ምሳሌ፡

ቀዳማይ     –     ካልአይ

አካድያን  –     ያቅቱል       –     ያቀትል
ዐረበኛ    –     ቀተለ         –     ያቀቱል
ግእዝ     –     ቀተለ         –     ይቀትል

ቀዳማይ፡-
ግእዝ – አካድያን
አነ – ቀተልኩ – አቅቱል
አንተ – ቀተልከ – ተቅቱል
አንቲ – ቀተልኪ – ተቀቱሊ
አንትሙ – ቀተልክሙ – ተቅቱላ
አንትን – ቀተልክን – ተቅቱላ
ንሕነ – ቀተልነ – ኒቀቱላ
ውእቱ – ቀተለ – ተቅቱል
ይእቲ – ቀተለት – ኢቅቱል
ውእቶሙ – ቀተሉ – ኢቅቱሉ
ውእቶን – ቀተላ – ኢቅቱላ
ለካልአይ – ግእዝ – አካድያን
አነ – እቀትል – አቀትል
አንተ – ትቀትል – ተቀተል
አንትሙ – ትቀትሉ – ተቀተላ
አንትን ትቀትላ – ተቀተላ
ንሕነ – ንቀትል – ኒቀተላ
ውእቱ – ይቀትል – ኢቀተላ
ይእቲ – ትቀትል – ተቀተላ
ውእቶሙ – ይቀትሉ – ኢቀተሉ
ውእቶን – ይቀትላ – አቀተላ
አንቲ – ትቀትሊ – ተቀተሊ

ጥንታዊ ቃል – የአካድ – ዐረበኛ – ዕብራይስጥ – የሦርያ – ግእዝ
አብ «-»    አብ –         አብ –     አብ –         አባ -   አብ
ልበ – ልብ – ሉብ /ጥ/ – ሌይብ /ጥ/ – ሌባ – ልብ
ቤት /በይት – ቢቱ – በይት – ባይ /ቤት – በይት /ታ – ቤት
ደም- – – ደም – ዳም – ድማ – ደም
ዐይን – ዓን – ዐይን – ዐዪን – ዐይ-ና – ዐይን
ወይን – – – ወይን – ያዪን – – – ወይን
ወዘተ. . .
á‹­ – – – /á‹­/ አልቦ ዪ – á‹­

የግእዝ ቋንቋ ፡ –

ሀ. የጽሕፈት ዘዴ አቡጊዳ
ለ. የጽሕፈት አቅጣጫ ከግራ ወደ ቀኝ አግድም /ከሳባ የሚለይበት ነው/
ሐ. እያንዳንዱ ፊደል በአናባቢ የተገለጸ እና አናባቢ የሌለው ሆኖ ሊጻፍ የሚችል ዓለማቀፋዊና ጥንታዊ ልሳን ነው ብሎ ያምናል፡፡

3 የግእዝ ቋንቋ ፊደላትና ትርጉም፡-

ነዛሪ የጉሮሮ እግድ – አ – አሌፍ አልፍ አብ
ነዛሪ የከናፍር ፈንጂ – በ – ቤት ባዕል
ነዛሪ የትናጋ ፈንጂ – ገ – ጋሜል ገምል
ነዛሪ የጥርስ ፈንጂ – á‹° – ዳሌጥ ዳ/ን/ልት
ነዛሪ የጉሮሮ ፍትግ – ሀ – ሆይ ሆይ ሀወይ

የከናፍር ትናጋ ደኃራይ – ወ – ዋው á‹‹á‹Œ ዋሕድ
ነዛሪ የጥርስ ፍትግ – ዘ – ዘይ ዛይ
ኢነዛሪ የማንቁርት ፍትግ – ሐ – ሔት ሐወት ሕያው ሕይወት
ነዛሪ የትናጋ ፍትግ – ኀ – ኀርም ኄር
ኅዩል ኢነዛሪ የጥርስ ፈንጂ – ጠ – ጤት ጠይት ጠቢብ
ቅሩብ የከናፍር ትናጋ ደኃራይ – የ – ዮድ የማን
ኢነዛሪ የትናጋ ፈንጂ – ከ – ከፍ ከሃሊ
ጎናዊ – ለ – ላሜድ ለዊ ልዑል
ከናፍራዊ ወአንፋዊ – መ – ሜም ማይ ምዑዝ
የጥርስ ወአንፋዊ – ነ – ኖን ነሐስ ንጉሥ
ኢነዛሪ የጥርስ ፍትግ – ሠ – ሣምኬት ሣውት
ነዛሪ የማንቁርት ፍትግ – ዐ – ዐይን ዐቢይ
ኢነዛሪ የከንፈር ፈንጂ – ፈ – ፈፍ ፈቁር
ኀዩል ኢነዛሪ የጥርስ ፍትግ  – ጸ – ጻዴ ጸደቅ ጻድቅ
ፀ – ፀጰ

ኀዩል ኢነዛሪ የትናጋ ፈንጂ – ቀ – ቆፍ ቅዱስ
የድድ ተርገብጋቢ – ረ – ሬስ ራእስ
ኀዩል ኢነዛሪ የጥርስ ፈንጂ – ሰ – ሳን ስቡሕ
ኢነዛሪ የጥርስ ፈንጂ – ተ – ታው ተዊ ትጉህ
ነዛሪ የከንፈር ፈንጂ – ጰ – ጰይት ጴት
ኢነዛሪ የከንፈር ፈንጂ – ፐ – ፐ ፌ

እንዳገኙ መጣፍ በድፍረት በመላ
የቋንቋ ደረመን የመጽሐፍ ቢስ ገላ
ንባብ የሚያሳክክ ምስጢር የሚቆምጥ
መልክአ ትርጓሜ የሚለዋውጥ፡፡