á‰¥ ላዠእንዲáŠáˆ³ መቀስቀስ áŠá‰ áˆáŠ“ᡠአቶ ታáˆáˆ«á‰µ ላá‹áŠ” በሃረáˆáŒŒá£ በባሌᣠበአáˆáˆ´á£ በቦረናᢠአቶ ዳዊá‹á‰µ ዮሀንስ á‹°áŒáˆž በጀማᣠበወለጋ በኢሉባቦሠወ.ዘ.ተ.ኦሮሞኛ ቋንቋ ተናጋሪዠማህበረሰብ ባለበት áˆáˆ‰ እየተዘዋወሩ á‹áˆ… አማራ የተባለ áŠáጠኛ ለመቶ አመታት ሲዘáˆáህᣠሲገáህ ሲያሰቃá‹áˆ… ኖሯáˆá¢ አáˆáŠ• ሜዳá‹áˆ áˆáˆ¨áˆ±áˆ እáŠáˆ†á¡ áˆá‰µá‰ ቀለዠትችላለህ በማለት ቀስቀስዠእንደተመለሱ በአáˆá‰£áŒ‰áŒ‰á¡ በበደኖᣠበባሌᣠአáˆáˆ´á£ በቦረናᣠበጅማᣠበኢሉባቦáˆá¡ አማረኛ ቋንቋ ተናጋሪዠእየተመረጠᡠአáŠáŒˆá‰± በሰá‹á እየተቆረጠᣠእራሱ በá‹áˆµ እየተáˆáˆˆáŒ ᣠሆዱ በሳንጃ እየተዘáŠáŒ ለᣠከእአህá‹á‹ˆá‰± በገደሠእየጣለ በሸዎች የሚቆጠሠህá‹á‰¥ ያለቀ ሲሆንᡠወለጋ አሶሳ á‹áˆµáŒ¥ á‹°áŒáˆž ከያለበት ተሰብስቦ በሳáˆá‰¤á‰µ á‹áˆµáŒ¥ እንዲገባ ተደáˆáŒŽ በእሳት ተቃጥáˆáˆá¢ á‹áˆ… የዘሠማጥá‹á‰µ ዘመቻ አáˆáŠ•áˆ ተጠናáŠáˆ® ለመቀጠሉᡠበቅáˆá‰¥ ከደቡብ ኢተዮጵያ ተመáˆáŒ¦ ንብረቱ እየተዘረሠየተባረረዠ75000 አማረኛ ተናጋሪ áˆáˆµáŠáˆ áŠá‹á¢ ወያኔ እንዳቀáŠá‰€áŠá‹áŠ“ ሌሎችሠተቀብለዠእንዳስተጋቡለትᡠáŠáጠáŠáŠá‰µ የብሔረስብ ወá‹áŠ•áˆ የዘáˆáŠ“ የሃá‹áˆ›áŠ–ት መገለጫ አለዚያሠየመደብ ባህሪ መከሰቻ አá‹á‹°áˆˆáˆá¡ ታሪáŠáŠ• አጣáˆáˆž በመተáˆáŒŽáˆ እáˆáŠ«áˆ½ የá–ለቲካ ትáˆá ለማáŒáŠ˜á‰µ በማለሠእንጅᢠáŠáጠኛ የሚለዠስሠበአንድ ወቅት በሔረሰብ ሳá‹áˆ˜áˆáŒ¡ ጎሳ ሳá‹áˆˆá‹© ኢትዮጵያá‹á‹«áŠ•á¡ ለሃገሠአንድáŠá‰µáŠ“ áŠáŒ»áŠá‰µ ተዋáŒá‰°á‹ እንዲሞቱᡠáŒá‹³áŒ… ሲሰጣቸዠየተዋጊáŠá‰µ መለያ የተሰየመላቸዠስሠáŠá‰ ሠእንደዛሪዠወታደáˆá¢ በዚህ áŒá‹³áŒ… á‹°áŒáˆž የተሳተáˆá‹ አማራዠብቻሠአáˆáŠá‰ ረሠáˆáˆ‰áˆ ኢትዮጵያዊ እንጅᡠዛሪ በáˆáŠ• መለኪያ ተመá‹áŠ– ለአማራዠእንደተሰጠና እንዴትሠስድብ እንደሆአአá‹áŒˆá‰£áŠáˆá¢
