አáˆáŠ• አáˆáŠ•áˆ› ኢህአዴጠእናቱ እንደሞተችበት ህáƒáŠ• አንጄቴን እየበላዠáŠá‹á¡á¡áŠ¨áˆá‰…ሶየ ብዛት የተáŠáˆ³ እድáˆá‰°áŠžá‰½ ዘመድ የሞተብáŠÂ
ስለመሰላቸዠድንኳን ጥለá‹
‹‹እáŒá‹šá‰¥áˆ„ሠያá…ናህ
››á¤
‹‹አá‹á‹žáˆ… ቻለá‹
››á¤
‹‹
እáŒá‹²áˆ… ጠንከሠማለት áŠá‹ መቼስ áˆáŠ• á‹á‹°áˆ¨áŒ‹áˆ አáˆáˆ áŠáˆ…ና
ወደ አáˆáˆ ትመለሳለህ ተብáˆáˆáŠ“
›› ሲሉአከመደንገጤ የተáŠáˆ³ እንባየን በጋቢየ መጠራረጠጀመáˆáˆá¡á¡áŒ¥áˆ©áˆá‰£ ሳላስáŠá‹á¤á‹˜áˆ˜á‹µ ሞተብáŠ
ሳáˆáˆ ሰዠእንዴት á‹°áˆáˆ¶ ድንኳን ቤቴ ላዠá‹áŒ¥áˆ‹áˆ ?ሰዠመሞት አá‰áˆŸáˆ እንዴ ?ሞት ብáˆá‰… ቢሆን áŠá‹ እንጅ እንዴት ሰዠባለቀሰ
á‰áŒ¥áˆ ድንኳን á‹á‰°áŠ¨áˆ‹áˆ ?እኔን ያስለቀሰአኢህአዴጠáŠá‹ እንጂ መቼ ሰዠሞተብአአáˆáˆáŠ“á¡á¡
አባወራዠየሞተበት ኢህአዴጠገና አáˆá‰…ሶ ሳá‹á‹ˆáŒ£áˆˆá‰µá¤á‰°áˆµáŠ«áˆ ሳናወጣá¤áŠ¥áŠ•á‰£á‰½áŠ• ሳá‹á‹°áˆá‰… á‹¨áŠ áˆ˜á… á‹ˆáˆ¬ ሲናáˆáˆµ ስሰማ እንባየን
መቆጣጠሠአቃተáŠá¡á¡á‹µáን 80 ሚሊዮን ህá‹á‰¥ በኢቲቪ እየቀረበእንባá‹áŠ• በሊትሠእንዳላሰመዘገበáˆáˆ‰ ከáˆá‰…ሶዠማáŒáˆµá‰µ የአመá…
ወሬ ስሰማ አዘንኩáŠá¡á¡áŠ¥áŠ•á‹²á‹«á‹ ያኔ ያላለቀሰ ሰዠአለ እንዴ ብየ ወደ ኢቲቪ ዶáŠáˆáŠ•á‰´áˆ½áŠ• áŠáሠሂጀ ላጣራ ሳስብ
‹‹ኢቲቪ
ያላሰለቀሰዠማን አለና ?
››ብየ ተá‹áˆá‰µá¡á¡
አáˆáŠ• áˆá‰…ሶየን ትቼ ላሳዘáŠáŠá¤áŠ ንጀቴን ለበላዠለá€áˆ€á‹©á¤áˆˆá‹ˆáŒ‹áŒˆáŠ‘ ለኢህአዴጠከእኔ á‹áŒ ጥሩ መካሪ የለá‹áˆáŠ“ áˆáˆ˜áŠáˆ¨á‹
ተáŠáˆ³áˆá¡á¡
ያዠእንደáˆá‰³á‹á‰€á‹
‹‹áˆáˆ‹áˆµ እንጅ ጆሮ የለህáˆ
››የሚሉህን ስለማáˆá‰€á‰ ላቸዠጆሮ የሚገባ áˆáŠáˆ á‹á‹¤áˆáˆ… መጣáˆá¡á¡áˆáŠáˆ¬ áˆáŠ•
መሰለህ ህá‹á‰¡ የትዕáŒáˆµá‰µáˆ…ንና የቻá‹áŠá‰µáˆ…ን ብዛት አá‹á‰¶ በአንተ ላዠሲያáˆá… ብዙ á–ሊስá¤áŒá‹°áˆ«áˆá¤á‹ˆá‰³á‹°áˆá¤áˆ°áˆ‹áˆ አስከባሪá¤áŒ†áˆ®
ጠቢá¤áŠ ስለቃሺ áŒáˆµá¤á‹±áˆ‹á¤áŠ«áˆ«á‰²áˆµá‰µá¤áŽáˆ¨áˆ ወዘተ አያስáˆáˆáŒáˆ…áˆá¡á¡á‹áˆ„ አድካሚና ብዙ ወጠማá‹áŒ£á‰µ áŠá‹á¡á¡á‹°áŒáˆžáˆ …
የ 19 ኛዠአ/ዘመን እንጂ የ 21 ኛዠአ/ዘመን አስተሳሰብ አá‹á‹°áˆˆáˆá¡á¡á‰ ዚህ áˆáŠ•á‰³ አዋáŒá‹ áˆáŠ• መሰለህ እንደ ባቢሎን
ቋንቋቸá‹áŠ• መደበላለቅ áŠá‹ ለዚህሠለአንድ ሰዠአንድ áˆá‹© ቋንቋ በሚሠመንቀሳቀስ አለብህá¡á¡áˆ…á‹á‰¡ በአንድ ቋንቋ
ስለሚáŠáŒ‹áŒˆáˆ ለመáŒá‰£á‰£á‰µ á‰¥áˆŽáˆ áˆˆáŠ áˆ˜á… áˆµáˆˆá‰°áˆ˜á‰¸á‹ á‹áˆ„ን áˆáˆ›á‰³á‹Š ቋንቋ ማስተማሠአለብህá¡á¡áŒá‰ƒ ሲሠድንጋá‹á¤áŠ¥áŠ•áŒ¨á‰µ
ሲሠá‹áˆ€ እንዲቀባበሉ ማድረጠበአáŒáˆ© እንዳá‹áŒá‰£á‰¡ ማለት áŠá‹á¡á¡á‹áˆ…ን ለማድረጠእያንዳንዱን ሰዠበተናጠሠáˆáˆ›á‰³á‹Š
ቋንቋ በሚሠዘመቻ ማስተማሠáŠá‹á¡á¡áŠ¨á‹šá‹«áˆ በአáŒáˆ ጊዜ á‹áˆµáŒ¥ የብሄረሰቦች á‰áŒ¥áˆ ከ 80 ወደ 80 ሚሊየን አሳደገህ ማለት
áŠá‹á¡á¡áŠ¨á‹šá‹« 80 ሚሊየን የብሄሠá“áˆá‰² á‹áˆ˜áˆ°áˆ¨á‰³áˆá¡á¡á‹áˆ… á‹°áŒáˆž የመድበለ á“áˆá‰² ዴሞáŠáˆ«áˆ² ለመስáˆáŠ‘ ማረጋገጫ áŠá‹ ብለህ
ለáˆá‹•áˆ«á‰£á‹á‹«áŠ• ማሳያ á‹áˆ†áŠ“ሠማለት áŠá‹á¡á¡áŠ የህ á‹áˆ… አዲስ ቋንቋ ጠቀሜታዠዘáˆáˆ ብዙ áŠá‹á¡á¡
እንዴት መሰለህ አáŠáˆ³áˆ³á‰¸á‹ ወደ አንተá¤á‹ˆá‹° 4 ኪሎá¤á‹ˆá‹° ከáታህ ስለመጡብህ እንዲያá‹áˆ አብሶ በጉዳያችን ገባህብአብለá‹
