Print
Email
0
0
የአካል ጉዳተኞች ተከራካሪዎች የትነበርሽ ንጉዜ ትክክለኛ ህይወት ሽልማት ተቀበለች
በአራት ዓለም አቀፍ ተሟጋቾች ለ ‘የአማራጭ የኖቤል ሽልማት’ ተሰጥቷል
የኢትዮጵያ ጠበቃ የትምህርት ዕድልን እና በአፍሪካ እና በአለም ዙሪያ የአካል ጉዳት ማህበረሰቡን ለመደገፍ ሽልማቱ ለዓለም አቀፍ ችግሮች ተግባራዊ መፍትሄ ያገኘችውን እድል አክብራለች.የሕይወት ሽልማት አሸናፊ
5 ዓመት ሲሞላው አይንዋ ማየት አልቻለም ሆኖም በቤተሰብዎ ውስጥ ያሉ አንዳንድ ሰዎች እርግማን አድርገው ይመለከቱት ነበር , ግን ዛሬ የዓይነ ስውርነትዎ እድል እንደ አጋጣሚ ነው ይላሉ. ለምን? 
ወይዘሮ የትነበርሽ ንጉሴ- በኢትዮጵያ የሚኖሩ ብዙ ሰዎች ቤተሰባቸው በሠራው ስህተት ምክንያት የአካል ጉዳተኝነት በእለት ምክንያት እንደሆነ ያስባሉ. በአካባቢያችን ያሉ ብዙ ሰዎች ትምህርት ለመከታተል እድል ስለነበራቸው ማየት ዓይነ ስውር መሆኔን እናገራለሁ. ዓይነ ስውር ስለሆንኩ ለትርፍ ጋብቻ ተስማሚ ሆኖ አላገኘሁትም, ይህም በኛ መንደር ውስጥ የተለመደ ልምምድ ነው. ሁሉም ጓደኞቼ 10, 11 ወይም 12 ሲሆኑ ትዳር ነበራቸው. እኔ ብቸኛ ብቸኛ ነኝ. ቤተሰቤ ከገጠር አውጥተውኝ ከትምህርቶች እንድቀላቀል እና ነፃ ሆኜ እንድኖ አውጥተው ዛሬ እኔ እንደሆንኩኝ እንዲያውቅ ፈቅደዋል.
እንደ የዓለም ጤና ድርጅት (WHO) ከሆነ እርስዎ ከአካለ ስንኩልነት ጋር ከሚኖሩ ከአንድ ቢልዮን በላይ ሰዎች መካከል አንዱ ነዎት. ለብዙ አመታት የአካል ጉዳተኞችን መብቶች በተመለከተ እርስዎ ተከራክረዋል. የትኛው ነው እርስዎ በጣም ኩራት የያዙት?
በእያንዳንዱ ትናንሽ ማእከላት ትልቅ ስኬት ነው, ነገር ግን በህይወቴ ውስጥ አንዳንዶቹን ማድነቅ እችላለሁ. የመጀመሪያው ትምህርትዬ ነው. ሁለተኛው ደግሞ ሕግን የማጥናት ውሳኔዬ ነው, ምክንያቱም ሕግ በሕግ የወንዶች ጉዳይ ነው ተብሎ ተወስኗል. እኔ ወደ ህግ ትምህርት ቤት ከሚመጡት የመጀመሪያዎቹ ሦስት ዓይነ ስው ሴቶች መካከል ነኝ.
ቀጣዩ የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የአካል ጉዳተኛ ተማሪዎች ማዕከላት መቋቋሙ, አስቀድሞ ለእነሱ ኃላፊነት ያላቸው ተቋም ስላልነበረ ነው. አሁን በኢትዮጵያ የሚገኙ ሁሉም ዩኒቨርሲቲዎች ተመሳሳይ አሠራር አላቸው.
የኢትዮጵያን የአካል ጉዳተኞች እና ልማት ማዕከል ከሌሎች ኢትዮጵያውያን ጋር በመተባበር እና እጅግ በጣም ደስተኛ ነኝ አሜሪካዊ ለዓለም አቀፍ የሥራ ድርጅት (አይኤልኦ) እየሰራች ነው. የኢትዮጵያን የአካል ጉዳተኞች እና ልማት ማዕከል መመሥረትን ስንገነባ በአካል ጉዳተኝነት ንግግር ውስጥ ተካትቷል, እናም አሁን ትልቅ ድርጅት ነው. የመጨረሻው ግን ግን የእኔ ቤተሰብ ነው – በአሁን ወቅት አንድ ጥሩ ሰው አገባቼ እና ሁለት ውብ ሴቶች ልጆች አሉን ትላለች የት ነበርሽ ።
የ 2017 ትክክለኛ ህይወት ሽልማት አሸናፊ የሆነው የትነበርሽ ንጉሴ ከ ሶስቱ ተሸላሚዎች ጋር $371,000, የአዛርባጃኗ የምርምር ጋዜጠኛ ከድጃ ኢስማይሎቫ ከህንዳዊው ጠበቃ ኮሊን ጎንዛሌቭ ጋር በመሆን ይካፈላሉ እያንዳንዳቸው አንድ መቶ ሃያ አምስት ሽህ ዶላር ያገኛሉ ።
የየትነበርሽ የእርሷ ዕውነታ እንደ አጋጣሚ ሆናለች, ትምህርቷን እንድትቀጥልና ዝግጁ ስትሆን ቤተሰቦቿን እንድታሳድግ አስችሏታል
በኢትዮጵያ እና በአፍሪካ ውስጥ የአካል ጉዳተኛ ሴቶች ራስ ናት. በአለም አቀፍ ደረጃ, ለአካል ጉዳተኞች አንዳንድ ዕድገቶችን ተመልክተናል. የአካል ጉዳተኞች መብቶች ኮንቬንሽን እ.ኤ.አ. በ 2006 በተባበሩት መንግስታት ድርጅት ጠቅላይ ጉባኤ ተመርጠዋል. ከዚያን ጊዜ ጀምሮ በዓለም ዙሪያ ከ 170 በላይ በሚሆኑ ሀገራት እና በአፍሪካ ከ 40 በላይ ሆኗል. እነዚህ ሕጋዊ መብቶች እንዴት መተግበር ይጀምራሉ, በተለይ በአፍሪካ የሚሉትን ጭምርብትመልሽ??