የአማረኛ ቋንቋ ተናጋሪዠኢትዮጵያዊ የተገá‹á‹ በሌላዠቋንቋ ተናጋሪ ኢትዮጵያዊና አካባቢ በቻ አá‹á‹°áˆˆáˆá¡ áŠáˆáˆáˆ… áŠá‹ በተባለá‹áˆ በከዠáˆáŠ”ታ የቀጠለ áŠá‹ እንጅᢠአማራዠየሚያስተዳድረዠየሚመራዠከራሱ አብራአያወጣዠበሙያዠየተካአáˆáŒ… እንደሌለዠተቆጥሮ የአማራ áŠáˆáˆ መሪ ሆáŠá‹ ለረጅሠአመት የተቀመጡት ከትáŒáˆ«á‹ áŠáˆáˆ ሄደዠáˆá‹•áˆ«á‰¥ ሃረáˆáŒŒá¡ ሀብሮ አá‹áˆ«áŒƒ ሂረና ወረዳ ከሰáˆáˆ©á‰µ ከቄስ ለገሰ የተወለዱትና የ1ኛ ደረጃ ት/ ቤት የእስá–áˆá‰µ አስተማሪ የáŠá‰ ሩት አቶ አዲሱ ለገሰ ሲሆኑ እáŠáˆ… ባለስáˆáŒ£áŠ• የስራ መጀመሬያቸዠያደረጉት ህá‹á‰¡ እንዲሸማቀቅᣠበማንáŠá‰± እንዲያááˆáŠ“ አንገቱን እንዲደዠሞራሉᣠáˆáŒá‰£áˆ«á‹Š ድáረቱና ሰባዊመብቱ ከá‹áˆµáŒ¡ እንደáŒáˆµ እየተáŠáŠ እንዲጠዠለማድረáŒá¡ በአንድ ወá‹áŠ•áˆ በሌላ መንገድ ከማህበረሰቡ የተገለሉᣠታሪካቸá‹áŠ• ለጥቅማቸá‹á£ ሰብናቸá‹áŠ• ለሆዳችዠአሳáˆáˆá‹ የሸጡ ደካሞችን በመመáˆáˆ˜áˆ በዘለá‹áŠ“ በስድብ አሰáˆáŒ¥áŠá‹ በማሰማራት በጀáˆáˆ‹ áŠáጠኛᣠትáˆáŠá‰°áŠ›á£ ጥገኛᣠቢሮáŠáˆ«á‰µ ወ.ዘ.ተ. የሚሉ á‹áˆáŒ€á‰¥áŠžá‰½áŠ• በስá‹á‰µ ማሰራጨትን áŠá‰ áˆá¢
ከዚያ በመቀጠሠበመጀመሪያ ከሌሎች áŠáˆáˆŽá‰½ በተለየ በአማራ áŠáˆáˆ ከረጅሠአመታት ጀáˆáˆ® የáŠá‰ ረá‹áŠ• የወባ መቆጣጠሪያ ጣቢያ በጠቅላላ በመá‹áŒ‹á‰µ ከ1984 እስከ 1987 ድረስ የወባ ወረáˆáˆ¸áŠ ገብቶ ከአንድ ቀበሌ በቀን ከ10 እስከ 15 የሚደáˆáˆµ ሰዠእየሞተ ቀባሪ እንኳን ያጣበት áˆáŠ”ታ ሲከሰት እንደ መንáŒáˆµá‰µ አንድሠየመከላከሠሙከራ ካለመደረጉሠበላá‹á¡ በጤና ተዋáˆá‹¶ á•áˆ®áŒáˆ«áˆ ሰበብ አáˆáŠ•áˆ በየትኛá‹áˆ አካባቢ á‹«áˆá‰°áˆžáŠ¨áˆ¨á‹áŠ•á¡ አáˆáˆ¶ አደሩን በገንዘብ በማባበáˆá£ እንቢሲሠበማስáˆáˆ«áˆ«á‰µáŠ“ በማስገደድ ወደáŠá‰µ ዘሠእንዳá‹á‰°áŠ« የዘሠብáˆá‰±áŠ• በሀኪሞች እንዲáŠáŠ®áˆ‹áˆ½ በማድረጠየዘሠማጥá‹á‰µ ዘመቻá‹áŠ• በከáተኛ ደረጃ አካሂደá‹á‰ ታáˆá¡ ዛሪሠá‹áˆ… እኩዠድáˆáŒŠá‰µ ተጠናáŠáˆ® ቀጥáˆáˆá¢
በሌላ በኩሠáŠáŒá‹¶ አደሩን በá‹á‰£á‹¥á£ ጥገኛ ባለሀብት በማለትᢠእንደ ዶሮ ከጉáˆá‰ ቱ በላዠለብሶ ያለመጫሚያ የሚኳትáŠá‹áŠ• አáˆáˆ¶áŠ ደሠደáŒáˆž ቢሮáŠáˆ«á‰µá£ ንáŠáŠª በማለትᡠንብረትና መሪቱን በመንጠቅᡠቅዬá‹áŠ• እየለቀቀ እንዲሰደድᡠበማድረጋቸዠ1993 á‹“.ሠህáŒáŠ“ መንáŒáˆµá‰µ ያለ መስሎትᡠአዲስ አበባ ድረስ ተጉዞ á’ያሳ ከሚገኜዠጊወáˆáŒŠáˆµ ቤተáŠáˆáˆµá‰²á‹«áŠ• አካባቢ በመስáˆáˆá¡ የቀን ሀሩሠየሌሊት á‰áˆ እየተáˆáˆ«áˆ¨á‰€á‰ ት እራብና ጥሠእያሰቃየዠáትህ ቢለáˆáŠ•áŠ“ ቢማጸን ከወያኔ መንáŒáˆµá‰µ ያገኘዠመáˆáˆµ ድብደባ እስራትና áŒá‹µá‹« áŠá‰ áˆá¡ በዚህ ወቅት ከ80 የማያንሱ ሰዎች ለአቤቱታ እንደወጡ በወያኔ ደህንáŠá‰¶á‰½ ታáˆáŠá‹ የት እንደደረሱ እስካáˆáŠ• አá‹á‰³á‹ˆá‰…áˆá¢ የተረáˆá‹ ሕá‹á‹ˆá‰±áŠ• ለማሰንበት ሲሠወደወለጋ በመሄድ ጦማደሠመሪት መáˆáŒ¦ ስáሮ መኖሠሲጀáˆáˆá¡ ደገሞ የወያኔ ካድሪዎች ወራሪ ጠላት የመጣበት በማስመሰሠየአካባቢ ኗሪ የኦሮሞኛ ቋንቋ ተናጋሪ የሆáŠá‹áŠ• ማህበረሰብ ቀስቅሰዠበማስáŠáˆ³á‰µ ከአማራ áŠáˆáˆ ሄዶ በሰáˆáˆ¨á‹ ህá‹á‰¥ ላዠጦáˆáŠá‰µ አስከáተá‹á¡ ሴትና ሕጻናትን እንኳን ሳá‹á‰°á‹ በጅáˆáˆ‹Â በመጨáጨá ከ6000 ያላáŠáˆ°Â  አማረኛ ቋንቋ ተናጋሪ ህá‹á‰¥ እንዲያáˆá‰… አድáˆáŒˆá‹Žáˆá¢