ስላመá እንዳá‹áŒá‰£á‰¡áŠ“ እቅዳቸá‹áŠ• እንዳá‹áˆá…ሙ áˆáŠáˆ¬áŠ• ተáŒá‰°áˆ… ተáŒá‰£áˆªá‹Š ማድረጠአለብህá¡á¡áŠ ለበለዚያ
á‹áŒá‰£á‰¡á‰¥áˆ€áˆá¤á‹áŠáŒ‹áŒˆáˆ©á‰¥áˆ€áˆá¤á‹á‹°áˆ›áˆáŒ¡á‰¥áˆ€áˆá¤á‹á‹°áˆ›áˆáŒ¡áˆ€áˆá¡á¡
ለሚያáˆá€á‹ ህá‹á‰¥ በተናጠሠá‹áˆ„ን አዲስ áˆáˆ³áŠ• (አዲስ ራዕዠአላáˆáˆáˆ ) የሆአáŠáŒˆáˆ áˆáˆ›á‰³á‹Š ቋንቋ በደንብ ታስተáˆáˆ«á‰¸á‹‹áˆˆáˆ…á¡á¡
በቀደመዠቋንቋቸዠእንዳá‹áŠáŒ‹áŒˆáˆ© በá“áˆáˆ‹áˆ› ህጠታወጣለህá¡á¡áŠ á‹«á‹á‹˜áˆ…ሠየማስáˆá€áˆšá‹« አዋጅá¤á‹°áŠ•á‰¥áŠ“ መመሪያወችን
ታወጣለህá¡á¡á‰ ቀደመዠቋንቋ ሲáŠáŒ‹áŒˆáˆ የተገኜን ካስáˆáˆˆáŒˆ በá€áˆ¨ -ሽብሠህጉ ታስáˆáˆá‹µá‰ ታለህá¡á¡áŠ ዲሱን ቋንቋ (áˆáˆ›á‰³á‹Šá‹áŠ•)
ለማስተማሠደáŒáˆž ብዙ መáˆáˆ…ራንን መቅጠáˆáŠ“ ተጨማሪ ኮሌጆችንና ዩኒቨáˆáˆµá‰²á‹ˆá‰½áŠ• መáŠáˆá‰µ አá‹áŒ በቅብህáˆá¡á¡áŠ¨á‹šáˆ… በáŠá‰µ
ታደáˆáŒˆá‹ እንደáŠá‰ ረዠእእ ….ህá‹á‰¡ áˆá‰ƒá‹°áŠ› ከሆáŠáŠ“ እሺ ካለህ መስጊድ ወá‹áˆ ቤተ áŠáˆáˆµá‰²á‹«áŠ• á‹áˆµáŒ¥ እንድ ካድሬ (ቢቻáˆ
á‰áŒ¥áˆ«á‰¸á‹ በáˆáŠ¨á‰µ ቢሠ) መድበህ ለእያንዳንዳቸዠበተናጠáˆ
ማታዊá‹áŠ• ቋንቋ ታስተáˆáˆ«á‰¸á‹‹áˆˆáˆ…á¡á¡áˆ˜á‰¼áˆµ ህá‹á‰¡ ከáˆá‰€á‹° áˆáŠ• የማá‹á‰»áˆ áŠáŒˆáˆ አለ ብለህ áŠá‹á¡á¡áŠ ዲሱ ቋንቋ ካáˆáŒˆá‰£á‰¸á‹ á‹°áŒáˆž
በአብዮታዊ ዴሞáŠáˆ«áˆ² ስሠብታጠáˆá‰ƒá‰¸á‹ የያዛቸዠአጋንንት ጮሆ ሲወጣ áˆáŠ እንደ ሀዋሪያት በአዲስ áˆáˆ³áŠ• áˆáˆ›á‰³á‹Šá‹áŠ• ቋንቋ ያንቦለቡሉታáˆá¡á¡
‹‹á‹áˆ„ ህá‹á‰¥ ወáˆá‰… ብታቀáˆá‰¥áˆˆá‰µ á‹áŠ•á‹µá‹« áŠá‹ የሚáˆáˆ…
››እንደተባለዠá‹áˆ„ የአህባሽ áŠá‹ á‹áˆ„ የእንትን
áŠá‹ ካሉህ á‹°áŒáˆž የሚከተለá‹áŠ• ትሞáŠáˆ«áˆˆáˆ…á¡á¡á‰°áˆµá‹ አለመá‰áˆ¨áŒ¥ áŠá‹ አለበለዚያ ….
እ….áˆáŠ• መሰለህ ህá‹á‰¡ በሚሰበሰብበት ቀን በተለዠበቦአዚዠየእድሜ áŠáˆáˆ ያሉትን መáˆáŒ ህና ሰብስበህ ወደ ቃሊቲá¤á‹ˆá‹°
á‹á‹‹á‹á¤á‹ˆá‹° ደዴሳ ወደ መሳሰሉት ጥራት ያለዠትáˆáˆ…áˆá‰µ ወደ ሚሰጥባቸዠተቋማት ወስደህ በደረጃ 1á£á‹°áˆ¨áŒƒ 2á£á‹°áˆ¨áŒƒ 3á£á‹°áˆ¨áŒƒ
4 እንዲáˆáˆ ከመጀመሪያ ዲáŒáˆª እስከ ዶáŠá‰µáˆ¬á‰µ ዲáŒáˆª áˆáˆ›á‰³á‹Šá‹áŠ• ቋንቋ ታስተáˆáˆ«á‰¸á‹‹áˆˆáˆ…á¡á¡áŠ ዲሱን ቋንቋ ቶሎ
እንዲለáˆá‹±á‰µ á‹áˆ„ ጠያቂá¤áˆ‚ዩማን ራá‹á‰µ ወችá¤áˆ²á’ጀá¤á‰€á‹ መስቀáˆáŠ“ ዘመድ አá‹áˆ›á‹µ የሚባሠáŠáŒˆáˆ ሲመጣ በáˆáˆáŠá‰µ ብቻ
እንዲáŒá‰£á‰¡ በá“áˆáˆ‹áˆ› ህጠታወጣለህá¡á¡á‰ ቀደመዠቋንቋ ሲናገሠተገኘ áˆáˆ‹áˆ± እንዲቆረጥ á‹¨áˆšá‹«á‹ áŠ áŠ•á‰€á… áŠ«áˆµáŒˆá‰£áˆ… በአቋራáŒ
አዲሱን ቋንቋ ከማስተማሠተገላገáˆáˆ…á¡á¡á‰ ቃ እንደ በጠላት áˆáˆ‹áˆµ áˆáˆ‹áˆ±áŠ• መጎንደሠእንጅ የáˆáŠ• áˆá‹á‰µ áŠá‹á¡á¡áŒáŠ• á‹áˆ„ ጥሩ
አá‹á‹°áˆˆáˆ áˆáŠáŠ•á‹«á‰±áˆ የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችና ኒዮ ሊበራሎች የመብት ጥሰት ብለዠቢጮሠብድáˆáŠ“ እáˆá‹³á‰³
ያስከለáŠáˆ‹áˆ‰á¡á¡á‰ ብድáˆáŠ“ እáˆá‹³á‰³ ላá‹
‹‹á‹áˆ¾á‰½ á‹áŒ®áˆ€áˆ‰ áŒáˆ˜áˆŽá‰½ áŒáŠ• ጉዟቸá‹áŠ• ቀጥለዋáˆ
››አá‹á‰£áˆáˆáŠ“á¡á¡
ህጠስታወጣ ብዙ ተቃá‹áˆž አá‹áŒˆáŒ¥áˆáˆ…áˆá¡á¡áŠ ቶ áŒáˆáˆ› ሰá‹á‰áˆ ቢሆኑ
‹‹አንድ እንጨት አá‹áŠá‹µáˆ
››áŠá‹áŠ“ ብዙ አያስቸáŒáˆ©áˆá¡á¡
ከáŒáˆá‰³á‰½áŠ• ወጥተዠህጠእንዳá‹á‹ˆáŒ£ የሚስቸáŒáˆ© ከሆአለእáˆáˆ³á‰¸á‹ á‹°áŒáˆž ሌላ አዲስ ቋንቋ ማስተማሠáŠá‹á¡á¡á‹«áŠ” በቃ ዲዳ
