በኢትዮጵያ ታሪአየተደራጀ የá–ለቲካ ትáŒáˆáŠ• ማን ጀመረá‹? መቼ ተጀመረ? የሚሉት ጥያቄዎች ዛሬሠድረስ áˆáˆ‰áŠ•áˆ ወገን በሚያሳáˆáŠ•
መáˆáŠ© መáˆáˆµ አáˆá‰°áŒˆáŠ˜áˆ‹á‰¸á‹áˆá¡á¡ በተለá‹áˆ በኢህአᓠእና መኢሶን መካከሠ‹‹ጀማሪዠእኔ áŠáŠâ€ºâ€º የሚለዠáŠáˆáŠáˆ ብዙ
እንዳወዛገበá‹á‰³á‹ˆá‰ƒáˆá¡á¡ በእáˆáŒáŒ¥ አንዳንድ ጥናቶች የሚያመላáŠá‰±á‰µ በኢትዮጵያ የመጀመሪያዠየá–ለቲካ á“áˆá‰² በ1961 á‹“.áˆ.
የተመሰረተዠመኢሶን እንደሆአáŠá‹á¡á¡ የትኛá‹áˆ á“áˆá‰² ቀዳሚ á‹áˆáŠ•á£ በሀገሪቱ በተደራጀ መáˆáŠ© የá–ለቲካ ትáŒáˆ መታየት የጀመረá‹
በ1960ዎቹ መጀመሪያ መሆኑ áŒáŠ• áˆáˆ‰áŠ•áˆ ያስማማáˆá¡á¡
(በáŠáŒˆáˆ«á‰½áŠ• ላዠየአቶ መለስን ህáˆáˆá‰µ ተከትሎ በተáˆáŒ ረዠየኃá‹áˆ ትንቅንቅ ሀገሪቱ áˆá‰µáˆáˆáˆµ ወደáˆá‰µá‰½áˆá‰ ት ጠáˆá‹ የሚገá‹á‰µ ድንገቴ
አደጋ ቢáˆáŒ áˆá£ መታደጊያ ሊሆኑ á‹á‰½áˆ‹áˆ‰ ተብለዠየሚታሰቡ አማራጮች በተጨባጠመኖሠያለመኖራቸá‹á£ ከስáˆá‹“ቱ መዳከሠጋáˆ
ባáˆá‰°á‹«á‹«á‹˜ áˆáŠ“ቴ á‹«áˆá‰³áˆ°á‰ ህá‹á‰£á‹Š ንቅናቄ ቢቀሰቀስና ኢህአዴጠብሄራዊ á‹•áˆá‰… ማመቻቸትᣠለáˆáˆ‰áˆ የá–ለቲካ ድáˆáŒ…ቶች እና እስረኞች
áˆáˆ…ረት ማድረáŒá£ áŠáƒáŠ“ ተአማኒáŠá‰µ ያለዠáˆáˆáŒ« ቦáˆá‹µ ማቋቋáˆá£ የዲሞáŠáˆ«áˆ²á‹«á‹Š መብቶችን ያለገደብ ማáŠá‰ áˆá£ መከላከያንᣠደህንáŠá‰µáŠ•á£
á–ሊስን… ገለáˆá‰°áŠ› አድáˆáŒŽ ለህá‹á‰¥ ጥያቄ እጅ ባá‹áˆ°áŒ¥áŠ“ የአብዮቱ ጎáˆá ታሪአቢያደáˆáŒˆá‹ የተቃዋሚ á“áˆá‰²á‹Žá‰½ አቅáˆáŠ“ ሚና እስከ áˆáŠ•
ድረስ ሊዘáˆá‰… á‹á‰½áˆ‹áˆ? ስáˆáŒ£áŠ• የሚረከብ ትከሻስ አላቸá‹? ወá‹áˆµ áŠáŒˆáˆ©áŠ• áˆáˆ‰ ‹‹ከድጡ ወደማጡ›› á‹«á‹°áˆáŒ‰á‰³áˆ? የሚሉት ጥያቄዎች
በá–ለቲካ ድáˆáŒ…ቶችሠሆአበáˆáˆáˆ«áŠ–ች ትኩረት አለማáŒáŠ˜á‰±áŠ• ሳስበዠበእጅጉ ያስáˆáˆ«áŠ›áˆ)
የሆአሆኖ ወቅቱ ወደ áˆáˆáŒ« የሚገባበት መሆኑ እና የተቃá‹áˆž መድረኩ በእንሳተá‹áˆˆáŠ• አንሳተáሠመከáˆáˆ‰ የዚህ á…áˆá‰ á‹‹áŠáŠ› ገáŠ
áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ áŠá‹á¡á¡ ቀጣዩ የáŒá‹°áˆ«áˆ áˆáˆáŒ« ከáˆáˆˆá‰µ ዓመታት በኋላ መካሄዱሠስለእáŠá‹šáˆ… á“áˆá‰²á‹Žá‰½ መሰረታዊ የድáŠáˆ˜á‰µ መለያዎችና
ችáŒáˆ®á‰»á‰¸á‹áŠ• ለመሻገሠስለሚያስችáˆá‰¸á‹ መንገዶች ከአáˆáŠ‘ መáŠáŒ‹áŒˆáˆ á‹áŠ–áˆá‰¥áŠ“áˆá¡á¡ እናሠበዚህ á…áˆá የተሻለ የተቀባá‹áŠá‰µ እድáˆ
ሊኖራቸዠá‹á‰½áˆ‹áˆ ብዬ የማስባቸá‹áŠ• ተáŽáŠ«áŠ«áˆª á“áˆá‰²á‹Žá‰½ ሊያሻሽሉ የሚችሉትን ድáŠáˆ˜á‰³á‰¸á‹áŠ• መጠቆáˆá£ እና በመá‹áŒ«
እስትራቴጂያቸዠላዠዕá‹á‰³á‹¬áŠ• አንጸባáˆá‰ƒáˆˆáˆá¡á¡ (መቼሠበዚህች አáŒáˆ á…áˆá ላዠየህá‹á‹ˆá‰µ ታሪካቸዠከáˆáˆáŒ« ቦáˆá‹µ የáˆá‹áŒˆá‰£ áቃድ
የማá‹á‹˜áˆˆá‹áŠ• እና የህáˆá‹áŠ“ቸዠመገለጫ የድáˆáŒ…ታቸዠማህተሠብቻ የሆáŠá‹áŠ• ህáˆá‰† መሳááˆá‰µ ያሌላቸá‹áŠ• አጃቢ á“áˆá‰²á‹Žá‰½
መዘáˆá‹˜áˆ© ከማሰáˆá‰¸á‰µ ያለሠጥቅሠየለá‹áˆ)á¡á¡ ስለዚህሠከወሠድáŠáˆ˜á‰³á‰¸á‹ áˆáŒ€áˆáˆá¡á¡
አስራ áˆáˆˆá‰± ድáŠáˆ˜á‰¶á‰½
1ኛ. áˆáˆ‰áˆ ማለት በሚቻሠመáˆáŠ© ‹‹የá–ለቲካ á•áˆ®áŒáˆ«áˆ›á‰¸á‹â€ºâ€º የሀገሪቱን የá–ለቲካ መáˆáŠá‹-áˆá‹µáˆá£ የህá‹á‰¡áŠ• ባህáˆá£ አመለካከትá£
ታሪáŠá£ እáˆáŠá‰µá£ የሃብት áˆáŠ•áŒâ€¦ ከáŒáˆá‰µ አስገብቶ የተቀረဠሳá‹áˆ†áŠ• እንደ ኢህአዴጠá‹áŒ¤á‰µ አáˆá‰£ á–ሊሲ ስáˆá‹“ተ áŠáŒ¥á‰¦á‰¹ ሳá‹á‰€á‹¨áˆ©
ከሌሎች ሀገራት የተኮረጀና የተገለበጠመሆኑá¤