ከዚህ ተáˆáŽ áˆáŠ•áˆ ንብረት ሳያንጠለጥáˆá¡ ሚስት የባáˆáŠ• ባሠየሚስቱን ወላጅ የáˆáŒáŠ• áˆáŒ… የወላáŒáŠ• እሪሳ እየተራመደ አባá‹áŠ• ተሻáŒáˆ® ጎጃሠቡሪ ከተማ ሲሰáሠየማስተናገድ ሃላáŠáŠá‰µ የáŠá‰ ረባቸዠየአማራ áŠáˆáˆ ባለስáˆáŒ£áŠ“ትᡠዞሠብለዠአለማያት ብቻ ሳá‹áˆ†áŠ• áŒá‰¥áˆáˆ°áŠ“ዠድáˆáŒ…ቶች የሚሰጡት እáˆá‹³á‰³ áˆáŒ¥áŠ– እንዳá‹á‹°áˆáˆµ ቢሮáŠáˆ«áˆ´á‹«á‹Œ መሰናáŠáˆ በመáጠሠበáˆáŠ«á‰³ መዳን የሚችሉ á‰áˆµáˆˆáŠžá‰½ እንዲሞቱ አድáˆáŒˆá‹‹áˆá¢ በእáŠá‹šáˆ…ና የመሳሰሉ የረቀበየዘሠማጥá‹á‰µ ዘዴዎች ያለቀá‹áŠ• አማረኛ ተናጋሪ በተመለከተ ከáˆáˆˆá‰µ አመት ገደማ በáŠá‰µ በተደረገዠየህá‹á‰¥áŠ“ ቤት ቆጠራ á‹áŒ¤á‰µ ሪá–áˆá‰µ 2.4 ሚሊዮን የአማራ ህá‹á‰¥ እንደተወገደ ለá“áˆáˆ‹áˆ›á‹ በኩራት ተገáˆáŒ¿áˆá¢ በተዘዋዋሪ የአማራን ዘሠየማጥá‹á‰µ ዘመቻችን በእቅዱ መሰረት áŒá‰¡áŠ• እየመታ áŠá‹ የሚሠሪá–áˆá‰µ እንደሆአáŠá‹ ለእኔ የሚሰማáŠá¢
እንዲህ ገá‹áŒˆá‹ እስከዳሠáŠá‹ እንጅá¡
መሀሠመሃሠስንሠአስወጡን ከደጅá¢
እንዳሉት አቶ ዳዊት ወ/ጊዮáˆáŒŠáˆµ አማረኛ ተናጋሪዠህá‹á‰¥á¡ በወያኔሠሆአበሌላ ቋንቋ ተናጋሪ ወገኑ እንዲህ እስከመጨረሻዠዳሠድረስ ሊገዠየቻለበት áˆáŠáŠ“ያት áˆáŠ•á‹µáŠ• áŠá‹? እንደዚህ በእየቦታዠየሚሳደደá‹á£ የሚገደለá‹á£ የሚዘረáˆá‹á£ የሚገáˆáˆá‹á£ የሚዋረደዠለáˆáŠ•á‹µáŠ• áŠá‹? áˆáŠ• ስለአጠዠáŠá‹? አስቀድሞ የተሰራ በደሠካለስ? á‹«áˆáŠ‘ ትá‹áˆá‹µ የቅድመ አያቱን እዳ መáŠáˆáˆ አለበት ወá‹? á‹°áŒáˆžáˆµ የትኛዠመሪ áŠá‰ ሠአማራና ዛሪ አማራ እንደተጠያቂ የሚታá‹á‹? áˆáŠ’áˆáŠ እናታቸዠኦሮሞ áŠá‰ ሩᣠሀá‹áˆˆ ስላሴ እናታቸዠጉራጌ ሲሆኑ አባታቸዠየኦሮሞዠተወላጅ መኮንን ጉዴሳ ናቸዠᣠመንáŒáˆµá‰± አባታቸዠኦሮሞ ናቸá‹á¢ áˆáŠ• ስለሆአáŠá‹ ተጠያቂ የሚሆáŠá‹? አማረኛ ቋንቋ ተናጋሪዠማህበረሰብስᡠከየአቅጣጫዠá‹áˆ… áˆáˆ‰ ማት ሲወáˆá‹µá‰ ትᡠለáˆáŠ•á‹µáŠ• áŠá‹ á‹áˆ ብሎ የተቀመጠá‹? በእá‹áŠá‰µ ወያኔ እንደሚለዠáˆáˆªáŠ“ ሽንታሠስለሆአáŠá‹? በእá‹áŠá‰µ አማራ እራሱን መከላከáˆáŠ“ ቃታመሳብ የማá‹á‰¸áˆ ደካማ áጡሠáŠá‹? ወ.ዘ.ተ.የሚሉ ጥያቄዎች ዘወትሠእንደ ስራት አáˆá‰£ የጉንዳን ሰራዊት በአእáˆáˆ®á‹¬ እንደተተራመሱ መáˆáˆµ ሳያገኙᡠቀንን ቀን እየተካዠየማያቋáˆáŒ ዠየወራት ጎáˆá እያጋáˆáˆˆ አáˆáŽ ጊዜ በáŠá‰ ሠጢሻá‹áˆµáŒ¥ በመስረጠላዠáŠá‹ ያለá‹á¢
አáˆáŠ•áˆ ከአቶ ዳዊት ወ/ጊዮáˆáŒŠáˆµ áŒáŒ¥áˆ አንድ ስንአáˆá‹‹áˆµ
አትንኩአባዠáŠá‰ ሠእስከ ትናንትና
እረ እáŒá‹šá‹ˆ በሉ ወዴት ሄደ ጀáŒáŠ“
እንዳሉት እኔን እንደሚገባáŠáŠ“ በታሪአእንደማá‹á‰€á‹áˆ አማረኛ ተናጋሪá‹á¡ ኢትዮጵያዊ ትናንት ከእራሱ አáˆáŽ ሀገሠሲወረሠድንበሠሲደáˆáˆá¡ ቀድሞ á‹°áˆáˆ¶ ከአእáˆáˆ®á£ ከጉáˆá‰ ትᣠከጊዜና ከገንዘብ ባሻገሠየአካáˆáŠ“ የህá‹á‹ˆá‰µ መሷእትáŠá‰µ ሲከáሠየኖረ áŠá‰ áˆá¡ ዛሪ áŒáŠ• ቀáŠáˆ…ን ሲመታህ áŒáˆ«áˆ…ን አቅáˆá‰¥áˆˆá‰µ እንደሚለዠስብከተ ሃá‹áˆ›áŠ–ት አá‹áŠá‰µ አቋሠበማራመዱ ተáˆáˆá‰¶ ሳá‹áˆ†áŠ• ተንቆ ከመጠላትና እራሱን መከላከሠከማá‹á‰½áˆá‰ ት ደረጃ ላዠደረሷáˆá¢ ለáˆáŠ•? á‹áˆ…áŠáŠ• ጥያቄ ያገባኛሠየሚሠáˆáˆ‰ ሊመáˆáˆ°á‹ የሚገባ áŠá‹ ብዬ አስባለáˆá¡
ጥንት አባቶቻችን አáŠá‰ ሶች áŠá‰ ሩ
እኛስ ደመት ሆአáˆáŠ•á‹µáŠ• áŠá‹ áŠáŒˆáˆ©