ሆኑ እáˆá áŠá‹á¡á¡á‹áˆ…ኔ áŠá‹ እንáŒá‹²áˆ… ቶሎ ብሎ የáˆáˆˆáŒ‰á‰µáŠ• ህጠማá‹áŒ£á‰µá¡á¡
መቼሠáŠáƒ ገበያ áŠá‹ ብለህ ትáˆáˆ…áˆá‰±áŠ• ለáŒáˆ ባለሀብቱ áŠáት እንዳታደáˆáŒˆá‹á¡á¡á‹«á‹ እንደáˆá‰³á‹á‰€á‹ የኛ ሀገሠባለሀብት
ኪራዠሰብሳቢ áŠá‹áŠ“ የትáˆáˆ…áˆá‰±áŠ• ጥራት ላá‹áŒ ብቅ á‹á‰½áˆ‹áˆá¡á¡áŒáŠ• ችáŒáˆ የለá‹áˆ መጨረሻ ላዠየብቃት áˆá‰°áŠ“ መáˆá‰°áŠ•áˆ
á‹á‰»áˆ‹áˆá¡á¡áŠ¨á‹šá‹«áˆ በደንብ የማያስተáˆáˆ© የáŒáˆ ተቋማትን ትዘጋቸዋለህ አለበለዚያሠባለሀብቶቹን በኪራዠሰብሳቢáŠá‰µ ወደ
áˆáˆ›á‰³á‹Š ባለሀብትáŠá‰µ እንዲቀየሩ áˆáˆ›á‰³á‹Š ቋንቋ ታስታስተáˆáˆ«á‰¸á‹‹áˆˆáˆ…á¡á¡áˆˆáŠáŒˆáˆ© ባለሀብቱ እንኳ በዚህ ዘáˆá ላá‹áŒˆá‰£ á‹á‰½áˆ‹
áˆáŠáŠ•á‹«á‰±áˆ ዘáˆá‰ አዋጠአáˆáˆ˜áˆ°áˆˆáŠáˆá¡á¡áˆŒáˆ‹á‹áˆ የህብረተሰብ áŠáሠበዚህ ትáˆáˆ…áˆá‰µ የሚተባበሠአá‹áˆ˜áˆµáˆˆáŠáˆ áˆáŠáŠ•á‹«á‰±áˆ
ተማሪ መቀስቀስና መቆስቆሱ ሰáˆá‰½á‰¶á‰³áˆáŠ“á¡á¡á‹«á‹ የህá‹á‰¥á¤á‹¨áˆ€áŒˆáˆ ና የታሪአአደራ ስላለብህ አንተ በáŠáŠ« እጅህ እዛá‹
ብትጨáˆáˆ°á‹ ጥሩ áŠá‹á¡á¡áˆ«á‹•á‹©áˆ የአንተና የእንቶኔ ተብሎ á‹á‹ˆáˆ«áˆá¡á¡á‰ ቃ ታሪáŠá¤áŠá‰¥áˆáŠ“ ስáˆáŒ£áŠ• ማጋራትን ተወዠአትá‹á‹°á‹µ
አንተ ጨáˆáˆ°á‹ የáˆáŠ• ማጋራት áŠá‹á¡á¡
ከዚህ áˆáˆ‰ ጥረትህ በኋላ እያንዳንዱ በáˆáˆ›á‰³á‹Š ቋንቋ መናገሠሲጀáˆáˆ አንተ እáˆá ትላለህá¡á¡á‰£áˆˆ ራዕዩ መሪያችን áŠ áˆ˜á… áˆ²áŠáˆ³
ሲያዳáኑ ሲáŠáˆ³ ሲያዳáኑ ኢኮኖሚያችንን በáˆáˆˆá‰µ ዲጅት ገድበá‹á‰µ ቀሩá¡á¡áŠ áˆáŠ• áŒáŠ• የሚያáˆá…á¤á‹¨áˆšáˆ¨á‰¥áˆ½ ና የሚያስቸáŒáˆ