2ኛ. አብዛኞቹ የá“áˆá‰²á‹ መስራቾች የተሰባሰቡት በáˆá‹•á‹®á‰µ አለሠተáŒá‰£á‰¥á‰°á‹áŠ“ ተማáˆáŠá‹ ሳá‹áˆ†áŠ• በጉáˆá‰¥á‰µáŠ“ በወንዠáˆáŒ…áŠá‰µá£
በጓደáŠáŠá‰µâ€¦ ላዠበተመሰረተ áŒáŠ•áŠ™áŠá‰µ መሆኑá¤
3ኛ. አባሎቻቸá‹áŠ• ኢህአዴጠእንደሚያደáˆáŒˆá‹ ከላዠየመጣ ትዕዛá‹áŠ• የሚተገብሩ እንጂ በá‹á‹á‹á‰µá£ በáŠáˆáŠáˆá£ በመáŒá‰£á‰£á‰µâ€¦ በአጠቃላá‹
ከዴሞáŠáˆ«áˆ² ባህሪያት ጋሠá‹áˆá‹µáŠ“ ባለዠመáˆáŠ© እንዳá‹áˆ°áˆ© ባáˆá‰°áƒáˆ ህጠማገዳቸá‹á£
4ኛ. ወቅታዊ እና ተጨባጠáˆáŠ”ታን ከáŒáˆá‰µ ያስገቡ ወá‹áˆ ‹‹የሚሸጡ›› (የሚያማáˆáˆ‰) አጀንዳዎችን በየጊዜዠያለመጠቀማቸá‹á£
5ኛ. አመራሩ ማንኛá‹áŠ•áˆ መስዋዕትáŠá‰µ ሆአኃላáŠáŠá‰µáŠ• ለመá‹áˆ°á‹µ á‰áˆáŒ ኛ ያለመሆኑ (የህወሓት አመራሮች በትáŒáˆ‰ ዘመን ‹‹እኛን
ከሌላዠየሚለየን ለመáŒá‹°áˆ ብቻሠሳá‹áˆ†áŠ• ለመሞትሠያለን á‰áˆáŒ ኛáŠá‰µ áŠá‹â€ºâ€º á‹áˆ‰ ከáŠá‰ ረዠቢማሩ የተሻለ á‹áˆ†áŠ“áˆ)
6ኛ. በሰላማዊ ትáŒáˆ ማዕቀá á‹áˆµáŒ¥ የሚገኙ ስáˆá‰¶á‰½áŠ• የመተáŒá‰ ሠበህጠየተደáŠáŒˆáŒˆ መብት እንዳላቸዠአá‹á‰€á‹ አለመáˆá€áˆ›á‰¸á‹á£
7ኛ. በተለያየ ደረጃ የሚያስቀáˆáŒ¡á‰µ ካድሬ (የአካባቢ ተጠሪᣠሰበሳቢ…) በብቃት የሚመደብ ሳá‹áˆ†áŠ• ለአመራሩ ሎሌ (አስáˆáƒáˆš) ሊሆን
የሚችለዠላዠብቻ በማተኮሠመሆኑá£8ኛ. እንደá–ለቲካ á“áˆá‰² በማንቃትᣠበማደራጀት እና አባላትን በማብዛት ላዠከማተኮሠá‹áˆá‰… የáˆáˆáŒ« ወቅትን ብቻ እየጠበá‰
መንቀሳቀሳቸá‹á£
9ኛ. በእጃቸዠያለá‹áŠ• የሰዠሀá‹áˆ በአáŒá‰£á‰¡ አለመጠቀማቸዠ(ለáˆáˆ³áˆŒ በመá‹áŒˆá‰£á‰¸á‹ ላዠከሰáˆáˆ©á‰µ አባላት መዋጮን በትáŠáŠáˆ
አለማስከáˆáˆ)ᣠበንቃተ ህሊና የተሻሉ የሚባሉ አባሎችን በማስተማሠእና በማሰáˆáŒ ን አቅማቸá‹áŠ• ገንብተዠየአስተዋጽኦ ደረጃቸá‹áŠ•
ከá አለማድረáŒá£ የáŒáˆáŒˆáˆ› ባህሠአለመኖáˆá£ በጥናትና áˆáˆáˆáˆ ላዠየሚያተኩሠዘáˆá አዋቅሮ ያለመጠቀáˆá£
10ኛ. ከአመራሠአባላት መካከሠበስáˆáŒ£áŠ• áቅሠየናወዙ እና በቀቢဠተስዠየተሞሉ á‰áŒ¥áˆ መብለጥá£
11. በሌሎች ሀገራት ከሚገኙ ስኬታማ á“áˆá‰²á‹Žá‰½ ጥንካሬ ያለመማáˆá£
12.የትá‹áˆá‹±áŠ• ጥያቄ አለማወቅ እና እáˆáˆ±áŠ• የሚወáŠáˆ‰ ወጣቶች በላá‹áŠ›á‹ አመራሠላዠእንዲኖሠአለማመቻቸታቸዠበአጠቃላá‹
ለá“áˆá‰²á‹Žá‰¹ ደካማáŠá‰µ áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ ናቸዠብዬ አስባለáˆá¢
(ከዚህ በላዠያáŠáˆ³á‹‹á‰¸á‹áˆ ሆአከዚህ በታች የማáŠáˆ³á‰¸á‹ ወቀሳዎች /áŠá‰€áŒá‰³á‹Žá‰½/ አስተዋጾን ለማንኳሰስ ወá‹áˆ ዋጋ ላለመስጠት
አለመሆኑን አስቀድሜ እገáˆáƒáˆˆáˆá¡á¡ áˆáŠáŠ•á‹«á‰±áˆ የá“áˆá‰²á‹Žá‰¹ መሪዎች áˆáŠ•áˆ እንኳ á‹áŒ¤á‰³áˆ› ባá‹áˆ†áŠ‘ሠበአስáˆáˆªá‹ የስáˆá‹“ቱ ወጀብ
á‹áˆµáŒ¥ በተቃá‹áˆž á–ለቲካ ላዠበáŒáˆá… መá‹áŒ£á‰³á‰¸á‹ በራሱ ከብዙ አድáˆá‰£á‹ እና በááˆáˆƒá‰µ ካቀረቀሩ አቻዎቻቸዠየሞራሠየበላá‹áŠá‰µ
እንዳላቸዠá‹áˆ˜áˆ°áŠáˆ«áˆá¤ በወለሠዘለáˆáˆ ቢሆን ለህሊናቸዠየመታመን ሙከራ ማድረጋቸá‹áŠ• ስለሚያሳá‹áˆ እንድናከብራቸá‹
á‹«á‹°áˆáŒˆáŠ“áˆá¡á¡ ከዚህ ባለሠ‹‹á“áˆá‰²á‹áŠ• የመሰረትኩት እኔ áŠáŠâ€ºâ€º በሚሠጊዜዠያለáˆá‰ ትን ‹‹በአáˆáŠ“ዠመንገዴ ዘንድሮሠእጓዛለáˆâ€ºâ€º ማለቱ
አንድሠገዥዠá“áˆá‰² ያለድካሠዕድሜá‹áŠ• እንዲያረá‹áˆ ማመቻቸት ሲሆንᣠáˆáˆˆá‰µáˆ በአገዛዙ በትሠየተደቆሱᣠáትህ ያጡᣠየተጎሳቀሉá£
ለáŠáŒ ድህáŠá‰µ የተዳረጉ ኢትዮጵያá‹á‹«áŠ–ች ላዠመቀለድ áŠá‹áŠ“ የመቀየሪያዠጊዜ ላዠተደáˆáˆ·áˆ ብዬ አስባለáˆ)
ተáŽáŠ«áŠ«áˆª á“áˆá‰² አለን?