እንደተባለዠከእያቅጣጫዠእንደዚህ ሲገá‹áŠ“ á‹áˆ… áˆáˆ‰ የáŒá አá‹áˆ˜áˆ« ሲወቃበት á‹áˆ ብሎ እንዲቀበሠያደረገá‹áŠ• áŠáŒˆáˆ አንጥሮ በማወቅ ሌላዠቢቀሠዘáˆáŠ• ከመጥá‹á‰µ ለመከላከሠእንኳን ለáˆáŠ• ማለትን መጀመሠየአማረኛ ቋንቋ ተናጋሪዠኢትዮጵያዊ áˆáˆ‰ ተገዶ የሚገባበት ሃቅ á‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆá¢
የከá‹á‹ ሲያለቅስ ደስ ያለዠሲዘáን
ያለዠሞáˆá‰¶á‰µ ሲያáˆáˆµ የሌለዠሲለáˆáŠ•
እንዳሉት አዲስ ዓለማየሠወያኔዎች ሲዘáኑ ሞለቷቸዠየá‹áŒ ሃገሠባንáŠáŠ• በገንዘብ ሲያጨናንበየአማረኛ ቋንቋ ተናጋሪዠማህበረሰብ áŒáŠ• ለ21 አመት በáˆáˆ€á‰¥á£ በእáˆá‹›á‰µá£ በሰዠሰራሽ በሽታᣠበዱላᣠበጎራዴᣠበሳንጃᣠበጥá‹á‰µ በገደáˆá£ በእሳት ወ.ዘ.ተ እንደቅጠሠእረáŒááˆá¡ የተረáˆá‹áŠ“ áŠáŒˆ áˆáŠ• á‹á‹°áˆáˆµá‰¥áŠ á‹áˆ†áŠ• በማለት ስጋዠበስጋት አáˆá‰† ያለáˆáŠ•áˆ በህá‹á‹ˆá‰µ የመቆየት ዋስትና á¡á‰€áŒ£á‹ መጻቱን በመጠባበቅ ላዠያለá‹áˆ ቢሆን ዛሪ ዘáˆá‰¶ መቃሚያᣠወáˆá‹¶ መሳሚያᣠáˆá‰µáˆ መኖሪያ በሗላሠመቀበሪያ ሃገሠተáŠáጎና እስከመጨረሻዠተገáቶ በገዛ ሀገሩ ላዠስደተኛ ሆኖ áŠá‹ ያለá‹á¢ እንáŒá‹´áˆ… ከዚህ የከዠáˆáŠ• እስኪመጣ á‹áˆ†áŠ• የሚጠበቀá‹???? á‹áˆá‹²á‹Žá‰½ áˆáŠ እንደ አáˆáŠ‘ አማረኛ ቋንቋ ተናጋሪዠህá‹á‰¥ በáˆáˆ‰áˆ ሲገá‰á¡ እራሽያና ኢትዮጵያ ከለላ ሰጥተዋቸዠáŠá‰ áˆá¢ አማራá‹áŠ• áŒáŠ• በወደቀ እንጨት áˆáˆ³áˆ á‹á‰ ዛበታሠእንዲሉᡠቤተáŠáˆáˆµá‰²á‹«áŠ• ወá‹áŠ•áˆ መስጅድ እንደገባች á‹áˆ» የáˆáˆ‰áˆ áŠáŠ•á‹µ መሞከሪያና አá መáቻ áŠá‹ የሆáŠá‹á¡á¡ á‹áˆá‹²á‹Žá‰½ ዘራቸዠሳá‹áŒ ዠለዛሪዠደረጃ የደረሱት በá‹áˆá‰³ ሳá‹áˆ†áŠ• እራሳቸá‹áŠ• በመከላከላቸዠáŠá‹á¢ አማራá‹áˆµ?????