ስለሌለ አá‹á‹°áˆˆáˆ ከአáሪካ ከዩኒቨáˆáˆµáˆ ቢሆንአንደኛá¤á‹¨áˆ˜áŒ€áˆ˜áˆªá‹«á¤á‰€á‹³áˆšá¤á‰°áŒ ቃሺᤠባለ … 5á¤á‰£áˆˆ 8á¤á‰£áˆˆ 10 ዲጅት አሀá‹
የሚያድáŒáŠ“ የሚመáŠá‹°áŒ ኢኮኖሚ መገንባት á‹á‰»áˆ‹áˆá¡á¡áˆˆá‹šáˆ… á‹°áŒáˆž የእድገትና ትራንስáŽáˆáˆœáˆ½áŠ• እቅዱ ሳá‹áˆ†áŠ• áˆáˆ›á‰³á‹Š ቋንቋ
ወሳáŠáŠá‰± የጎላ áŠá‹á¡á¡
ከአዲስ ዘመን ጋዜጣና ከኢቲቪ á‹áŒ ያሉትን የáŒáˆ ጋዜጦች ካስቸገሩህ እáŠáˆ±áŠ•áˆ ከá•áˆ¬áˆµ ህጉ ጋሠáˆáˆ›á‰³á‹Š ቋንቋ ማስተማáˆ
áŠá‹á¡á¡ አáˆáŠ• የáˆáˆ‰áˆ ቋንቋ áˆáŒ£áˆªáŠ“ አስተማሪ ስለሆንህ ለአዲስ ዘመንና ለኢቲቪ ጋዜጠኞች አስተረጓሚ ትመድብላቸá‹áŠ“
እንደáˆáˆˆáŒˆáˆ… እያስተረጎáˆáˆ… ለá–ለቲካ á“áˆá‰²á‹ˆá‰½ በተለዠለሰማያዊ á“áˆá‰²áŠ“ ለአንድáŠá‰µ በዜናና በዶáŠáˆ˜áŠ•á‰³áˆª á•áˆ®áŒáˆ«áˆ
ታቀáˆá‰¥áˆ‹á‰¸á‹‹áˆˆáˆ…á¡á¡á‰ ተለዠደáŒáˆž አንዳንድ የአዲስ አበባ áŠá‹‹áˆªá‹ˆá‰½ áˆáˆ›á‰³á‹Š ቋንቋ በመማራቸዠበኑሯቸá‹áŠ“ በገቢያቸዠላá‹
ለá‹áŒ¥ ማáˆáŒ£á‰±áŠ• ገለá የሚሠዜና ካሰራህ በቃ ተደላደáˆáˆ…á¡á¡áŠ¥á‹µáˆœ ለáˆáˆ›á‰³á‹Šá‹ ቋንቋ አá‹á‹°áˆˆáˆ 50 ና 100 አመት አáˆá‹áŠ“
ኦሜጋ መሆን ትችላለህá¡á¡
áˆáŠáˆ ለኢህአዴጠ(áˆá€á‰³á‹Š á…áˆá )
Read Time:16 Minute, 24 Second
- Published: 11 years ago on October 23, 2013
- By: staff reporter
- Last Modified: October 23, 2013 @ 12:22 am
- Filed Under: Ethiopia
- Tagged With: news
Average Rating