በእáˆáŒáŒ¥ á‹áˆ…ንን ጥያቄ በቀጥታ መመለሱ አስቸጋሪ áŠá‹á¡á¡ áŠáŒˆáˆ áŒáŠ• በዚህ አá‹á‹µ ‹‹ተáŽáŠ«áŠ«áˆª á“áˆá‰²â€ºâ€º እያáˆáŠ• የáˆáŠ•áŒ ራቸዠየáˆáˆáŒ«
ቦáˆá‹µ የáˆá‹áŒˆá‰£ ወረቀት እና ማህተáˆáŠ• መስáˆáˆá‰µ በማድረጠባለመሆኑᣠበእኔ እáˆáŠá‰µ አንድáŠá‰µá£ ኦáŒá‹´áŠ•áŠ“ አረና áˆáŠ•áˆ እንኳ አá ሞáˆá‰¶
‹‹የተደራáŒâ€ºâ€º ባá‹á‰£áˆ‰áˆ የተጠቀሱትን አስራ áˆáˆˆá‰µ ድáŠáˆ˜á‰¶á‰½áŠ• አስተካáŠáˆˆá‹ በአንድ አá‹á‹µ መሰባሰብ ከቻሉ በኢትዮጵያ á–ለቲካ ላá‹
ወሳአሀá‹áˆ ሆáŠá‹ ሊወጡ የሚችሉበት እድሠአáˆáŠ•áˆ የሰዠáŠá‹ (የዶáŠá‰°áˆ መረራ ጉዲና ኦህኮ ከኦáŒá‹´áŠ• ጋሠሙሉ በሙሉ በመዋሀዱ
በተናጥሠተጠቅሶ ሊተችሠሊመሰገንሠየሚችáˆá‰ ት áˆáŠáŠ•á‹«á‰µ የለáˆ)
እáŠá‹šáˆ… á“áˆá‰²á‹Žá‰½áˆ ቢሆኑ ‹‹መድረáŠâ€ºâ€º የሚሠየዳቦ (የከተማ ትáŒáˆ) ስሠለራሳቸዠሰጥተዠ‹‹áŒáŠ•á‰£áˆ መስáˆá‰°áŠ“áˆâ€ºâ€º የሚሉትን
á•áˆ®áŒáˆ«áˆ እና መዋቅሠአáˆá‰£ ጥáˆáˆ¨á‰³á‰¸á‹áŠ• እንደ á‰áˆáŠáŒˆáˆ ከወሰድáŠá‹ የኢትዮጵያ á–ለቲካ አáˆáŒˆá‰£áŠ•áˆ ማለት áŠá‹á¢ መድረáŠ
መጀመሪያሠበመለስተኛ á•áˆ®áŒáˆ«áˆ™ እንጂ በአካለ ስጋ á‹«áˆáŠá‰ ረᣠዛሬሠየሌለ ሀá‹áˆ መሆኑን እአገብሩ አስራት እና áŠáŒ‹áˆ¶ ጊዳዳ ራሳቸá‹áŠ•
ካሳመኑ በኋላ አቅማቸá‹áŠ• መá‹áŠá‹ ለአዲስ እና ብáˆá‰± ትáŒáˆ ማዘጋጀት á‹áŒ በቅባቸዋáˆá¡ ᡠበተቀረ ‹‹áŒáŠ•á‰£áˆâ€ºâ€º አደረáŒáŠá‹ የሚሉትን
á–ለቲካ ከእኔ á‹áˆá‰… አንድ የአመራሠአባሉ በተሻለ áˆáŠ”ታ እንዲህ ሲሉ ገáˆá€á‹á‰³áˆá¡- ‹‹መድረአáˆáŠ እንደ አáሪካ ኅብረት የመሪዎች እንጂ
የá“áˆá‰²á‹Žá‰½ ስብስብ አá‹á‹°áˆˆáˆâ€ºâ€º
መቼሠአáሪካ ኅብረትን በአህጉሪቱ የሚገኙት የሃáˆáˆ³ አራት ሀገራት ህá‹á‰¦á‰½ ኅብረት አድáˆáŒˆáŠ• áˆáŠ•á‹ˆáˆµá‹°á‹ አንችáˆáˆá¢ መድረኩሠእንዲያ
áŠá‹á¢ በትáŠáŠáˆáˆ የአመራሩን አገላለጽ ስንመáŠá‹áˆ¨á‹ የአáˆáˆµá‰µ á“áˆá‰² መሪዎች ‹‹የá…á‹‹ ማህበáˆâ€ºâ€º እንደማለት áŠá‹á¡á¡ áˆáŠáŠ•á‹«á‰± á‹°áŒáˆž
ተጣመáˆáŠ• ከሚሉት á“áˆá‰²á‹Žá‰½ á‹áˆµáŒ¥ ከአባሎቻቸዠበዓመት አስሠብሠመሰብሰብ የማá‹á‰½áˆ‰á£ መዋቅሠአáˆá‰£á‹Žá‰½ መብዛታቸዠáŠá‹á¡á¡
በእáˆáŒáŒ¥áˆ መድረኩ በመሪዎቹ áˆá‰¦áŠ“ እና ስድስት ኪሎ ከሚገኘዠየቀድሞ ኅብረት ጽ/ቤት áŒá‰¢ የዘለለ ተá…ዕኖ ሊáˆáŒ¥áˆ á‹«áˆá‰»áˆˆá‹
በእáŠá‹šáˆ… ትáŠáŠáˆˆáŠ› ማንáŠá‰¶á‰¹ á‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆá¢ እናሠመድረኩ መጪዠጊዜ ሰናዠá‹áˆ†áŠ•áˆˆá‰µ ዘንድ ‹‹ወደ áŒáŠ•á‰£áˆáŠá‰µ ተሸጋáŒáˆ¬á‹«áˆˆáˆâ€ºâ€º ከሚáˆ
መታበዠወጥቶ አቅሙን ቢáˆá‰µáˆ½ የተሻለ áŠá‹á¢ እንዲáˆáˆ ‹‹áŒáŠ•á‰£áˆâ€ºâ€ºáŠá‰µáŠ• ያን ያህሠያስጮኹትᣠየáŒáŠ•á‰£áˆ አስáˆáˆ‹áŒŠáŠá‰µáŠ• እና ጠቃሚáŠá‰µáŠ•
ከስብስቡ ጋሠአስተጋብሮ በመተንተን የሚያገኘá‹áŠ• á–ለቲካዊ ጠቀሜታ አስáˆá‰°á‹ አá‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠáˆá¡á¡ ‹‹ኢህአዴጠáŒáŠ•á‰£áˆ መሆኑ áŠá‹
የጥንካሬዠáˆáŠ•áŒâ€ºâ€º ከሚሠየስህተት ድáˆá‹³áˆœá‹ የተኮረጀ á‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆá¢ á‹áˆ…ሠሆኖ በኩረጃዠመካከሠየዘáŠáŒ‰á‰µ አንድ እá‹áŠá‰µ አለá¡á¡
ኢህአዴጠራሱን áŒáŠ•á‰£áˆ ብሎ ሲሰá‹áˆ ቢያንስ በáŒáŠ•á‰£áˆ© አባላት መካከሠየáˆá‹•á‹®á‰°-ዓለáˆáˆ ሆአየá•áˆ®áŒáˆ«áˆ áˆá‹©áŠá‰µ ያለመኖሩá£