በአለምአቀፍም ሆነ በክልል ደረጃ ጉልህ መሻሻል መኖሩን ማወቅ አስፈላጊ ነው. አፍሪካ በአሁኑ ጊዜ የአህጉሪቱ የአፍሪካ አካል ጉዳተኞች መብቶች እና ግዴታዎች በአፍሪካ ህብረት የአገሪቱን አካል ጉዳተኞች መብቶች መሻሽል ላይ የራሳቸውን ፕሮቶኮል አዘጋጅተዋል. እና የዚህ ፕሮቶኮል እድገት አካል ነኝ ብዬ በመናገር ኩራት ይሰማኛል. ጉዳዩ ይህ ሕግ ቢወጣም እነዚህን ሕጎች ተግባራዊ ለማድረግ ትልቅ ክፍተት አለ. እነዚህ መብቶች ገና ወደ እውነታዎች አልተለወጡም.
ዋናው ምክንያት በበርካታ ቦታዎች ላይ ምንም አይነት ክስ የለም. ሰዎች አካል ጉዳተኞችን ትምህርት የማግኘት መብት አላቸው በሚለው መርህ ይስማማሉ ነገር ግን ይሄን የሚጥሱ ሰዎች ተጠያቂ መሆናቸው ለማረጋገጥ ምንም ሕጋዊ አካላት የሉም. ስለዚህ የአካል ጉዳት ያለባቸው ሰዎች መንግሥታቸውን ተጠያቂ ለማድረግ እንዲችሉ የማድረግ ጉዳይ ነው. በአፍሪካ ውስጥ ወደፊት ልንማር የምንችላቸው ጥሩ ተስፋዎች አሉ, ግን ረጅም መንገድ መጓዝ አለብን ብላለች.
አካል ጉዳተኞች የስራ እና ሥራ የማግኘት ዕድላቸው በጣም አስቸጋሪ ነው. ድህነት ግን ለአካል ጉዳተኛ ሴቶች እጅግ የላቀ ነው. እርስዎ በግለሰብ ደረጃ የአካል ጉዳተኞችን ሴቶች ለመልቀቅ እና ምርታማ ህይወት እንዲኖሩ እራሳችሁን በግላችሁ አፅንዖት ሰጥተዋል. በመላው አፍሪካ የአካል ጉዳተኞችን ሁኔታ ለማሻሻል በበለጠ ምን መደረግ አለበት?ለሚለው ምላሽ ስትሰጥ የትነበርሽ ንጉሴ
እንደ አንድ የአመለካከት ለውጥ ያስፈልጋል ብዬ አስባለሁ. ስለ አካል ጉዳተኞች ስንነጋገር, ርዕሱ በአብዛኛው የሚያተኩሩት በማያደርጉት ላይ ነው. ፖሊሲ አውጭዎች ማድረግ በሚችሉት ነገር ላይ እንዲያተኩሩ እመክራለሁ. አንድ አካል ጉዳትና 99 ችሎታዎች አሉን. በአንድ አካል ጉዳተኝነት ላይ ማተኮር ስህተት ነው ብዬ አስባለሁ.
የአካል ጉዳተኛ ሴቶች በህይወታቸው ውስጥ በርካታ ተፈታታኝ ሁኔታዎችን አሸንፈዋል. ተግዳሮቶችን ለማሸነፍ ያላቸው ልምድ የ 1500 ሜትር ወይም የ 10,000 ሜትር ሩጫ አይደለም. የእድሜ ልክ እሮሮ ነው. ስለዚህ ሰዎች በሰዎች ፍላጎቶች ላይ ከማተኮር ይልቅ እነሱ በሚሰጧቸው ሃብቶች እና ሴቶች ላይ ሊያሳድሩ የሚችሉ ዝንባሌዎችን መሞከር እና አመለካከታቸውን መቀየር አስችሎኛል.
Average Rating