ሃገሩን አáˆáŠ¨á‹³ ወገን አáˆá‰ á‹°áˆá¡
áˆáŠ እንዲህ ተገዠኢትዮጵያን ባለá¡
እንዲህ ተáŠáŒˆáˆ¨ በድáረት ተወራá¡
ሽንታሠáŠáˆ… ተባለ á‹áˆ ሲሠአማራá¡
አዎ! ሽንታሠáŠá‰ ሠእጅጠዘረ ብዙá¡
ድንበሠአስከባሪ በደሙ በወዙá¡
እáˆáŒáŒ¥ አማረኛ ተናጋሪዠማህበረሰብᡠማንáŠá‰± ኢትዮጵያዊáŠá‰± áŠá‹á¢ የዘáˆá£ የሃá‹áˆ›áŠ–ት የቋንቋ áˆá‹©áŠá‰µáŠ•áˆ አያá‹á‰…áˆá¢ አማረኛ ተናጋሪá‹áŠ“ የኦáˆá‰¶á‹¶áŠáˆµ ተዋህዶ ሃá‹áˆ›áŠ–ት ለኢትዮጵያና ኢትዮጵያዊáŠá‰µ á‹°áˆáŠ“ ስጋ ናቸá‹á¢ አንዱ ካለ አንዱ የማá‹áŠ–ሩᢠወያኔ በድáˆáŒŠá‰µ á•áˆ®áŒáˆ«áˆ áŠá‹µáŽ ለ21 አመት የሰራበትáˆá¡ ኢትዮጵያን ለማጥá‹á‰µ በመጅመሪያ አማረኛ ተናጋሪá‹áŠáŠ“ የኦáˆá‰¶á‹¶áŠáˆµ እáˆáŠá‰µáŠ• ማጥá‹á‰µáŠ• áŠá‹á¢
እáŠáˆ˜áˆˆáˆµá£ ሰብሀትና ተáˆáˆ«áˆ ሲáŠáŒáˆ©áŠ• የኖሩትና እየáŠáŒˆáˆ©áŠ• ያሉት á‹áŠ¸áŠ•áŠ‘ ሃቅ áŠá‹á¢ አáˆáŠ• ያለዠአማራጠáˆáˆˆá‰µ áŠá‹ እሱሠወያኔ እቅዱን á‹áˆáŒ½áˆ ዘንድ እጅን አጣጥᎠበመቀመጥ ዘáˆáˆ ሃá‹áˆ›áŠ–ትáˆá£ ሃገáˆáˆ ሲጠበማያትᡠወá‹áŠ•áˆ እንቢ ብሎ áˆáˆ‰áŠ•áˆ ከጥá‹á‰µ ማዳን áŠá‹á¢ እራስንᣠሃá‹áˆ›áŠ–ትንና ሃገáˆáŠ• ከጥá‹á‰µ ለመከላከሠደáŒáˆž የáŒá‹µ በቋንቋና በሃá‹áˆ›áŠ–ት መደራጀትን የሚጠá‹á‰… አá‹á‹°áˆˆáˆá¢ በእያለበት ድáˆáŒ…ትሠሆአየስራ መስአእራሱን ለማስከበሠቆራጥ እáˆáˆáŒƒ መá‹áˆ°á‹µáŠ“ ለሚሰáŠá‹˜áˆá‰ ት ተንኮሳ áˆáˆ‰ áŠáŒˆáˆ®á‰½áŠ• ሳá‹áŠ•á‰… áˆáˆáŒ£áˆ› አጻá‹á‹áŠ• ከáˆáˆáŠ“ በá‰áŒá‰µ መመለስ ከቻለ በቂ áŠá‹á¢
እስካáˆáŠ• አáˆá‰† በማሰቡᣠበመታገሱᣠበመለሳለሱ በáˆáˆ‰áˆ ወገኑ በáˆáˆ‰áˆ አቅጣጫ እስከመጨረሻዠጠáˆá‹ ድረስ ተገá‹á¡ ስደትᣠá‹áˆá‹°á‰µá£ ሞት ተáˆáˆ¨á‹°á‰ ትᡠሽንታሠáŠáˆ…ሠተባለᡠአጥንት የሚሰብሠá‹áˆá‹°á‰µ ደረሰበትᡠበሀገሩላዠስደተኛ ሆáŠá¡ በየሄደበት ተናቀ ተደቀደቀáˆá¡ አá‹á‰ ቃሠወá‹á¡????
ኢሜáˆmatebemelese@yahoo.com
Average Rating