የááˆáˆµáናዠስበትሠብሄሠተኮሠመሆኑ እና ከá“áˆá‰²á‹Žá‰¹ የተናጥሠአደረጃጀት ጋሠመመሳሰሉን áˆá‰¥ ያሉ አá‹áˆ˜áˆµáˆáˆá¡á¡ በተቃራኒá‹áˆ˜á‹µáˆ¨áŠ በኢትዮጵያ á–ለቲካ መሰረታዊ የáˆá‹©áŠá‰µ መስመሮች ተብለዠበሚጠቀሱት ‹‹የáŒá‹´áˆ«áˆŠá‹áˆ ቅáˆá…›› እና ‹‹የመሬት á–ሊሲዎች››
ላዠጠáˆá‹ ለጠáˆá‹ የቆመ አቋሠያላቸዠá“áˆá‰²á‹Žá‰½áŠ• áŒáˆáˆ አቅᎠáŠá‹ áŒáŠ•á‰£áˆ ሆኛለሠእያለን ያለá‹á¡á¡ እንáŒá‹²áˆ… የመድረአአመራሮች
á‹áˆ… ስህተታቸዠáŠá‹ ‹‹ሰáŠá ኮራጅ ተማሪ›› የሚያደáˆáŒ‹á‰¸á‹á¡á¡ á‹áˆ…ን የሚያስረáŒáŒ¥áˆáŠ አንድ መድረኩ በቅáˆá‰¡ ያወጣዠማኔáŒáˆµá‰¶ ጉዳá‹
áŠá‹á¡á¡ ከሳáˆáŠ•á‰³á‰µ በáŠá‰µ ‹‹የኢትዮጵያ ወቅታዊና ዘላቂ ችáŒáˆ®á‰½ የመáቻ አቅጣጫዎች ማኒáŒáˆµá‰¶â€ºâ€º በሚሠáˆá‹•áˆµ በá€á‹°á‰€á‹ የመድረኩ
ዶáŠáˆ˜áŠ•á‰µáˆ ላዠየáŒáŠ•á‰£áˆ© መሪዎች በየመáŒáˆˆáŒ«á‹Žá‰»á‰¸á‹ ችáŒáˆ®á‰½ á‹«áˆá‰¸á‹áŠ• የኢህአዴáŒáŠ• áŠáˆµáˆ¨á‰¶á‰½ ከመዘáˆá‹˜áˆ ያለሠየሚረባ áŒá‰¥áŒ¥
አላየáˆá‰ ትáˆá¡á¡ ለዚህ ማሳያ እንዲሆáŠáŠ አንድ áŠáŒ¥á‰¥ ከዶáŠáˆ˜áŠ•á‰± áˆáŒ¥á‰€áˆµá¡á¡ á‹áŠ¸á‹áˆ ‹‹ገዥዠá“áˆá‰² ‹ጦረኛና ሽብáˆá‰°áŠ›â€º ብሎ
ከáˆáˆ¨áŒƒá‰¸á‹ ጋሠእየተደራደረᣠእኛን ከድáˆá‹µáˆ ማራበ‹ጦሠአáˆáˆ‹áŠªáŠá‰±áŠ•â€º ያሳያáˆâ€ºâ€º የሚሠáŠá‹á¡á¡ መቼሠእንኳን á–ለቲከኛ áŠáŠ ከሚáˆ
ቀáˆá‰¶á£ ኢህአዴáŒáŠ• በጨረáታ እንኳን የሚያá‹á‰… á‹áˆ…ን መሰሠአቋሙ á‹áŒ á‹á‹‹áˆ ብዬ አላáˆáŠ•áˆá¡á¡ ለድáˆá‹µáˆ ጠáˆá‰·á‰¸á‹‹áˆ የተባሉት
á“áˆá‰²á‹Žá‰½ ለáˆáŠ• እንደተጠሩ áŒáˆá… áŠá‹á¡á¡ አገዛዙ ተጨባጠአደጋ የሚáˆáŒ¥áˆá‰ ትን ኃá‹áˆ በሚገባ á‹«á‹á‰ƒáˆáŠ“á¡á¡ ስለዚህሠá“áˆá‰²á‹áŠ•
በሚገባ በማስጨáŠá‰… ወደ ድáˆá‹µáˆ መáŒá‹á‰µ እየተቻለ á‹áˆ…ን ጥያቄ ማቅረብ የለየለት የዋህáŠá‰µ á‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆá¡á¡ …እáŠá‹šáˆ… áˆáˆ‰ አáŠáˆ³áˆª
á–ለቲካዎች በተከማቹበት የተቃá‹áˆž ሰáˆáˆ እá‹áŠ• ተáŽáŠ«áŠ«áˆª á“áˆá‰² አለ ወá‹? ብሎ መጠየቅሠሆአመáˆá‰°áˆ½ ለáŠáŒˆ የማá‹á‰°á‹ áŠá‹á¢
ተስáˆáŠžá‰¹ እáŠáˆ›áŠ• ናቸá‹?
በእኔ áŒáˆá‰µ አንድáŠá‰µá£ አረና እና ኦáŒá‹´áŠ• áŒáŠ•á‰£áˆ ቢáˆáŒ¥áˆ© የተሻለ ሀá‹áˆ ሆáŠá‹ ሊወጡ á‹á‰½áˆ‹áˆ‰á¢ (እáŠá‹šáˆ… á“áˆá‰²á‹Žá‰½ በኢትዮጵያ ታሪአላá‹
ያላቸá‹áŠ• የንባብ áˆá‹©áŠá‰µ ለአጥኚዎች ትተá‹á£ መሬት በወረደዠáŒá‰¥áŒ¥ ላዠማተኮሠእንደሚሻላቸá‹áˆ ማስታወስ ያሻáˆ)á¡á¡ የሆአሆኖ
የáŒáˆá‰´ መáŠáˆ» አንድáŠá‰µ ራሱን የ97ቱ ቅንጅት ወራሽ አድáˆáŒŽ በማቅረቡ የአባላት á‰áŒ¥áˆ© የተሻለ ከመሆኑ በተጨማሪ በሀገሠá‹áˆµáŒ¥áˆ ሆáŠ
ከሀገሠá‹áŒª በአንጻራዊáŠá‰µ የተሻለ የሚባሠመዋቅሠአለá‹á¡á¡ ብዙዎች የሀገሪቱ መንáˆáˆ³á‹Š አባት የሚáˆá‰¸á‹ á•áˆ®áŒáˆ°áˆ መስáን ወ/ማáˆá‹«áˆ
እና ተወዳጇ የህጠáˆáˆáˆ ብáˆá‰±áŠ«áŠ• ሚደቅሳ መስራች የáŠá‰ ሩ መሆኑ (ዛሬ áˆáˆˆá‰±áˆ ከድáˆáŒ…ቱ ለቀዋáˆ)ᣠየህወሓት መስራቹ ስዬ አብáˆáˆƒ እና
የቀድሞ የሀገሪቱ á•áˆ¬á‹˜á‹³áŠ•á‰µ ዶ/ሠáŠáŒ‹áˆ¶ ጊዳዳ የአመራሠአባሠመሆናቸዠአንድáŠá‰µ የተሻለ ትኩረት የሚያገáŠá‰ ትን አጋጣሚ የáˆáŒ ረለት
á‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆá¡á¡
አረና ለሉአላዊáŠá‰µáŠ“ ለáትህ /አረና/ á“áˆá‰² ጠንካራ ሊያደáˆáŒ‰á‰µ የሚችሉ áˆáˆˆá‰µ ገአáˆáŠáŠ•á‹«á‰¶á‰½ አሉትá¡á¡ የመጀመሪያዠህወሓት በትáŒáˆ‰
ዘመን የáŠá‰ ረá‹áŠ• ድጋá እያሰላ ‹‹ትáŒáˆ«á‹ የህáˆá‹áŠ“ መሰረቴ áŠá‹â€ºâ€º በማለት ህá‹á‰¡ የተለየ የá–ለቲካ አመለካከትን እንዳá‹áŠ¨á‰°áˆ በጉáˆá‰ ት
ለረጅሠዘመን ማáˆáŠ‘ አዲስ አማራጠእንዲáˆáˆáŒ‰ ማስገደዱ ሲሆንᤠáˆáˆˆá‰°áŠ›á‹ á‹°áŒáˆž የአረና መስራቾች በትáŒáˆ‰ ዘመንሠሆአከድሉ በኋላ
የህወሓት አመራሠበáŠá‰ ሩበት ወቅት በአካባቢዠተወላጆች የተሻለ እáˆáŠá‰µ የሚጣáˆá‰£á‰¸á‹ መሆኑ áŠá‹á¡á¡
ሌላኛዠá“áˆá‰² ኦáŒá‹´áŠ• á‹°áŒáˆž በኦሮሞ ስሠከተመሰረቱ ድáˆáŒ…ቶች የበለጠድጋá ያለዠከመሆኑሠሌላ ለá“áˆá‰²á‹«á‰¸á‹ ራሳቸá‹áŠ•
አሳáˆáˆá‹ የሚሰጡ በáˆáŠ«á‰³ ወጣቶችን ማáራት መቻሉ áŠá‹ የጥንካሬዠáˆáŠ•áŒá¡ ከእáŠá‹šáˆ… á‹áŒ ያሉት የመድረአመስራች á“áˆá‰²á‹Žá‰½
የጀመሩትን á‹áˆ…ደት መቀጠáˆáŠ“ የáˆá‹áŒˆá‰£ ሰáˆá‰°áኬታቸá‹áŠ• በáŠá‰¥áˆ ሙዚየሠከማስቀመጥ á‹áŒª አመራጠአላቸዠብዬ አላስብáˆá¢
(የá•áˆ®áŒáˆ°áˆ በየአ‹‹የኢትዮጵያ ሶሻሠዴሞáŠáˆ«áˆ² á“áˆá‰² (ኢሶዴá“)››ᣠ‹‹ከደቡብ ህብረት›› ጋሠየá‹áˆ…ደት ሰáŠá‹µ áˆáˆáˆŸáˆá¢ በዚህ መቆáˆ
የለበትáˆá¤ ራሱን በአንድáŠá‰µ á‹áˆµáŒ¥ እንዳሰጠመዠ‹‹ብáˆáˆƒáŠ•â€ºâ€º á“áˆá‰²á£ የደቡብ ህብረት እና የኢሶዴᓠá‹áˆ…ድሠከአንድáŠá‰µ ጋሠቢቀላቀáˆ
የተሻለ á‹áˆ†áŠ“áˆá¢ áˆáˆˆá‰±áˆ á“áˆá‰²á‹Žá‰½ በዕድሜ ከአንድáŠá‰µ የሚáˆá‰ ቢሆንሠበቂ የአመራሠአባላት የሌላቸዠእና አቅመቢስ መሆናቸá‹á£
እንዲáˆáˆ ብዙ ጊዜ ከዘá‹áŒ የዘለለ አጀንዳ ከማራመዳቸዠአኳያ ማረáŠá‹« ቤታቸዠአንድáŠá‰µ ቢሆን ተጠቃሚ á‹áˆ˜áˆµáˆ‰áŠ›áˆá¡á¡
ሌላኛዠበኢትዮጵያ የተቃá‹áˆž á–ለቲካ ላዠáŒá‹™á አሻራá‹áŠ• ጥሎ ለáትሀት የተዘጋጀዠ‹‹የመላዠኢትዮጵያ አንድáŠá‰µ ድáˆáŒ…ት
/መኢአድ/›› áŠá‹á¢ መኢአድ በአáˆáŠ‘ ወቅት በá€áŒ¥á‰³ ‹‹ዕለተ ሞቱን›› እየጠበቀ ካለ አዛá‹áŠ•á‰µ ጋሠá‹áˆ˜áˆ³áˆ°áˆá‰¥áŠ›áˆá¢ እáŠá‹šá‹« áˆáˆ‰ ጠንካራ
እና ለመስዕዋት የማያመáŠá‰± አባላቱ በáˆá‹µáˆ¨á‰ ዳ á‹áŠ•áŠ¨áˆ«á‰°á‰± ዘንድሠአሳáˆáŽ ከሰጣቸዠአመታት እየተቆጠሩ áŠá‹á¢ አመራሩሠቢሆን
ከሌሎች ከተሰáŠáŒ በá“áˆá‰²á‹Žá‰½ በባሰ መáˆáŠ© ወáˆá‹¶ በáŒáˆˆáˆ°á‰¥ ደረጃ መከá‹áˆáˆ ላዠደáˆáˆ·áˆá¢ የáŒáˆˆáˆ°á‰¥ áŠááሉንሠእንዲህ ብለን
áˆáŠ•áŒ ቅሰዠእንችላለን ‹‹የኃá‹áˆ‰ ሻወáˆ-መኢአድᣠየጌታቸዠመንáŒáˆµá‰´- መኢአድᣠየማሙሸት አማረ- መኢአድ… የብዙ ሰዎችᣠብዙ-
መኢአዶች›› መቼሠለአንድ ድáˆáŒ…ት መሞት ከዚህ የበለጠáˆáˆáŠá‰µ አያሻá‹áˆá¢
የሆአሆኖ በዚህ መáˆáŠ© የመድረኩ ችáŒáˆ ከተáˆá‰³ በኋላ አንድáŠá‰µá£ አረና እና ኦáŒá‹´áŠ• በጋራ ‹‹áŒáŠ•á‰£áˆâ€ºâ€ºáˆ á‹á‰ ሉት ‹‹ጥáˆáˆ¨á‰µâ€ºâ€º áˆáŒ¥áˆ¨á‹
በአመቻቸዠመንገድ ተባብረዠመጓዠከቻሉ እና ራሳቸá‹áŠ• ንቃተ ህሊናዠበዳበረ የሰዠኃá‹áˆ ካዋቀሩᣠለሃሳብ የበላá‹áŠá‰µ ቦታ ከሰጡá£
ከጥላቻ ከራá‰â€¦ በመከá‹áˆáˆ ጠáˆá‹ ላዠከቆመዠኢህአዴጠየተሻለ ሆáŠá‹ የሚá‹áŒ¡á‰ ት ሰአእድሠá‹áŠ–ራቸዋሠብዬ አስባለáˆá¢á“áˆá‰²á‹Žá‰¹ ከላዠከጠቀስኳቸዠዋáŠáŠ› ችáŒáˆ®á‰»á‰¸á‹ ባሻገሠበእስትራቴጂያቸዠላዠእንቅá‹á‰µ ሊሆኑ የሚችሉ ተጨማሪ ተáŒá‹³áˆ®á‰³á‰»á‰¸á‹áŠ•
መቅረá መቻáˆáˆ ሌላዠየቤት ስራቸዠáŠá‹á¢ ለáˆáˆ³áˆŒ በá“áˆá‰² á‹áˆµáŒ¥ ዴሞáŠáˆ«áˆ²á‹«á‹Š አሰራሠወሳአየመሆኑን ያህሠ‹‹ዲሲá’ሊን››áˆ
እንዲሠእጅጠአስáˆáˆ‹áŒŠ áŠá‹á¢ በሀገራችን áŒáŠ• አንዱ የአመራሠአባሠየሰጠá‹áŠ• መáŒáˆˆáŒ«á£ ሌላኛዠሲያጣጥለዠወá‹áˆ በተቃራኒዠሄዶ
ሲያáˆáˆáˆ°á‹ ማየቱ የተለመደ áŠá‹á¢ ትáŒáˆ‰áŠ• በáŠáˆ²á‰¥ ለመáˆáˆ«á‰µ በመሞከራቸá‹áˆ የመታገያ አጀንዳ የመቅረጽ áˆáˆá‹±áˆ አቅሙáˆ
እንዳá‹áŠ–ራቸዠአድáˆáŒ“ቸዋáˆá¢ á‹áˆ…ንን ድáŠáˆ˜á‰³á‰¸á‹áŠ• ከኢህአዴጠበሚዋሱት አጀንዳ ለመሸáˆáŠ• የሚሞáŠáˆ©á‰ ት áˆáŠ”ታ á‹°áŒáˆž ሌላá‹
የá–ለቲካዠአስቂኙ áŠáሠáŠá‹á¢ ለማስታወስ ያህáˆáˆ አንድáŠá‰µ የብሄሠብሄረሰብ ቀን ማáŠá‰ ሩን እና በሃያ ዘጠáŠáŠ›á‹ የአáሪካ ዋንጫ
ተሳትᎠከ16 አገራት 16ኛ ሆኖ ለተመለሰዠብሄራዊ ቡድናችን ‹‹የደመቀ አቀባበሠሊደረáŒáˆˆá‰µ á‹áŒˆá‰£á‹‹áˆâ€ºâ€º ሲሠያወጣá‹áŠ• መáŒáˆˆáŒ«
መጥቀስ በቂ áŠá‹á¡á¡
እናሠበáŒáˆŒ አጀንዳ መንጠቅ ካስáˆáˆˆáŒˆáˆ አስቀድሞ አዋáŒáŠá‰±áŠ•áŠ“ ከá–ለቲካ አመለካከተ ጋሠአለመጣረሱን መገáˆáŒˆáˆ አስáˆáˆ‹áŒŠ áŠá‹ ብዬ
አስባለáˆá¡á¡ ለእንዲህ አá‹áŠá‰± ተሞáŠáˆ® ከራሱ ከኢህአዴጠመማሠá‹á‰»áˆ‹áˆá¢ ኢህአዴጠከዓመታት በáŠá‰µ ‹‹ባንዲራ ጨáˆá‰… áŠá‹â€ºâ€º ሲáˆ
የአንድáŠá‰µ መሰባሰቢያ ተደáˆáŒŽ የሚወሰድá‹áŠ• አረንጓዴᣠቢጫና ቀዠአáˆáˆ› አጣጣለᢠáŠáŒˆáˆ áŒáŠ• á‹áˆ… áˆáŠ”ታ ከህá‹á‰¥ ጋሠየሚያጣላ ሆኖ
ባገኘዠጊዜ ‹‹የባንዲራ ቀን››ን በአዋጅ እስከማáŠá‰ ሠደáˆáˆ·áˆá¢ የኢትዮጵያ ታሪáŠáˆ የመቶ አመት áŠá‹ የሚለዠየታሪአመá…ሀá‰áˆ
ሚሊኒየሙን በማáŠá‰ ሠወደ ሺህ አመታት የቀየረዠá‹áˆ˜áˆµáˆ‹áˆá¢ á‹áˆ… የኢህአዴጠጠንካራ ጎኑ áŠá‹áŠ“ መማሠየáˆáˆˆáŒˆ ሊማáˆá‰ ት á‹á‰½áˆ‹áˆá¡á¡
በተቀረ ከደካማ ጎኖቹ (የመሬት á–ሊሲዠየሚቀየረዠበመቃብሬ ላዠáŠá‹áŠ“ ከመሳሰሉት) ትáˆáˆ…áˆá‰µ ለመá‹áˆ°á‹µ መሞከሩ ገንቢ
አá‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠáˆá¡á¡
በጥቅሉ የድáŠáˆ˜á‰µ መገለጫ ሆáŠá‹ የሚጠቀሱት አብዛኛዠየተቃዋሚ á“áˆá‰² የአመራሠአባላት ‹‹ኢህአዴጠአያá‹á‰€á‹áˆâ€ºâ€º የሚሉትን
ዴሞáŠáˆ«áˆ² በባሰ መáˆáŠ© አለማወቃቸá‹á£ áŠá‰ƒáŠáŠ• እንደደመኛ የሚቆጥሩᣠየማሻሻያ ሀሳብ የሚያቀáˆá‰¥áŠ• የስáˆáŒ£áŠ“ቸዠገáˆá‰£áŒ አድáˆáŒˆá‹
ማየታቸá‹á£ ለáትህᣠለዴሞáŠáˆ«áˆ²á£ ለእኩáˆáŠá‰µ የኢህአዴáŒáŠ• ያህሠባዕድ መሆናቸá‹á£ ዘመኑንሠሆአገዢዠá“áˆá‰²áŠ• አለማንበብ
/አለመረዳት/ᣠተቀናቃኛቸዠየሚያትማቸá‹áŠ• የህትመት á‹áŒ¤á‰¶á‰½ መከታተሠእንደመáˆáŠ¨áˆµ መá‰áŒ áˆá£ ከአá‹áŠ“ቸዠá‹áˆá‰… ጆሮአቸá‹áŠ•
ማመናቸá‹á£ ለተጋጋለ áŠáˆáŠáˆ ጊዜ የሚኖራቸዠእቅዳቸá‹áŠ• ወá‹áˆ የá–ለቲካ á•áˆ®áŒáˆ«áˆ›á‰¸á‹áŠ• በተመለከተ ሳá‹áˆ†áŠ• ለእáˆáˆµ በáˆáˆµ መካሰስ
መሆኑᣠበመከለስᣠበመበረá‹á£ በመቀáˆá‰ ስ መጠመዳቸዠዛሬ ላሉበት የተተራመሰ á–ለቲካ ያጋለጣቸዠእና ሳá‹á‹ˆá‹³á‹°áˆ© የተሸáŠá‰
ያደረጋቸዠá‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆá¡á¡
ሌላዠየተቃዋሚ á“áˆá‰²á‹Žá‰¹ ጉáˆáˆ… ችáŒáˆ ራስን ወደ አለሠአቀá ማህበረሰቡ አለማáˆáŒ£á‰µ áŠá‹á¤ ወá‹áˆ አለማስተዋወቅá¡á¡ የራሳቸá‹áŠ•
አጀንዳሠá‹áˆáŠ• ወቅታዊ ጉዳዮችን ተንተáˆáˆ°á‹ አለሠአቀá ሚዲያዎችን ለመጠቀሠሲሞáŠáˆ©áˆ አá‹á‰³á‹©áˆá¢ á‹áˆ… á‹°áŒáˆž በዲá•áˆŽáˆ›á‰²áŠ
ማህበረሰቡ ዘንድ አመኔታን እንዳያገኙ á‹«á‹°áˆáŒ‹á‰¸á‹‹áˆá¢ ለዚህሠáŠá‹ አቶ መለስ ባለá‰á‰ ት ሰሞን የአሜሪካን ሴናተሮች የኢትዮጵያን ወቅታዊ
áˆáŠ”ታ ከáŒáˆá‰µ አስገብተዠሀገሠá‹áˆµáŒ¥ ካሉ á“áˆá‰²á‹Žá‰½ á‹áˆá‰…ᣠዋሽንáŒá‰°áŠ• ከሚገኙ á–ለቲከኞች ጋሠመወያየትን የመረጡትᢠእንደ
ኢትዮጵያ ባለ ደህáŠá‰µ ጥጠበደረሰበት ሀገáˆá£ መቼሠታላላቆቹ ሀገራት የሚኖራቸዠተá…እኖ ታሪአእስከመቀየሠየሚደáˆáˆµá‰ ት አጋጣሚ
ሊኖሠá‹á‰½áˆ‹áˆá¡á¡ እናሠለአለሠአቀá ማህበረሰቡ ጠንካራ መሆንን ማሳመን ለá–ለቲካ áŠáˆá‰½á‰µ ወሳአáŠá‹á¢ የአለሠአቀá á–ለቲካን
አለመከታተáˆáˆ የተቃዋሚ á“áˆá‰²á‹Žá‰½ መገለጫቸዠሆኗáˆá¢
ሳá‹á‹°áˆ«áŒ መቃወáˆ?
ማደራጀት ላá‹áˆ ቢሆን á‹áˆ½áŠ‘ ያለáˆá‰ ት ስáˆá‰µ ከመከተሠባሻገሠአዳዲስ áˆáŒ ራዎችን አá‹áŒ ቀሙáˆá¢ á‹áˆ… áˆáŠ”ታሠáŠá‹ በ‹‹ስብሰባ
አዳራሽ ተከለከáˆáŠ•â€ºâ€º አá‹áŠá‰µ ጩኸታቸዠመቀለጃ ያደረጋቸá‹á¡á¡ ለአንድ á“áˆá‰² ከዚህ በላዠአሳá‹áˆª áŠáŒˆáˆ አለ ብዬ አላስብáˆá¢ áˆáŠáŠ•á‹«á‰±áˆ
‹‹ኢህአዴጠአáˆá‰£áŒˆáŠáŠ• እና አá‹áŠ ስለሆአከስáˆáŒ£áŠ‘ መáŠáˆ³á‰µ አለበት›› በሚሠመደáˆá‹°áˆšá‹« ላዠቆመዠሲያበá‰á£ ጥቃቅን ችáŒáˆ®á‰½áŠ• ሳá‹á‰€áˆ
በማጎን ከእንቅስቃሴ ሲገቱ እየታዩ áŠá‹áŠ“á¡á¡ መቼሠ‹‹ኢህአዴጠዴሞáŠáˆ«á‰µ áŠá‹â€ºâ€º የሚሠáŠáˆáŠáˆ ካáˆá‰°áŠáˆ³ በቀáˆá£ በአገኘዠአጋጣሚ áˆáˆ‰
እንቅስቃሴያቸá‹áŠ• ማስተጓጎሉ ‹‹ያáˆáŒ በቅáŠá‹ áŠá‹â€ºâ€º ሊሉ አá‹á‰½áˆ‰áˆá¡á¡ በዚህ ከተስማመን ለችáŒáˆ ጊዜ የሚሆን አማራጠመáትሄን
ማዘጋጀት አለባቸá‹á¢ ለáˆáˆ³áˆŒ የአዳራሽ ችáŒáˆáŠ• ለማስወገድ ከá•áˆ®á‰´áˆµá‰³áŠ•á‰µ እáˆáŠá‰µ ተከታዮች መኮረጅ á‹á‰»áˆ‹áˆá¡á¡ የእáˆáŠá‰± ተከታዮች
እንደአáˆáŠ‘ በቂ የማáˆáˆˆáŠªá‹« ቦታዎች ባáˆáŠá‰ ራቸዠጊዜ ወá‹áˆ የመንáŒáˆµá‰µ ጫና ባገዳቸዠዘመን መኖሪያ ቤታቸá‹áŠ• ወደጊዜያዊ
ቤተáŠáˆáˆµá‰²á‹«áŠ•áŠá‰µ ለá‹áŒ ዠአáˆáˆáŠ¨á‹‹áˆá¢ áŒá‰¢á‹«á‰¸á‹áŠ•áˆ ድንኳን ጥለá‹á‰ ት á•áˆ®áŒáˆ«áˆ›á‰¸á‹áŠ• ሲያካሄዱ ማየቱ የተለመደ áŠá‰ áˆá¢ ዋናá‹
á…ናት እና á‰áˆáŒ áŠáŠá‰µ áŠá‹á¢ በá“áˆá‰²á‹ ላዠእáˆáŠá‰µ አሳድሮ የተቀላቀለ ታጋዠáŒá‰¢á‹áŠ• እና መኖሪያ ቤቱን ለስብሰባ በማዋሠእáŠá‹šáˆ…ንጥቃቅን áŒá‹´á‰³á‹Žá‰½áŠ• ሳá‹á‹ˆáŒ£ ስለመስዕዋትáŠá‰µ ሊያወራ አá‹á‰½áˆáˆá¡á¡ እንዲáˆáˆ አንድ ሺህ ሰዠበአዳራሽ ለመሰብሰብ ከተከለከሉᣠመቶ
ሰዎችን መኖሪያ ቤታቸዠሰብሰበዠá•áˆ®áŒáˆ«áˆ›á‰¸á‹áŠ• ከማካሄድ የበለጠየá–ለቲካ ትáˆá የለáˆá¡á¡ እንዲህ አá‹áŠá‰µ አማራጮች የá“áˆá‰²á‹áŠ•
መዋቅሠበቀላሉ ወደ ህá‹á‰¥ አስáˆáŒŽ ለማስገባት ያስችላáˆá¡á¡ በዚህሠከብዙሀኑ መረጃ ሰብስቦና አስጠንቶ የáላጎት ድáˆáˆáŠ• (Intrest
Agregation) በማወቅ á‹áŒ¤á‰±áŠ• ወደá–ሊሲ በመቀየሠየተሻለ ድጋá ማሰባሰብ á‹á‰½áˆ‹áˆá¢ ከዚህ ባለሠ‹‹ለአዳራሽ ገንዘብ ከáዬ
ተከለከáˆáŠ©â€ºâ€ºá£ ‹‹ስáˆá‹“ቱ ሊያስረአá‹á‰½áˆ‹áˆâ€ºâ€ºá£ ‹‹ንáŒá‹´áŠ• á‹á‹˜áŒ‰á‰¥áŠ›áˆâ€ºâ€ºá£ ‹‹ከስራዬ ያባáˆáˆ©áŠ›áˆâ€ºâ€ºá£ ‹‹በቤተሰቤ ላዠቢመጡስ››… የሚሉ
ተáˆáŠ«áˆ» ሰበቦች የሚሰሙበት ዘመን መቆሠአለበትá¡á¡
በአናቱሠየተለያዩ ‹‹áŠáˆá‰³áˆ¶á‰½áŠ•â€ºâ€º የማዘጋጀት áˆáˆá‹µáˆ ከኢህአዴጠመኮረጠእንዲሠጠቃሚ áŠá‹á¢ ኢህአዴጠየማያá‹á‰€á‹áŠ• ወá‹áˆ
የማá‹á‰€á‰ ለá‹áŠ• ‹‹አባላትን በá‹áˆµáŒ¥ áŠáˆáŠáˆ አዳብሮ ዴሞáŠáˆ«áˆ²á‹«á‹Š ስáˆá‹“ትን እንዲለማመዱ እና እንዲተገብሩ ማድረጉ›› መሰረት ያለá‹
መዋቅሠá‹áˆáŒ¥áˆ«áˆá¢ በተቃዋሚዎች ሰáˆáˆ በተጨባጠያለዠáŒáŠ• አáˆá‰£áŒˆáŠáŠ“á‹Š የá“áˆá‰² መዋቅሠáŠá‹á¡á¡ አባላትን ለማብዛት አለመስራትáˆ
ተጠቃሽ ድáŠáˆ˜á‰µ áŠá‹á¡á¡ የሰበሰቡትንሠጥቂት አባላት ማንቃትᣠመረጃ ማቀበáˆá£ የንባብ ባህáˆáŠ• ማለማመድ ከስራቸዠዋáŠáŠ›á‹ አድáˆáŒˆá‹
አá‹á‹ˆáˆµá‹±á‰µáˆá¡á¡ መቼሠዛሬሠድረስ በብዙ ኢትዮጵያá‹á‹«áŠ• ህሊና ሊረሱ á‹«áˆá‰»áˆ‰á‰µ ኢህአᓠእና መኢሶን በመሪዎቹ á‹áŠ“ አá‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠáˆá¡á¡
አባሎቻቸዠለá–ለቲካ ቅáˆá‰¥ እንዲሆኑ አቅደዠበመስራታቸዠእንጂá¡á¡ በወቅቱ የá“áˆá‰² አባሠለመሆን ማንበብ áŒá‹µ á‹áˆ‹áˆá¡á¡ አáˆáŽ
ተáˆáŽáˆ á“áˆá‰²á‹Žá‰¹ ለአባሎቻቸዠ‹‹á‹áˆ„ንን á‹áˆ„ንን መጽáˆá አንብቡ›› ብለዠመመሪያ ያወáˆá‹± áŠá‰ áˆá¡á¡ ያወረዱት መመሪያሠáˆáŠ• ያህáˆ
እንደተተገበረ አባላቶቻቸዠበየአካባቢያቸዠእንዲወያዩበት በማድረጠá‹áŒˆáˆ›áŒˆáˆ™ áŠá‰ áˆá¡á¡ á‹áˆ… አካሄዳቸዠáŠá‹ ‹‹ከየት ተáŠáˆµá‰°á‹á£ ወዴት
እንደሚሄዱ›› የሚያá‹á‰á£ በታላቅ ዲሲá•áˆŠáŠ• የታáŠáᣠየሚሞቱለት ራዕዠያላቸá‹á£ ከáŒáˆˆáŠáŠá‰µ የራበሀገሠእና ህá‹á‰¥ áˆáŠ• ማለት እንደሆáŠ
ጠንቅቀዠየሚያá‹á‰ መሪዎች እና አባላትን በብዛት á‹«áˆáˆ«áˆ‹á‰¸á‹á¡á¡ አንድáŠá‰µá£ አረና እና ኦáŒá‹´áŠ• á‹áˆ…ንን ተሞáŠáˆ® ቢጠቀሙበት አትራáŠ
á‹áˆ˜áˆµáˆ‰áŠ›áˆá¡á¡
እንደመá‹áŒªá‹«
የሀገራችን ተቃዋሚዎች የተለያዩ የዘመኑን ቴáŠáŠ–ሎጂ á‹áŒ¤á‰¶á‰½áŠ• በመጠቀáˆáˆ á•áˆ®áŒáˆ«áˆ›á‰¸á‹áŠ• ለህá‹á‰¥ ለማስተዋወቅ ሲሞáŠáˆ©
አá‹á‰³á‹©áˆá¡á¡ ድረ-ገጾችንᣠáŒáˆµá‰¡áŠáŠ•á£ ቲá‹á‰°áˆáŠ•â€¦ የመሳሰሉ ማህበራዊ ሚዲያዎችን በሚገባ መጠቀሙ ዘመኑ ያመጣዠየትáŒáˆ ስáˆá‰µ
በመሆኑ የኢህአዴáŒáŠ• ሴራ እና ጫና አሸንᎠለመá‹áŒ£á‰µ ወሳአáŠá‹á¢ እንዲáˆáˆ የáŒá‰¥áን “Muslim Brotherhood†(የሙስሊáˆ
ወንድማማቾች) የመሳሰሉ በአáˆá‰£áŒˆáŠáŠ• ስáˆá‹“ት á‹áˆµáŒ¥ ጠንካራ አደረጃጀት መáጠሠከቻሉት ብዙ መማሠá‹á‰»áˆ‹áˆá¢ áˆá‹•á‹®á‰°-ዓለሙ áˆáŠ•áˆ
á‹áˆáŠ• áˆáŠ•á£ ጥንካሬን ያገኘበት መንገድ áŠá‹ ትáˆáˆ…áˆá‰µ የሚሆáŠá‹á¡á¡ á‹áˆ… á“áˆá‰² እ.ኤ.አ. በ1928 á‹“.áˆ. áŠá‹ Hassah Al-Bahha (ሃሳህ
አáˆ-ባሃ) በተባሉ áŒá‰¥áƒá‹Š የተመሰረተá‹á¢ የመጀመሪያዠየድáˆáŒ…ቱ ሊቀመንበáˆáˆ እኚሠሰዠáŠá‰ ሩá¡á¡ ሆኖሠእእአበ1948 á‹“.ሠበáŒá
ተገድለዋáˆá¢ በáŠáŒˆáˆ«á‰½áŠ• ላዠሙስሊሠብራዘሠáˆá‹µ ከሶስት ያላáŠáˆ± መሪዎቹ በተለያ ጊዜ ተገለá‹á‰ ታáˆá¢ á‹áˆ…ሠሆኖ ሲበታተን እና
ሲáረከረአአáˆá‰³á‹¨áˆá¡á¡ እንድያá‹áˆ ከተለያዩ á“áˆá‰²á‹Žá‰½ ጋሠእየተዋሃደ በማህበራዊ እንቅስቃሴዎች ላዠ(ትáˆáˆ…áˆá‰µ ቤት በመáŠáˆá‰µá£
ሆስá’ታሠበመገንባትᣠየስá–áˆá‰µ áŠáˆˆá‰¥ በማቋቋáˆâ€¦) በመሳተá ራሱን ወደ ህá‹á‰¡ ሲያሰáˆáŒ áŠá‹ የቆየá‹á¡á¡ እáŠáˆ†áˆ ከተመሰረተ ከ80
አመት በኋላ ለስáˆáŒ£áŠ• በቅቷáˆá¢
ሌላኛዠáŠáŒ¥á‰¥ ከባህሠማዶ ደጋáŠá‹Žá‰»á‰¸á‹ ጋሠያላቸá‹áŠ• áŒáŠ•áŠ™áŠá‰µ á‹áˆ˜áˆˆáŠ¨á‰³áˆá¡á¡ ተቃዋሚዎች ከትá‹áˆá‹° ኢትዮጵያá‹á‹«áŠ• የዳá‹áˆµá–ራ
ደጋáŠá‹Žá‰»á‰¸á‹ ጋሠያላቸá‹áŠ• áŒáŠ•áŠ™áŠá‰µ ከታሪካቸዠበመማሠበቅጡ ማረሠá‹áŒˆá‰£á‰¸á‹‹áˆá¡á¡ ዲያስá–ራዠየሚያደáˆáŒˆá‹áŠ• የገንዘብና የá‰áˆ³á‰áˆµ
ድጋá በተሻለ መáˆáŠ© የሚያገኙበትን መንገድ ማጠናከሠá‹áŠ–áˆá‰£á‰¸á‹‹áˆá¡á¡ ከዚህ በዘለለ áŒáŠ• የá–ለቲካዠእáˆáŒáˆ›áŠ•áˆ ሆአበረከት ያለá‹
እዚሠአገሠá‹áˆµáŒ¥ እስከሆአድረስ አጣብቂአበመጣ á‰áŒ¥áˆ መá‹áŒªá‹« ለመáˆáˆˆáŒ ባህሠመሻገሠአለባቸዠብዬ አላስብáˆá¡á¡
በተጨማሪሠበትá‹áˆá‹± ጥያቄ ላዠየተመሰረተ እቅድ አዘጋጅተዠááˆáˆƒá‰³á‰¸á‹áŠ• አሸንáˆá‹ በáˆáˆáŒ«áˆ ሆአከáˆáˆáŒ« á‹áŒª በሚደረጉ
ሰላማዊ እáˆá‰¢á‰°áŠáŠá‰µ የስáˆá‹“ቱን እድሜ ማሳጠሠቀዳሚ የቤት ስራቸዠለመሆኑ áŠáŒ‹áˆª መጠበቅ የለባቸá‹áˆá¡á¡ áራቻንሠከመዘገá‰
ቃላታቸዠመá‹á‰… አለባቸá‹á¡á¡ áˆáŠáŠ•á‹«á‰±áˆ አመራሩ ካáˆá‹°áˆáˆ¨ አባሠሊደáሠአá‹á‰½áˆáˆá¤ አባሉ ካáˆá‹°áˆáˆ¨ አዲስ አባሠደáሮ ሊመጣ
አá‹á‰½áˆáˆá¤ አባሠካáˆá‰ á‹› á‹°áŒáˆž በáˆáŠ•áˆ መáˆáŠ© ጠንካራ መሆን አá‹á‰»áˆáˆá¡á¡
በመጨረሻሠአንድáŠá‰µá£ አረና እና ኦáŒá‹´áŠ• እáŠá‹šáˆ…ን ድáŠáˆ˜á‰¶á‰»á‰¸á‹áŠ• አስተካáŠáˆˆá‹ መቆሠከቻሉ (የሚችሉሠá‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠ›áˆ) በትáŠáŠáˆáˆ
አማራጠá“áˆá‰² የመሆን እድሠአላቸá‹á¢ ዛሬ á“áˆá‰²á‹Žá‰½ ከቆሙበት የማá‹áŒˆá‹ á–ለቲካ አáˆáˆá‹ ስáˆá‹“ቱ ላዠጫና በመáጠሠእጅ
እስከመጠáˆá‹˜á‹ ሊደáˆáˆ± የሚችሉበት እድሠብዙ áŠá‹á¢ ለá‹áŒ¥ ለማáˆáŒ£á‰µáˆ የáˆáˆáŒ« ዘመንን ብቻ ለመጠበቅ አá‹áŒˆá‹°á‹±áˆá¢ …ተቃዋሚ
á“áˆá‰²á‹Žá‰½ በጊዜ áŠá‰…ተዠቢሆን ኖሮ á‹°áŒáˆž ከሰሞኑ የá–ለቲካዠመንáˆáˆµ ለá‹áŒ¤á‰µ የሚያበቃ ድሠባገኙሠáŠá‰ áˆá¡á¡ áŒáŠ“! አáˆáŠ•áˆ ጊዜ አለá¤
እናሠ‹‹ከáˆáˆáŒ«á‹ ወጥቻለáˆâ€ºâ€º ብሎ መáŒáˆˆáŒ« ከመስጠት አáˆáˆá‹á£ ሌላ አማራáŒáŠ• መከተሠá‹áŒ በቅባቸዋáˆá¡á¡
የተቃዋሚዎች ድáŠáˆ˜á‰µáŠ“ ለስáˆáŒ£áŠ‘ ያላቸዠáˆá‰€á‰µ (ተመስገን ደሳለáŠ)
Read Time:52 Minute, 18 Second
- Published: 12 years ago on March 18, 2013
- By: staff reporter
- Last Modified: March 18, 2013 @ 2:23 pm
- Filed Under: Ethiopia
- Tagged With: news
Average Rating